چکیده روش شناسی روایات تفسیری معصومان (ع) به دلیل جایگاه خاص سنت در تبیین قرآن، از اهمیت ویژه ای برخوردار است و از آنجا که عصر امام سجّاد (ع) توأم با خفقان سیاسی، انزوای شیعیان و انحراف های دینی بود، بررسی چگونگی روش ایشان در تبیین آیات قرآن، نگاه ویژه ای را می طلبد. امام سجّاد (ع) در عصر خود سیاست تقیه را در پیش گرفت، به فعالیت های آموزشی روی آورد و در حوزه تفسیر با تطبیق آیات بر شرایط زمان...

مرحوم علامه سید هاشم بحرانی تعداد قابل توجهی از روایات منسوب به امام رضا(ع) را که مرتبط با آیات گوناگون دیده است در تفسیر البرهان –با رعایت ترتیب آیات- نقل نموده است در این پایان نامه به بررسی اسانید این گونه روایات تا آیه 105سوره برائت پرداخته شده و اعتبار یا عدم اعتبار این اخبار مورد بررسی قرار گرفته است و در صورت ضعف سند، به جستجو برای یافتن اسانید معتبر دیگری که در جوامع روایی موجود اند اقد...

مترجمان کلام وحی در ترجمه قرآن، برخی واژگان را معادل هم در نظرگرفته‏ اند. گاهی نیز یک معنا را برای واژگانِ متفاوت بکار برده‏ اند. درحالیکه توجه به مفهوم دقیق واژگان، راهی برای حل معمای برخی آیات و روایات بوده، و با بهره‏ گیری از ترجمه تصویری، می‏توان به معنایی فراتر از آنچه مفسران فریقین در آثار خویش بیان نموده‏ اند، دست یافت.واژه «ارتقاب»، در تفاسیر فریقین هم‏ معنا با «انتظار» در نظر گرفته شده ...

در میان تفاسیر قرآن، « المیزان» اثر گرانقدر علامة معاصر طباطبایی، ب ی تردید یکی  ، از بهترین تفاسیر ترتیبی قرآن است که هرچند روش تفسیری آن مبتنی بر تقسیر قرآن به قرآن است، اما استناد به منابع حدیثی فریقین در تفسیر قرآن و بالاخص در تبیین مقام والای اه لالبیت پیامبر 6، این تفسیر را از صرف فقط تفسیر قرآن به قرآن بودن خارج کرده و از جهت تکیه بر روایات و استفاده از منابع حدیثی، آن را به عنوان میزان ...

مرجعیت معصومان (ع) در کسب معارف دینی و از جمله تفسیر قرآن، پس از پیامبر اکرم (ص)موجب شده است که روایات تفسیری ایشان هم چنین روش شناسی این روایات اهمیت بسیاری یابد. در دوران امام زمان (عج) به واسط? شرایط خاص غیبت بررسی روایات و روش تفسیری این امام با نگاه ویژه ای دنبال می شود. در عصر غیبت صغری که فعالیت سازمان وکالت و مرجعیت بخشی به نواب، فقیهان و محدثان در رفع نیازمندی های دینی مردم مهم ترین ...

آیه 24 سوره نساء که به «آیه متعه» نیز معروف است، از جمله آیات پربحث و مناقشه میان مفسران شیعه و سنی است. علاوه ‏بر اختلاف دیدگاه ها در معنا و تفسیر آیه، وجود برخی از روایات مشعر به قرائت متفاوت این آیه و وجود عبارت اضافه ‏در برخی از قرائت های منسوب به صحابه و ائمه (ع)  باعث گردیده است که این آیه از جنبه قرائت و شبهة تحریف قرآن ‏نیز دارای اهمیت گردد. در این نوشتار با بررسی متنی و سندی روایات نقل...

در آیه 33 سوره «آل‌عمران» به برتری برخی انبیای الهی و خاندان ایشان تأکید شده است. پرسش پژوهش حاضر پیرامون چگونگی دلالت این آیه بر برتری «آل‌محمد (ص)» طبق دیدگاه فریقین است. این مقاله درصدد است با استناد به تفاسیر و روایات فریقین، و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، آرای مفسران فریقین را ذیل آیه 33 آل‌عمران، در توضیح دلالت آیه بر برگزیدگی آل‌محمّد (ص) مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. بررسی‌ها نشان می...

بررسی و نقد جایگاه و نقش اسباب نزول در تفسیر »مجمع البیان« اثر حسن بن فضل طبرسی است. این تفسیر که در 536 ه .ق. به نگارش در آمده از جمله مهم ترین تفاسیر جامع شیعه است.  در این تفسیر، بیان علل و اسباب نزول آیات زیر عنوان »النزول« در کنار سایر مطالب آمده است. طبرسی معتقد است اسباب نزول، سبب محدودیت آیات نمی شود، بلکه قرآن کریم عمومیت دارد. شیوه او در نقل اسباب نزول به صورت گزارشی بوده و از 259 مور...

از آنجا که روایات تفسیری ائمه ی معصومین علیهم السلام یکی از منابع تفسیر و راه های دست یافتن به مقصود کلام خداوند متعال است، باید به آن توجه ویژه داشت؛ بخش اعظم روایات تفسیری که در حال حاضر در اختیار ما می باشد، روایات تفسیری امام صادق(ع) است. البته به خاطر وجود روایات جعلی، ما باید حتما روایات را بررسی سندی و دلالی کنیم. این رساله در راستای این هدف روایات تفسیری امام صادق(ع) را در جزء بیست و ...

اهمیّت بحث باطن قرآن از آن جهت است که اوّلاً بخشی از معانی و معارف قرآن مربوط به باطن آیات است و ثانیاً جاودانگی قرآن ارتباط وثیقی با باطن قرآن دارد. موضوع باطن قرآن، از زوایای مختلفی قابل بررسی است، امّا اوّلین گام در این حیطه، شناخت چیستی باطن قرآن است که این امر، نه تنها در شناخت گستره و مراتب بطون قرآن مؤثّر است، بلکه در آگاه شدن به روش صحیح تفسیر قرآن و برخورد صحیح با روایات تفسیری، نقش مهمّی را ا...