در دیوان غزلیات عطّار نیشابوری، شاعر عارف سده‌های ششم و هفتم ق، تجلّی دو گونه‌ی شعری مشهود است: یکی شعر شخصی(فردی) و دیگری شعر اجتماعی. در میان غزلیات عرفانی او نیز، نوعی "قلندریات" وجود دارد که ابعاد هنری شاعر را در هر دو نوع شعری به نمایش می­گذارد؛ به عبارت دیگر، عطّار در قلندریات خود به هر دو جنبه‌ی شعر نظر داشته است؛ یعنی هم از دیدگاه شخصی به آن پرداخته و هم در قالب نقد و اصلاح­گری، بعد اجتماع...

در این پایان نامه ضمن بررسی شطح، انواع و ویژگی ها، مضامین و کارکردهای آن به بررسی ساختار و محتوای چهار اثر مهم عرفانی یعنی طواسین، تمهیدات، شرح شطحیات و عبهرالعاشقین پرداخته شده است.

شطح» در اصطلاح عرفانی، به¬مجموعه رویدادهای گفتاری و رفتاری اطلاق می¬گردد که از عارف در حالت وجد، سکر و از خود بی¬خودی سر¬می¬زند و سرریزی¬های روح را بر زبان یا فعل او آشکار¬می-کند.شطحات،گرچه گزاره هایی هستند که در حوزه الهیات می گنجند،امّا ایده های غیرمتعارفی را که در قالب ایده¬های شریعتی و گاه حتی عرفانی و چهارچوب¬ عقلی و قالب منطقی گفتار نمی¬گنجند،مطرح¬می-کنند. اغلب درون¬مایه¬های شطحیات، اسباب ...

زبان از مهم ترین ویژگی های بیانگر باورهای عارف است و به همین سبب اهمیت ویژه ای دارد. حلاج از عرفایی است که رمزهای زبانی آثار و سخنان او، زبان وی را از زبان معمول متمایز می کند. دستیابی به رویکردهای فکری و تجربیات او مرهون تحلیل و تفسیر این رمزها است. این نوشتار پس از توضیح رمز و رابطه مستقیم آن با تجربه عرفانی و تبیین دیدگاه حلاج درباره زبان رمزی، رموز زبانی حلاج را در سه بخش حروف، کلمات و تصاو...

گاه دیده می شود که شطحیات عارفان مسلمان با مکاتب برآمده از سمبولیسم ادبی یکسان انگاشته می شود. این جستار تلاش می کند در آغاز، این یکسان انگاری را بررسی و رخنه های موجود در آن را آشکار کند. سپس، از طریق تحلیل معنای سمبولیسم و شطح، بیان عناصر بنیادین هر کدام، و مشخص ساختن رابطه آن دو با یکدیگر به وجوه تمایز و تشابه آنها دست یابد، چه دستیابی به آن وجوه است که از آمیختگی شطح صوفیانه با سمبولیسم ادب...