صفت هنری نوعی شگرد ادبی است که معمولاً شاعران و نویسندگان برای بیان معانی و مفاهیم و همچنین برای نشان دادن عواطف و احساسات خود از آن بهره می گیرند. منوچهری دامغانی و فرخی سیستانی دو تن از شاعران صاحب سبک قرن پنجم هجری هستند که در شعر خود از این ترفند شاعرانه به خوبی استفاده کرده اند. این صنعت شاعرانه که گاه در حوزه دستگاه بلاغی و عناصر تصویرساز قرار می گیرد و گاه در حوزه مسائل زبانی و دستوری، از...

رجسته­سازی یکی از اصطلاحات مرتبط با فرمالیسم روس است. بر اساس این نظریه دریافت ما از زندگی همواره در اثر عادت ملال­آور می­شود چرا که جریان خودکارسازی همه چیز را فرسوده می­کند، لذا نویسندگان از طریق صناعات چشمگیر زبانی و هنجارگریزی­های خلاقانه می­توانند زبان را رو به جلو هدایت کرده و از وضعیت پس­افتادگی، ایستایی و رکود بیرون آورند. در این مقاله داستان­ کوتاه «دوباره از همان خیابان­ها» اثر بیژن ن...

شهر آکنده از دلالت‌های معنایی است که هم به‌واسطه‌ طراحان آن و هم شهروندان رمزگذاری و توسط شهروندان، رمزگشایی می‌شود. بنابراین شهر را می‌توان به‌عنوان یک «متن» خواند. ازاین‌رو نشانه‌شناسی شهری روشی است برای بررسی زبان‌شناسانه‌ فضای شهری که به واکاوی معنای فضای شهر می‌پردازد. این پژوهش در پی یافتن فنون و روش‌هایی است که می‌تواند منجر به فضاهای شاعرانه در شهر شود. ازاین‌رو با روش نشانه‌شناسی به وا...

تصویرپردازی که تبلور اندیشه‌های بلند شاعر است، زمانی رخ می‌دهد که وی از زبان عادی عدول کند و دریافت‌های درونی‌اش را به صورت شاعرانه ارائه دهد. در بلاغت سنتی، تصاویر شاعرانه منطبق بر پنج اصلِ تناسب، تقلید، وضوح، حقیقت‌نمایی و تقابل صورت و معناست. این اصول زمینه‌ساز پردازش هنری در تصاویر شعری شعرای کلاسیک می‌گردد. در پژوهش حاضر تلاش بر آن است تا با روشی توصیفی–تحلیلی بلاغت تصویر در شعر ابراهیم ناج...

"بدخوانی خلّاق"، اصطلاحی در نظریّة ادبی است که هارولد بلوم آن را در موضوع ساز و کارهای تأثیر شاعرانه مطرح می‌کند. شاعران برای رهایی از دلهرة آزاردهندة تأثیرپذیری از شعر گذشتگان و برای گشودن فضای باز هنرورزی‌های شاعرانه خود به تحقیر آگاهانة متقدّمین می‌پردازند و با بدخوانی خلّاقانه، می‌کوشند خویشتن را بر شاعران پیش‌گام خود برتر بدانند. بر اساس نظریّة بدخوانی خلّاق، ساختار‌شکنی‌های شاملو در حیطه‌های زب...

مقالة حاضر خوانشی موازی و تطبیقی بین رمان صد سال تنهایی نوشته گابریل گارسیا مارکز و اثری نظری گاستون باشلار با عنوان شاعرانگی فضا است. قدم نخست بررسی تشابه بین اصطلاح «فضای شاعرانه » مارکز و «فضای محرم» باشلار می باشد. زمینة فلسفی این تحقیق‘ یعنی پدیدار شناسی‘ شیوة نگاهی که باشلار برای فضاهای انسانی انتخاب کرده است را روشن می سازد. فضاهای مورد بررسی به جای اینکه شیء باشند پدیده هایی هستند که هو...

بیان مسایل عادی زندگی یا مسائل جدید روز، به شیوة عاطفی و شاعرانه تأثیر بیشتری از بیان معمولی، بر خواننده می‌گذارد. برای ایجاد تأثیر عاطفی و تخیّل، عوامل و عناصری لازم است که به آن عوامل «صُوَر خیال» گویند. آن‌چه به کیفیت ویژة تجربة عاطفی شاعر و فضای ذهنی وی کمک می‌کند، صورت‌های گوناگون خیال است که به آن IMAGE یا تصویر می‌گویند. در واقع صورت‌های خیال شاعر را یاری می‌کند تا بتواند قدرت کلام را تا حد...

باستان گرایی  یکی از مهم ترین ابزار آشنایی زدایی در کلام محسوب می شود و سبب  می گردد سخن از دسترس عوام فراتر رود و به شعر نزدیک تر شود. برجسته ترین کارکرد آشنایی زدایی، خلاقیت شاعرانه است که بخشی از آن از رهگذر باستان گرایی حاصل می شود. احمد شاملو که از جمله شاعران نوآور  و موثر  زمان  ماست  به  جهت طرح  نویی که  در هنر شاعری درانداخته است از باستان گرایی و کارکردهای آن  در حد وسیعی بهره برده ا...

رساله حاضر شرحی است بر آن چه که از آن به عنوان تفکر شاعرانه در نزد هیدگر یاد می شود. هیدگر به دنبال پرسش از چگونه زیستن انسان در جهان و چگونگی رابطه او با جهان پیرامون به نقش آفرینش هنری از جمله شعر می پردازد. شعر نوعی تفکر است که در مقابل دوران مدرن و بحران ناشی از تکنولوژی طریق رهایی انسان است. تکنولوژی در دوره مدرن به سمت سلطه انسان بر طبیعت و بهره کشی از آن سوق پیدا کرده است. انسان مدرن در ...

فخرالدین عراقی یکی از عارفان بزرگ فرهنگ ما است که در قالب تعبیرهایی شاعرانه، اندیشه‌ها و تجربه‌های ناب عرفانی خود را ترسیم نموده است. شگردهای بلاغی از جملۀ ابزارهایی است که در صورت بندی زبان، ذهنیت، تجارب و درونمایه‌های عرفانی شاعران کارکردی برجسته به خود گرفته است. عراقی عارفی نواندیش می‌باشد که از این رهگذر توانسته است افکار تازۀ خود را در ساختی هنرمندانه و متفاوت از زبان رسمی صوفیان به مخاطب...