اصطلاح ریخت‌شناسی به عنوان یکی از روش‌های تحلیل و طبقه‌بندی عناصر متن با مطالعات ولادیمیر پراپ بر روی یک­صد قصه‌ی عامیانه‌ی روسی وارد عرصه‌ی نقد ساختاری شده است. این شیوه‌ی تحلیل در شناخت نقش‌ها، نقش‌ویژه‌ها و حرکت‌های متن و چگونگی ترکیب و ارتباط این عناصر با یکدیگر کارآمد است. داستان لیلی­ومجنون جامی از جمله متون روایی ارزشمند ادبیات فارسی در قرن نهم است. جنبه‌های روایی این منظومه‌ درحوزه‌ی اد...

ولادیمیر پراپ، فولکلورشناس روسی، در نظامی ابداعی به بررسی ریخت­شناسانه قصه­های پریان روسی پرداخت. پراپ رده­بندی را از محتوا و مضمون قصه به مشخصات صوری و ساختمانی آن منتقل می­کرد و این مشخصه­ها را مورد پژوهش قرار می­داد، بنا به تعریف وی ریخت­شناسی، توصیف قصه­ها بر پایه اجزای سازنده آنها و همبستگی و ارتباط این سازه­ها با یکدیگر و یا کل قصه است. این نوشتار، تحلیل حکایاتی از «کوش­نامه» با به کارگیر...

امروزه نقدهای زیادی وجود دارند که بر کارکردهای ساختاری استوارند. ساختارگرایان همواره در پی آن بودند که به الگوهای روایتی مشخص دست یابند تا به کمک آنها، قصه­ها و داستان­ها را مورد بررسی قرار دهند. از بین آثار به وجود آمده، کار ولادیمیر پراپ از همه مهمتر بود؛ وی با تجزیه و تحلیل قصه­های روسی پریان، نموداری شامل سی و یک خویشکاری ارائه کرد و معتقد بود، این الگو را می­توان در مورد سایر قصه­های عامیا...

ریخت شناسی قصّه های پریان، اثر ولادیمیر پراپ(vladimir propp)، زبان شناس روسی، اثری دوران ساز است که از زمان ظهور خود تا دهه های بسیار، توّجه منتقدان را به خود معطوف کرد. به رغم اینکه جایگاه این کتاب، در سایه روشن فرمالیسم و ساختارگرایی در نوسان بود، سرانجام به عنوان اثری معرّفی شد که کارکرد آن، گذار از فرمالیسم، به ساختار گرایی است. پراپ، پس از بررسی طبقه ای از قصّه های عامیانه، تحت عنوان قصّه های پ...

از مباحث مهم نگارگری، بررسی شکل­شناسانه­ی عناصر تصویری و کارکرد آن­ها در پیشبرد روایت تصویری است. این پژوهش، با هدف دست­یابی به این مهم، خواب­نگاره­های شاهنامه تهماسبی را مورد بررسی ریخت­شناسانه قرار داده است. لذا این سؤال را طرح کرده است؛ عناصر سازنده­ی نگاره­های شاهنامه­ی تهماسبی در بازتولید موضوع خواب و رؤیا چه کارکرد و خویشکاری­ای دارند؟ این تحقیق از زاویه­ای نو به موضوعی ...

چکیده سیاه‌چادر، سکونت‌گاهی چهار فصل است، که با اندکی تغییرات خود را با فصول و اقلیم مختلف منطقه هماهنگ می‌شود و در آن علاوه بر رعایت شرایط لازم برای زندگی، به جنبه‌های فرهنگی و هنری نیز توجه شده و نوعی از تکنولوژی بومی اصیل و ابتکار را به نمایش می‌گذارد. بر این اساس، مهمترین سؤال پژوهش، تفاوت‌های فرهنگ و اجتماع در بین عشایر کوچ‌رو کُرد و بختیاری چه میزان بر ریخت سیاه چادر تاثیرگذار بوده ا...

ریخست شناسی قصه های عامیانه ی ایرانی، پژوهشی کاربردی با رویکرد ساختارگرایانه است که می کوشد واحدهای مشابه را از داستان های متنوع استخراج کند. بدین ترتیب مهم ترین هدف پژوهشی یعنی تعیین چارچوب علمی برای قصه های عامیانه تحقق می یابد. این شیوه تحلیلی از دهه های نخستین قرن بیستم با «ریخت شناسی قصه های پریان» ولادیمیر پراپ آغاز شد. وی که استاد مردم شناسی دانشگاه لنین گراد بود بیش از صد قصه پریان روسی...

ادبیات عامیانه، بازتاب شیوه ی تفکر و ارزش های هر قوم و ملتی است و از این جهت قابل توجه و بررسی است. بخشی از این ادبیات عامیانه را قصه ها تشکیل می دهند که در میان مردم رایج بوده و هست. بخش اوز از جمله نواحی ایران است که هیچ کوشش علمی برای جمع آوری قصه ها و تحقیق و تفحص در آنها صورت نگرفته بود. به همین جهت نگارنده، پس از گردآوری و به نگارش درآوردن قصه های عامیانه بخش اوز و به وجود آوردن بستر و زم...

طوطی نامه از جمله داستانهای تمثیلی عامیانه فارسی است. در این پژوهش روایت های طوطی نامه را بر اساس نظریه فرمالیستی پراپ و نظریه ساختارگرایی تودوروف مورد تجزیه و تحلیل قرار داده ایم. پراپ با رویکرد فرمالیسم روسی به مطالعه ساختار روایت پرداخته است. رویکرد فرمالیسم ساختار جملات را به اجزای قابل تحلیل و یا تکواژ تجزیه می کند. در این پژوهش داستانهای طوطی نامه با هدف ارزیابی کارآیی و قابلیت الگوی پراپ...