یکی از تحولات بزرگ در تاریخ بشر، زمانی به وقوع پیوست که انسان دریافت می‌تواند طبیعت مواد را تغییر دهد. سفال اولین نتیجه این تغییر ساختار مواد غیر آلی است که خاک با سه ماده دیگر آب، هوا و آتش صورت می‌دهد. گلی نرم که به‌واسطه آتش تبدیل به سنگی سخت می‌شود. این کیمیای ترکیب در طول تاریخ موجب خلق حجم‌ها، طرح‌ها و نقش‌های گوناگون شده است. تحولات سفال نه‌تنها در فرم‌ها، تزیینات، روش‌ها و فنون ساخت...

برای مطالعه، مقایسه و طبقه بندی سفال شاخصه های متعددی وجود دارد از جمله جنس، رنگ، خمیره، شکل، نقش و غیره. در مطالعه و مقایسه سفال باید تمام شاخصه ها در نظر گرفته شود. ولی چون در یک تحقیق وپژوهش باستان شناسی پرداختن به تمام جنبه ها کار را مشکل و سخت می نماید. می توان برخی از شاخصه ها را بطور جداگانه مطالعه نمود و با در نظر گرفتن دیگر داده ها به تحلیل و تجزیه پرداخت. این عمل و روش منجر به دقت و ...

فارس از حوزه های بسیار مهم جغرافیایی و فرهنگی در مطالعات باستانشناختی و تاریخی ایران است. وجود مرزبندی های جغرافیایی اقلیمی و فرهنگی فارس در ابعاد مختلف اهمیت بسیاری در روند مطالعات باستانشناختی دارد و این روند در شاخه های مختلف، مطالعه و تحلیل داده های فرهنگی به صورت بارز قابل مشاهده است. حوزه ی سرزمین فارس با توجه به ظرفیت های وسیع منابع زیستی، خاستگاه ظهور دوره های فرهنگی مهمی بوده است و این...

هنر ایران در سیر تاریخی خود از ویژگی‌های بی‌شماری برخوردار بوده است. حال در این پژوهش سعی شده با استناد به نقوش ظروف سفالین تمدن حصار به بررسی ویژگی‌های بصری نقوش به لحاظ ترکیب‌بندی در هنر سفال پیش از تاریخ ایران، پرداخته شود. دلیل انتخاب تمدن حصار، اهمیت سفال آن در بررسی روند عمومی سفال پیش از تاریخ ایران و همچنین در دسترس بودن گزارش حفاری و طبقه‌بندی منظم دوره‌های تمدنی آن است. لذا برای دستیا...

تصوف از مهم ترین جریان های اجتماعی طی دوران اسلامی می باشد که مراد آن حقیقت الهی می باشد. تأکید تصوف بر اخلاق بوده و نمود عملی آن را می توان در آئین فتوت جستجو نمود. تکیه ی فتوت بر اصول تصوف بوده فلذا تأکید آن نیز بر مسائل اخلاقی می باشد. سفال کتیبه دار نیشابور از آثار دوره ی سامانی می باشد که مضامین اخلاقی را بر خود ثبت دارند. از آنچه که از این مفاهیم برمی آید، می توان رگه هایی از فتوت و تصوف...

شباهت سفالینه‌های کوباچۀ تبریز دورۀ صفویه با سفالینۀ ایزنیک ترکیه در دورۀ عثمانی این سؤال را پدید می‌آورد که علل تشابه این دو گونه سفالینه چه بوده و کدام‌یک بر دیگری تأثیر گذاشته است؟ شیوۀ ساخت این ظروف، تزئینات ظروف سفالی ایران و ایزنیک و رنگ‌های مشترک، حکایت از تأثیر متقابل آنها در دوره‌های زمانی خاص دارد. هدف تحقیق، شناسایی نمونه‌های مشابه در ایران و ترکیه و بررسی علل احتمالی تأثیر‌پذیری این...

محوطه های باستان شناختی بسیار اندکی مربوط به دوره ی اشکانی در غرب ایران کاوش شده، بنابراین مجموعه ی سفالی با تاریخ گذاری مطمئن اشکانی در این ناحیه معرفی نشده است. به همین دلیل شناسایی محوطه های اشکانی غرب ایران مشکل است. بدین ترتیب مجموعه سفال تاریخ گذاری شده ی دقیق از این دوره برای درک دوره ی اشکانی این منطقه لازم است. یکی از مهمترین محوطه های اشکانی غرب ایران که اخیراً کاوش شده قلعه یزدگرد است...

در طول دوره ایلخانی گروه های متعدد سفالین تولید و مورد استفاده قرار گرفت که بخشی از آن ها تداوم سنن سفال گری دوران قبلی و بخشی نیز در طول این دوره ابداع گردیدند. در این میان یکی از گروه های سفالین این دوره که ابداعی جدید در این سنت محسوب می شود، سفال معروف به سلطان آبادی است. سفال سلطان آبادی در طول این دوره به چند زیرگروه مختلف تقسیم می شود که هر یک ویژگی های تزئینی نسبتاً متفاوتی نسبت به یکدیگ...

هرچند ارتباط بین شرق و جنوب شرق عربستان با مناطق مختلف ایران پیش از دوره­ی ساسانی به خوبی دانسته     نمی­شود و مدارک نوشتاری اندکی از این دوره باقی مانده، اما شمار فراوان مدارک باستان­شناختی به دست آمده از این منطقه و شمار اندک مدارک نوشتاری باقی مانده نشان می­دهد که این ناحیه در این دوره ارتباطات بسیار نزدیکی با ایران داشته و تحت کنترل قانونی و رسمی پارتیان بوده است.هدف اصلی این تحقیق مطالعه­ی...

قرن ششم و هفتم هجری دو قرن مهم و حساس در تاریخ سفالگری ایران محسوب می شوند. پایان نامه ی حاضر پژوهشی است پیرامون تکنیک سایه نما که از انواع فنون رایج در آن دوره بوده است. گرچه به دلیل عدم وجود نمونه های تاریخ گذاری شده ی این تکنیک، نمی توان در مورد زمان دقیق پیدایش آن اظهار نظر کرد اما وجود نمونه های فراوانی از این فن در قرن ششم هجری قمری گواهی رواج آن در این مقطع زمانی می باشد. در پژوهش پیش ر...