در سه دهة اخیر بحث از روشها و رویکردها در مطالعات اسلامی، در پی طرح این مباحث درمطالعات تاریخ ادیان در محافل دین­شناسی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در مطالعة اسلام، دو رویکرد اساسی رامی توان سراغ گرفت: رویکرد الهیاتی و رویکرد تاریخی. در این مقاله کوشیده ایم به کار گیری این رویکردها را در دو اثر مهم باموضوع گزارش قرآنی از عیسی علیه­السلام (با نظر به تصویرکلی مسیحیت و مسیحیان در قرآن) بررسی کن...

فرهنگ کهن در سرزمین ایران از دیر باز جایگاه ویژه ای داشته و به پیروی از آن، بناهای آیینی در شهرهای تاریخی این مرز و بوم قدمت دیرینه ای دارند. پیشرفتهای علمی بشر در عصر ما موجب پیدایش گرایشهای صنعتی، مصرف گرایی و مدرنیته شده است. نفوذ تکنولوژی و واردات صنعتی به کشورهای جهان سوم موجب تضعیف فرهنگی این جوامع گردیده است. ایران نیزاز جمله کشورهای جهان سوم است که با فرهنگ کهن در مسیر این تحولات بزرگ ق...

در اوایل سده دوم هجری، صوفیه با استفاده از زهد افراطی، تفسیر به رأی و تأویلهای بدعتگرایانه و بهره برداری از اندیشه‌ها، آداب و سنتهای رایج دیگر ادیان در جوامع سنی مذهب شکل گرفت. ازعوامل رشد و بالندگی آن در جامعه علاوه بر ظاهری معنوی گرا، باید به ارتباط صمیمی باسران حکومتها، درباریان و در سده اخیر با بیگانگان اشاره کرد. این جریان در فرایند تاریخ خود به شاخه‌ها و انشعابهای متنوعی تقسیم شد. از نقاط...

بازارهای تاریخی ایران، نمونه­ای جامع از فرهنگ بومی ایرانی را به نمایش می­گذارند و سرمایه اجتماعی این بازارها را می­توان در ابعاد فرهنگی و مذهبی، اجتماعی، اقتصادی، تاریخی، معنایی و فضایی بررسی نمود. بازارهای تاریخی از الگوها و کیفیتهای محیطی مطلوبی در فضاها، سنتهای داد و ستد و رویدادها برخوردارند که محمل سرمایه­های اجتماعی غنی و پویایی در گذر زمان بود­ه­اند. امری که با احداث پاساژها و مراکز خرید...

محمود دولت آبادی از نویسندگان شاخص ادبیات معاصر ایران است و شاهکار او،‌ رمان کلیدر در ادبیات داستانی از جایگاهی ویژه و ممتاز برخوردار است.‌ خلق زبان تازه، بیان شاعرانه در توصیف ماجرایی تاریخی و تلفیق ادبیات و تاریخ به بهترین شکل، احیای سنتهای ادبی کلاسیک و بهره گیری از گنجینه‌ی عظیم ادبیات سنتی با هدف احیای زبان فارسی به عنوان یک هویت ملی، از جمله مواردی است که این رمان را در میان آثار هم نوع خ...

مسئله تأثیرپذیری سنتهای پزشکی در طول تاریخ، از یگدیگر امری پوشیده نیست ،از جمله می توان به سنت تأثیر طب اسلامی از طب هندی اشاره کرد. سرزمین هندوستان، به عنوان گهواره یکی از بزرگترین تمدنهای بشری، با تنوع اقلیمی، قومی، مذهبی، فرهنگی، عرصه ظهور مکاتب پزشکی متفاوتی است. ویژگیهای طبیعی، محیطی، جغرافیای آن و بهرمندی از پوشش گیاهی متنوع و نیز آمیختگی گونه های ابتدایی طبابت با مسائل روحی و دینی باعث ش...

در تاریخ شهرهای اسلامی ، سه عنصراصلی محله ، مسجد و بازار همواره نقش کلیدی و تعیین کننده در رشد و تکامل این شهرها داشته اند .در این میان مساجد محله ای به عنوان فضاهای عمومی با رویکردهای متعدد اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی جایگاه والایی برای ارائه ارزشهای فرهنگی و سنتهای اسلامی داشته و باعت هویت بخشی به محلات شهرهای کوچک و بزرگ شده است.با این وجود ،آنچه در روند شکل گیری و احداث مساجد محله ای معاصر به...