چکیده با شکل گیری خلافت عباسی در زمان خلفای نخست؛ سفاح، منصور، مهدی و هادی، قیام هایی که علیه خلافت نو پای آنها در نقاط مختلف قلمرو اسلامی شکل گرفت، سرکوب شد و بنیان خلافت مستحکم شد. در زمان هارون و مأمون عصر طلایی خلافت رویداد؛ حکومتهای نیمه مستقل مانند ادریسیان و اغالبه و طاهریان محصول این عصر بودند. در زمان معتصم و واثق تا حدودی عصر طلایی ادامه یافت. در عصر متوکل ضعف خلفا و تسلط ترکان آغاز...

چکیده سادات که در جریان حکمرانی امویان و دوره های اول و دوم خلافت عباسیان از وضعیت اجتماعی مساعدی برخوردار نبودند، در عصر سوم عباسی که مقارن با تشکیل حکومت آل بویه بود، توانستند از آزادی عمل موجهی برخوردار شده و به تبع آن با حضور در فعالیت های فرهنگی در میان مردم و فعالیت های سیاسی در دستگاه حاکمه و از طریق پذیرش پست هایی چون نقابت، سفارت، امیرالحاجی و... وجهه مناسبی را در جامعه کسب کنند. پژو...

خاندان عباسی پس از سالها تلاش برای به دست آوردن حکومت، سرانجام توانستند در سال 132ه.ق به خلافت برسند و تا سال 656ه.ق همچنان حکومت کنند. طی این مدت خلافت، سده اول آن اهمیت زیادی دارد چرا که عباسیان با قدرت خلافت کردند. در این بین والیان(استانداران) این دوره نیز در ولایات مختلف با انجام اقدامات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و حتی عمرانی برای حفظ حکومت تازه تأسیس عباسی نقش قابل توجهی در دستگاه خلافت داش...

در این رساله تلاش گردیده تا مناسبات سیاسی سلسله سلاجقه عراق با خلافت عباسی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد. به عنوان پیش در آمد، ابتدا مناسبات سیاسی سلجوقیان بزرگ با خلافت عباسی بطور اختصار بررسی شده است. دراین دوره، سلطنت و خلافت به تقسیم قدرت سیاسی پرداختند. پادشاهان سلجوقی در راس قدرت دنیوی و عرفی قرار گرفتند و قدرت خلفای عباسی به قدرت معنوی محدود گردید. مناسبات سیاسی سلاجقه عراق با خلا...

امر قضاء و داوری از جمله مسائل مهم اجتماعی است که غالباً از دید تاریخ نویسان پنهان مانده است. در سده های ششم و هفتم هجری، دیوان قضاء ساز و کار به نسبت مشخصی به خود گرفت. در این دوره ما شاهد درگیری خلفای عباسی با قدرت های نو ظهور دیگر و برهم خوردن موازنه قدرت در جهان اسلام بوده که این امر بر امر قضاء تاثیر می گذاشت. این پژوهش توجه اصلی خود را به بررسی ساختار نهاد قضاء در دو سده پایانی حکمرانی خلف...

تحولات سیاسی و اجتماعی قرن های چهارم و پنجم هم زمان با ضعف سامانیان و استیلای آل بویه و سلجوقیان بر خلافت عباسی در بغداد بود. در ابتدای قرن چهارم، آل بویه شیعه مذهب از ضعف قدرت عباسیان استفاده کردند و با استفاده از ترکیب ملیت و مذهب تشیع توانستند بر بغداد مسلط شوند، و خلافت عباسی را عملا بازیچ? ای در دست خود قرار دهند. آل بویه مجبور بودند در جهت کسب مشروعیت از خلیفه عباسی تأییدیه بگیرند. آل بوی...

یکی از مهم ترین قیام های خراسان علیه خلافت عباسی، قیام رافع بن لیث است.این قیام در اواخر خلافت هارون الرشید در سال 190 ق در ماوراءالنهر رخ داد و آخرین قیامی بود که در قرن دوم خلافت عباسی را به چالش کشید.رهبر این قیام با بهره گیری از نارضایتیِ مردم از رفتار ظالمانه ابن ماهان، قتل عام برمکیان و بی توجهی به خواسته های اهالی خراسان، توانست توده وسیعی از اعراب و ایرانیان آن سامان را گرد خویش آورد.این...

با تضعیف خلافت عباسی در قرن چهارم هجری، فضای سیاسی برای قدرت‌گیری امارت‌های محلی در منطقه عراق مساعد شد و به این ترتیب امارت شیعه مذهب بنی‌مزید در کنار مرکز خلافت عباسی شکل گرفت. مسئله اساسی که پژوهش حاضر با استفاده از منابع کتابخانه‌ای با روش و رویکرد توصیفی ـ تحلیلی دنبال می‌کند تعیین عوامل تأثیرگذار بر حیات این امارت در دوران حاکمیت آل‌بویه است. امارت بنی‌مزید چه نقشی در تحولات این دوره داشت...

ظهور آل‌بویه در پهنۀ سیاست ایران تأثیرات فراوان و درازمدتی در تحولات سیاسی ـ فکری جهان اسلام داشت هرچند آنان، در تثبیت اقتدار خود، از طرف خلافت عباسی و آل‌زیار با تهدیدهای فراوانی مواجه بودند. از راهبردهای آل‌بویه برای مقابله با این تهدیدها اتحاد با خاندان‌های قدرتمند منطقه‌ای بود. بریدیان از خاندان‌های قدرتمند ایرانی‌نژاد و شیعه‌مذهبی بودند که اهواز، بصره، و واسط را تحت سیطرة خود داشتند. آنان ...

اتابکان آذربایجان با استفاده ازمنصب اتابکی موجود در  ساختار حکومتی سلجوقیان و اختلافات داخلی شاهزادگان سلجوقی توسط اتابک شمس الدین ایلدنیز شکل گرفت. خاندان ایلدنیز در عصر اتابکی که از سال 540 هـ تا 621 هـ به درازا کشید،به اسم سلاطین سلجوقی، قلمرو سلجوقیان عراق را در این دوره به دست گرفته و حکومت و مقام اتابکی را موروثی کردند. مسألۀ اساسی در این تحقیق شناخت اصول حاکم بر مناسبات اتابکان آذربایجان...