حوزة پژوهش‌های زبانی سنتی یا بلاغت، با حوزة مطالعات زبان­شناختی معاصر دارای چنان ارتباط استواری است که از آن می‌توان به بوطیقای ارتباط یاد کرد. این بوطیقای ارتباط در هر گونة ادبی، مقتضای حال متفاوتی با گونه‌های دیگر دارد. بلاغت زبان در مثنوی نیز بر پایة بوطیقای «ارتباط- ترغیب»ی شکل گرفته است که در یک سوی آن، «بافت متن» به چشم می‌خورد و در سوی دیگر، عواملی را می‌توان یافت که توانش ارتباطی مثنوی ...

شعر تعلیمی، یکی از گسترده‌ترین و دراز آهنگ‌ترین انواع شعری ادب فارسی است. اشعار و آثار تعلیمی گاهی به صورت مستقل و جداگانه است همانند منظومه‌ها و داستان‌ها و قطعاتی که منحصراً به تعلیم و پند و حکمت و اخلاق می‌پردازد و گاهی هم در میان دیگر آثار ادبی پراکنده است. بدان گونه که گاهی مفاهیم و مضامین اخلاقی، حکمی، مذهبی و پندیات در منظومه‌های غنایی و حتی حماسی و یا قصاید مدحی به کار رفته که نه تنها جن...

ساختار عمودی و افقی پوشش گیاهی از جمله مهم ترین عوامل تعیین کنندۀ مؤلفه های زیستگاهی برای پرندگان هستند. در این پژوهش، به بررسی تأثیر ساختار پوشش گیاهی بر غنا و تنوع گونه ای پرندگان در سیستمی از لکه های باغ و درختزار در منطقه ای استپی و نیمه خشک در مرکز ایران پرداخته شده است. به منظور تعیین غنا و تنوع گونه ای پرندگان از روش ترانسکت خطی (مجموع طول نرانسکت ها = ٨٥/١٣ کیلومتر) در لکه های درختزار م...

یکی از  سخنسرایان و نویسندگان بزرگ در قرن سیزدهم ه.ق حکیم میرزا حبیب شیرازی متخلص به قاآنی است. وی علی رغم شاعری به نویسندگی نیز پرداخته و کتابِ پریشان خود را برای تعلیم آموزه های تربیتی، اخلاقی و پند و اندرز نوشته است. اگر از دریچه ی ادبیّات تعلیمی به کتاب پریشان بنگریم، به گنجینه ای سرشار از  معرفت شناسی عرفانی و مواعظ، نکات تربیتی و اخلاقی ارزشمند بر می خوریم، به گونه ای که هر کدام از این مفاه...

ادبیات منبعی با ارزش برای کسب اطلاعات و یادگیری دانش‌ها و مهارت‌ها و کسب آگاهی نسبت به خود، دیگران و پدیده‌های هستی است و نوعِ تعلیمی آن مهم‌ترین و اصلی‌ترین گونة ادبی در تاریخ ادبیات ایران است که از ابتدای شکل‌گیری ادب فارسی تاکنون رواج داشته است. این مقاله بر آن است تا ضمن یادآوری کارکردهای ادبیات در دورة معاصر، ادبیات تعلیمی را از نگاه کارکردی مورد بررسی قرار دهد و ویژگی‌های آموزش از راه ادبی...

از جمله عرصه های تعامل علم و ادبیّات شعر تعلیمی است. در واقع، یکی از خدمتهای بزرگ ادبیّات به علم، حفظ و نگهداری آن از طریق منظومه های تعلیمی در طول قرنهای متمادی است. دیگر آنکه استفاده از شعر تعلیمی، از بهترین روشهای یادگیری محسوب می شود. با این وجود، این نوع شعر، که یکی از انواع چهارگانۀ شعر در جهان به شمار می آید، آنطور که باید مورد بررسی و پژوهش قرار نگرفته است. از این رو، مقالۀ حاضر می کوشد ب...

یکی از  سخنسرایان و نویسندگان بزرگ در قرن سیزدهم ه.ق حکیم میرزا حبیب شیرازی متخلص به قاآنی است. وی علی رغم شاعری به نویسندگی نیز پرداخته و کتابِ پریشان خود را برای تعلیم آموزه های تربیتی، اخلاقی و پند و اندرز نوشته است. اگر از دریچه ی ادبیّات تعلیمی به کتاب پریشان بنگریم، به گنجینه ای سرشار از  معرفت شناسی عرفانی و مواعظ، نکات تربیتی و اخلاقی ارزشمند بر می خوریم، به گونه ای که هر کدام از این مفاه...

ادبیات منبعی با ارزش برای کسب اطلاعات و یادگیری دانش‌ها و مهارت‌ها و کسب آگاهی نسبت به خود، دیگران و پدیده‌های هستی است و نوعِ تعلیمی آن مهم‌ترین و اصلی‌ترین گونة ادبی در تاریخ ادبیات ایران است که از ابتدای شکل‌گیری ادب فارسی تاکنون رواج داشته است. این مقاله بر آن است تا ضمن یادآوری کارکردهای ادبیات در دورة معاصر، ادبیات تعلیمی را از نگاه کارکردی مورد بررسی قرار دهد و ویژگی‌های آموزش از راه ادبی...

معارف بهاءولد یکی از مهمترین آثاری است که بر مثنوی تأثیر شگرفی داشته است و تاکنون دربارۀ برخی از وجوه این تأثیرگذاری مطالعه نشده است؛ تمثیل از این جمله است. در این تحقیق ضمن لحاظ نظریۀ بینامتنیّت، تأثیرگذاری معارف بر مثنوی بررسی شده است وبرای دقت نتایج، از نرم‌افزارهای عرفان 3 و مثنوی نور نیز بهره گرفته شده است. تطبیق شواهد نشان می‌دهد که مولانا در مقولۀ تمثیل از جنبه‌های گوناگونی از بهاءولد مت...