دورۀ قاجاریّه یکی از پر نشیب و فرازترین دوره های تاریخ زبان و ادبیّات فارسی است. این امر مدلول عوامل متعدّدی است که مهمترین آنها تحوّل چشمگیر در زبان فارسی (نوشتاری) به علّت ارتباطات سیاسی، علمی، فرهنگی، نظامی و... با غرب است. تأسیس دارالفنون، نهضت بزرگ ترجمه، نگارش سفرنامه های افراد زیادی از فرنگ رفتگان، رواج روزنامه ها، رشد سطح آگاهی مردم، ظهور انقلاب مشروطه و ...، در تغییر چهره زبان فارسی(اعم از ...

ظریه های روایت به سبب پیشینه کاربردی آن برای شناخت چگونگی کار ذهن و زبان بشر مورد توجه روایت شناسان و منتقدان ادبی بوده است.از این رو بسیاری از پژوهشگران تلاش کرده اند تا اجزای کوچکتر واحدهای زبانی را در ساختاری بزرگتر ترکیب نمایند و به شناسایی روایت بپردازند. بسیاری از آثار کهن مانند قصه های روسی توسط پراپ سر آغاز شناخت روایت شد. نظریه های روایت معمولاً با زبان،بیان،مکان، فضا سازی، بیان خطی ،شخ...

چکیده                   با رویکردی به نظریة پراپ و آرای تودوروف، برای سفرنامه‌های روحانی ادبیات فارسی  نیز می‌توان گشتارهای ثابتی را قائل شد؛ بدین معنا که این آثار در کلان پیرنگ خود دارای عناصر مشترکی هستندکه این عناصر در گشتارهای ثابتی چون: وضعیت نامطلوب موجود، آگاهی و بصیرت یافتن نسبت به وضع موجود، احساس خستگی از وضعیت و طلب امر برتر، ، ظاهر شدن پیر، حرکت، مراحل و منازل راه و مقصد (پایان ر...

قدمت تاریخی و آوازه ی فرهنگ والا و نیز ادبیات دیرسال فارس با هاله ای از شهرت افسانه مانندش، از زمان-های بسیار دور برای جهانگردان و ماجراجویان جاذبه ی افسون کننده ای داشته است. به طوری که از هر سو سوداگران و کنجکاوان و جستجوگران را به این سرزمین دوست داشتنی می کشانده است. این افراد علاوه بر شرح اماکن تاریخی و باستانی فارس، به اعتقادات، آداب و رسوم، رفتارها و ویژگی های زندگی مردمان این منطقه نیز ...

خواستگاه بشر در کشاکش اعصار و قرون بر امنیت ، آسایش و ارتقای فکری و توام بوده و پیوسته آرمان وحدت ، یکپارچگی و هم زیستی را در سر می پرورانده است ، تا به آنجا که با درک این مهم به تدوین و تحکیم حقوق انسانی در سطح جهانی به دور از رنگها ، نژادها، ملیت ها و زبان ها همت گماشته است . آنچه در این تعامل فکری به ذهن متبادر می گردد آن است که آیا چنین تحولی از حرکتی پویا، اندیشمندانه مبتنی بر اصول فکری نش...

خراسان عصر مشروطه، یکی از ایالت هایی بود که اوضاع اجتماعی، فرهنگی و اخبار تحولات آن در شماره های مختلف مجله ی ملانصرالدین (1285ـ1310ش.) در قالب های مختلفی چون مقاله، سرمقاله، خبر و کاریکاتور بازتاب می یافت. یکی از مهمترین بخش های مجله ی ملانصرالدین که داده های در خور اعتنایی برای مطالعه ی تاریخ اجتماعی و فرهنگی خراسان در دوره ی مشروطه دارد سفرنامه ای است با نام "سفرنامه ی خرمگس بیک" که در ده شم...

در دوره ی صفوی برخلاف ادوار گذشته مانند دوره ی تیموری بحث سازشناسی در رسالات موسیقی وجود ندارد و مؤلفان فقط به ذکر نام سازها در رسالات اکتفا کرده ا ند. بنابراین برای جستجو در این مقوله باید از منابع ارزشمند دیگر تاریخی بهره گرفت. به دلیل رفت وآمد بی شمار سیاحان، در این دوره تعداد بسیاری سفرنامه نوشته شده است که دربردارنده ی اطلاعات ارزشمندی از تاریخ و فرهنگ ایران هستند. در بین سفرنامه نویسان، ت...

سفر و سیر و سیاحت از زمان های گذشته یکی از مهم ترین تمایلات بشر بوده است. غالب افرادی که اقدام به سفر می کرده اند گاه دست به نوشتن سفرنامه زده اند و همین سفرنامه ها منبع مفیدی برای پژوهشگران و محققان است. به ویژه اگر سفرنامه ها توسط سیاحانی از کشورهای دیگر باشند، معمولاً بدون غرض و نیت سوئی هستند و نوشته های آنان منبعی مطمئن برای پژوهشگران در زمینه های تاریخی، مردم شناسی و اجتماعی می باشد. این...

در این مقاله عناصر هویت بخش شهری استان تهران در سفرنامه ها مورد مطالعه قرار می گیرد و محوریت بر نمادهای شهرسازی و معماری خواهد بود. از سویی، بازنمایی نمادین شهر اهمیت زیادی در هویت بخشی شهر دارد و از سوی دیگر، استان ها و شهرهای خاص مثل استان تهران و شهر تهران جایگاه نمادینی برای هویت کشور و انعکاس ایران معاصر داشته و در نقطه ای نزدیک تر به ایران امروز قرار دارد. با این نگاه بازنمایی ایران در سف...

سفرنامه آیینه ای است که می توان انعکاس تصویر زندگی اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، آداب و رسوم و باورها و اعتقادات، رفتار و کردار و فراز و نشیب های زندگی جوامع مختلف را در آن دید، تصویری گویا و روشن و تا حدود زیادی خالی از غرض ورزی و ملاحظه. از جمله این سفرنامه ها، سفرنامه «راه و رسم جهان» اثر نیکولا بوویه است. این جهانگرد سوئیسی ضمن سفر به سرزمین های مختلف، گزارشی جذاب، صادقانه و دقیق از چگونگی معیشت...