رباعی به دلیل ویژگی‎هایی که نسبت به سایر قالب‎های شعری داشته، ‏قرن‎ها مورد توجه ادیبان بوده است. یکی از این ویژگی‎ها دارا بودن وزن‎های متعدد ‏و متنوّع آن است؛ از طرفی دیگر، رباعی به عنوان قالبی که می‎تواند در برگیرنده‎ی ‏موضوعات و مضامین گوناگون باشد، همواره مورد توجّه اکثر شاعران قرار گرفته ‏است. با توجه به این مطلب، در این نوشتار، رباعیات خاقانی از لحاظ تنوّع عروضی ‏و موضوعی مورد بررسی قرار می گ...

چکیده «نیما یوشیج» و «عبدالله گوران»، پدید آورندگان راستین شعر نو در زبان های فارسی و کردی، مسیر مشابهی را در جریان نوگرایی خود در عرصه ی شعر پیمودند؛ از این نظر، که هر دو شاعر کار خود را با سرودن شعر سنتی آغاز کردند، سپس با ایجاد تغییر در قافیه، شعر نیمه سنتی سرودند و در نهایت شعر نو را پدید آوردند. «نیما» و «گوران» شیفته ی سادگی کلام شعر بودند و با نزدیک کردن شعر به نمایش نامه و روایی کردن آ...

چکیده ترویجی ادبیات معاصر به ویژه در حوزه ی ادبیات منظوم ،دشواری هایی دارد که همواره مورد سوال پژوهندگان این عرصه می باشد.این پژوهش به بررسی و تحلیل انتقادی شعر نیمایی از نظر موسیقی بیرونی و کناری می پردازد و روش کار بدین گونه است که از شاعران نیمایی(نیما،اخوان وسلمان هراتی)انتخاب شد.وهر کدام پنج قطعه شعر انتخاب و مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و یافته ها به صورت جدول و نمودار ارایه گردیده...

این مقاله که بخشی از رساله «ریخت شناسی قصیده در ادب فارسی» نوشته نگارنده است، تحقیقی در باب وزن ها و بحرهای استفاده شده در قصاید ادب فارسی است که از قرن چهارم تا دوره معاصر (بهار) را در بر می گیرد. در این تحقیق، 50 قصیده اول دیوان شاعران معروف قصیده سرا در هر دوره ادب فارسی مورد بررسی قرار گرفت و انواع وزن و مضمون های مورد علاقه آنها مشخص شد که نتایج این بررسی به صورت مقاله زیر درآمد. در این نو...

در این پژوهش به بررسی و مطابقت علم ایقاع و عروض پرداخته می شود و در این مطابقت، کلیه ی نقاط مشترک وشباهت های میان آن دو مشخص خواهد شد. سپس ارتباط و هماهنگی میان آن دو در یک قطعه ی موسیقاییِ موزون که دارای کلام منظوم نیز است، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. علم ایقاع، میزان موسیقیِ موزون یا دارای ریتم است. چنان که عروض میزان کلام منظوم می باشد. ایقاع نیز مانند عروض، به طور کلی دارای اوزانی است که ای...

در این پژوهش به بررسی وزن شعر عروضی فارسی بر مبنای نظریۀ تکرار می پردازیم. نظریۀ تکرار، نظریه ای در حوزۀ وزن شناسی زایشی است که توسط فب و هله (2008) معرفی شده است. هدف از این پژوهش، تعیین شبکه های وزنی اوزان عروضی فارسی، طبقه بندی ارکان بر اساس شبکه های وزنی منتج از آن و تعیین هسته های وزنی بوده است. ما بررسی را بر روی سی وزن از اوزان پرکاربرد فارسی انجام دادیم. واحدهای وزنی، پایه ها، ارکان و ه...

هدف از این تحقیق ، بررسی جنبه ها و عوامل شاعرانگی در متن رمان « کلیدر» ، اثر محمود دولت آبادی است. به بیان دیگر این پژوهش عهده دار جستجو در حوزه ی کاربرد عناصر شعری در متن کلیدر به منظور اثبات ویژگی های شاعرانه ی این نثر و بیان تأثیر این ویژگی ها در القاء هر چه بهتر مفاهیم عاطفی و روحی با کاربرد زبانی نو در رمان است . بدین منظور نگارنده با بررسی و مطالعه ی دقیق متن رمان، مصادیق این کاربردهای شا...

ترانه‌های محلی، یکی از زیرشاخه‌های اصلی فرهنگ عامه هستند که به دلیل کوتاهی، تنوع محتوایی و موزون‌بودن، فراگیری و کاربردی خاص یافته‌اند. در سال‌های اخیر پژوهش‌هایی متعدد در حوزۀ فرهنگ عامه و ترانه‌های محلی انجام شده؛ اما در اغلب این تحقیق‌ها، ویژگی‌های ساختاری و ادبی ترانه‌ها بررسی دقیق نشده است. اقلیم فارس، یکی از اصلی‌ترین قلمروهای رواج این گونه از ادب محلی است؛ به‌طوری‌که تاکنون هزاران ترانه‌...

در میان آثار بازمانده از رودکی قصیدة «بوی جوی مولیان آید همی/ یاد یار مهربان آید همی» شهرت خاصی دارد و در بسیاری از مآخذ تاریخی و ادبی دربارۀ این قصیده و علت انشای آن روایت‌های مختلفی آورده‌اند. شهرت این قصیده که در موطن شاعر، تاجیکستان، نیز بسیار محبوب است، مربوط به قرن ششم هجری و موقوف به کتاب چهار مقاله اثر نظامی عروضی است. حکایت نظامی عروضی دربارۀ این شعر را برخی تذکره‌نویسان بعدی ...