مرگ آدمی همانند دیگر حرکات ، رفتار و کردار او در طول تاریخ منشإ به وجود آمدن داستان ها، روایت ها و حکایت ها گشته ، و آثار درخوری به ارمغان آورده است. انسان که خلد و جاودانگی ذاتا مورد پسند اوست بدیهی است که از درگذشت و فوت آن چه و آن که برای او عزیز است اندوهگین می شود و به نوعی می خواهد احساس درونی خود را برای دیگران بیان کند و از این راه آلام خود را تسکین دهد. بدون تردید زبان شعر، گیرا ترین و...

سوگ فرآیندی است که آدمی به عنوان موجودی اجتماعی، ناگزیر از تجربة ناخواستة آن بوده و هست و مهم‌ترین عاملی که زمینه‌ساز این حالت روانی است، مرگ است. مرگ بیش از آن که پدیده‌ای بیولوژیک و مورد توجه زیست‌شناسان و پزشکان باشد، موضوعی اجتماعی، فرهنگی و روانی است که حزن و اندوه را برای فرد یا افرادی از جامعة بشری به همراه دارد و در این میان، شاعران به دلیل ذوق هنری سرشار خود، در درک این احساس و انعکاس ...

    ملّاحسن ادیب اهری در اوّلین سالگرد سام خان قره­چه­داغی، ملقّب به «امیر ارشد»، مرثیه­­­ای سروده که از نظر جامعه­شناختی قابل تحلیل و بررسی است. با مطالعۀ این سوگ ­­سروده، متوجّه می­شویم که ملّاحسن، برای تأثیر نهادن در طبقات اجتماعی، از شیوۀ حداکثر آگاهی ممکن طبقاتی جامعه، سود برده و توانسته ­است با ارائۀ اطّلاعات قابل عبور، شخصیّتی از سام­خان، برای جامعۀ روشنفکری آن زمان، ترسیم کند که بیشتر با خواست...

ملّاحسن ادیب اهری در اوّلین سالگرد سام خان قره­چه­داغی، ملقّب به «امیر ارشد»، مرثیه­­­ای سروده که از نظر جامعه­شناختی قابل تحلیل و بررسی است. با مطالعۀ این سوگ ­­سروده، متوجّه می­شویم که ملّاحسن، برای تأثیر نهادن در طبقات اجتماعی، از شیوۀ حداکثر آگاهی ممکن طبقاتی جامعه، سود برده و توانسته ­است با ارائۀ اطّلاعات قابل عبور، شخصیّتی از سام­خان، برای جامعۀ روشنفکری آن زمان، ترسیم کند که بیشتر با خواسته­­ه...

در این تحقیق می کوشیم ابتدا ریشه های باستانی پیوند چشمگیر نمایش های آیینیِ ایران با دو مفهومِ سوگ و سُرور، و الگوهای رواییِ پنهان در پس صورت های گوناگون این نمایش ها را دریابیم، و سپس سیرِ تحوّل این دو مفهوم را در زمان های مختلف، در نسبت با عوامل و شرایطِ تاریخی ـ اجتماعیِ ایران بررسی نماییم. با بررسیِ کهن ترین اسنادی که از نمایش ایران باستان برجا مانده، خواهیم دید که عزا و جشن سویه های مختلفِ آیینی واحد...

منتقدان ادبی مرثیه را جزو انواع غنایی محسوب می کنند. با روی کار آمدن صفویه مرثیه مذهبی در غالب ترکیب وند رایج می گردد در اوج مرثیه ی عاشورایی در قرن دهم قمری می توان به قالب ترکیب بند اشاره کرد. تفاوت شعر عاشورایی با دیگر شعرهای دینی در این است که شعر عاشورایی دارای نوعی حماسه و شور است هرچند که در این نوع شعر غمی وجود دارد که در دیگر شعرهای دینی به این شدت یافت نمی شود شاعری مثل محتشم کاشانی ...

چکیده خنده و گریه و شادی و حزن از جمله مقولاتی هستند که نقش به سزایی در سلامت و یا عدم سلامت جسمی و روانی انسان داشته و مکمل رفتار انسان در جهت کسب سعادت و یا شقاوت اخروی وی می باشند؛ شناخت انواع آنها در حیطه های مختلف، آثار مثبت و منفی آنها و موارد حسن و قبح و حد و مرز آنها تکلیف ما را در چگونگی استعمال این مواهب الهی معین خواهد ساخت. این مجموعه بر آن است تا ضمن پرداختن به این مباحث، رابطه ...