در حوزۀ مسائل اعتقادی، فراگرد ارتباط در تبلیغ دینی و ارشاد مردم در صورتی اثرگذار است که رابطۀ مردم و روحانیت به شکل مطلوب برقرار باشد و مردم،همچنان به شنیدن آموزه‌های دینی از زبان روحانیت علاقه‌ داشته باشند. اکنون، پس از چهل سال از پیروزی انقلاب اسلامی رابطۀ مردم و روحانیت در حوزۀ تبلیغ دینی فرازوفرودهایی را تجربه کرده که باوجود تأثیرگذاربودن، به‌طور جدی نیازمند آسیب‌شناسی است. در این مقاله، پژ...

انقلاب اسلامی ایران یکی از مهم ترین پدیده های سیاسی – اجتماعی قرن بیستم می باشد و به عنوان نقطه عطفی در تاریخ معاصر جهان اسلام و به خصوص ایران اسلامی قلمداد می شود. انقلاب اسلامی ایران هم در پیدایش و هم در انگیزه و کیفیت مبارزه با همه انقلابهای جهان متفاوت بود. تردیدی نیست که هدیه غیبی بوده که از جانب خداوند برملت مظلوم و ستمدیده ایران عنایت شده است. با مروری بر ریشه ها و ماهیت انقلاب اسلامی ای...

طی دوران حکومت صفویه، به واسطة ارتباط نزدیک حکومت با ساختار نهاد دینی، حیات اقتصادی بسیاری از علما مبتنی بر مواجب دیوانی وکمک های اعطایی از طرف دولت بود، اما به?دنبال سقوط صفویه و انتقال مراکز علمی و فقهی شیعه از ایران به عتبات عالیات، از نظر اقتصادی نیز تحوّل عمده ای در منابع مالی روحانیت شیعه ایجاد شد. محرومیت علما و مجتهدین از حمایت های مالی دولت، آنان را در شرایطی قرار داد که مجبور شدند تا ب...

رساله حاضر در راستای تبیین نقش علماء دینی در انقلاب اسلامی افغانستان پیرامون نقش موثر و تاثیر گذار روحانیت در انقلاب اسلامی افغانستان در چهار فصل مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. پرسش اساسی این نوشتار این است که روحانیت در ایجاد و هدایت و پیروزی انقلاب اسلامی افغانستان چه تاثیری داشته اند؟ پاسخ پرسش مزبور را در محورها و فصول زیر دنبال خواهیم کرد: در فصل اول: زمینه ها و عوامل شکل گیری انقلاب ا...

در حکومت ساسانی که بر پایه دین و شاهی بنا شده بود، روحانیان، مروج و مبلغ دین زرتشت بودند. آن ها بازوی شاهان ساسانی در گردآوری اوستا، اصلاح گاهشماری، تأسیس آتشکده ها، اعزام روحانیان و سرکوب ادیان غیرزرتشتی و بدعت گذاران بودند. معمولاً معتقدند که دستگاه روحانیت ساسانی، از همان آغاز دارای ساختاری تشکیلاتی و نظام مند بوده؛ اما به نظر می رسد روحانیت ساسانی فرایندی درازمدت را برای تشکیلاتی شدن و تمایز...

هدف پژوهش حاضر بررسی تاریخی سرمایه فرهنگی، نمادین، اجتماعی و اقتصادی طبقه روحانیت تا انقلاب اسلامی و مقایسه آن با دوره تشکیل حکومت اسلامی توسط روحانیون با استفاده از نظریه پییر بوردیو است. در این راستا این سوال طرح شده است: بعد از انقلاب اسلامی چه تغییری در سرمایه روحانیت در میدان‌های مختلف اجتماعی (بر پایه مکتب بوردیو) رخ داده است؟ برای پاسخ به این سوال سرمایه‌های مختلف روحانیت از دوره صفویه ت...

سید قطب، نظریه ­پرداز بزرگ اخوان­ المسلمین، از جمله اندیشمندانی است که نمی­ توان تأثیــر اندیشه­ های او بر زمانه­ اش را نادیده انگاشت. سید قطب را می­ توان پیوند دهنده نسل اول و نسل­ های بعدی اخوان دانست. افکار و شیوه زندگی و مبارزات او برای نسل­ های بعدی الگوی ایستادگی و خستگی­ ناپذیری بوده است. از سوی دیگر، نیروهای مبارز مذهبی در ایران نیز در تلاش برای رسیدن به اهداف اسلامی-انقلابی خود، مسیر د...

چکیده روحانیت شیعه در ساختار اجتماعی ایران از دوره صفویه به این سو از بیشترین توان برای به جنبش درآوردن و بسیج سیاسی توده ها برخوردار بوده است.روشنفکران، احزاب و سازمان های دیگر، هرگز بطور کامل و مطلوب نتوانستند توده های مردم را با خود همراه کنند و آنان را در جهت اهداف خود، بسیج نمایند. با وجود این، به نظر می رسد که پس از انقلاب اسلامی ایران و استقرار نظام جمهوری اسلامی، این توان روحانیت، نسبت...

روحانیت شیعه و نحوه­ مواجهه­­اش با مسأله قدرت به یکی از چالش­های دوره صفویه مبدل شد. مباحث نظری درباره امامت و حکومت و حضور نهاد سلطنت به­مثابه واقعیتی تاریخی- سیاسی، مسائل پیچیده­ای را پدید آورد که تا مدتی ذهن عالمان شیعه را به خود متوجه ساخت. دوره دوم حکومت صفویه شاهد تکاپوهای بیشتری از جانب روحانیون شیعه برای کسب قدرت بود. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که تکاپوهای روحانیت شیعه در دوره دوم حاک...

شریعتی از آن دسته روشنفکران مذهبی به شمار می آید که در پی به کارگیری نیروی مذهب در راستای تحول سیاسی به منظور رویارویی با حکومت بود.اندیشه های شریعتی که برداشتی نو و کاملا بدیع از آموزه های اسلام و متفاوت با برداشت سنتی بود،مورد استقبال اقشار مختلف قرار گرفت،قرائت ایدئولوژیک شریعتی از مفاهیم اسلامی در گرایش نسل جوان به ستیزه جویی علیه حکومت شاه تاثیر به سزایی داشت.تعامل و همفکری شریعتی با فعالا...