بشر در طول تاریخ همواره سعی کرده است که به شناختی از مرگ برسد. و این ناشناخته بودن مرگ او را دچار اضطراب کرده است. فلسفه، هنر، روانکاوی و ... همواره به این اضطراب پرداخته و بزرگانی نظیر کگور، هایدگر، فروید، لاکان و... بر اهمیت اضطراب به عنوان عاملی اساسی در زندگی بشر که منجر به شناخت او از هستی می شود، تأکید کرده اند. و هر یک در مطالعاتشان به این مطلب اشاره داشته اند که اضطراب وجودی بشر در براب...

ژاک لکان (????-????) پس از فروید، تاثیرگذارترین چهره در روانکاوی محسوب می شود؛ متفکری که در دهه های پایانی قرن بیستم تاثیر بسیار زیادی بر نظریه ی انتقادی و نظریه ی ادبی به جا گذاشته است. در این جستار تلاش شده است تا ضمن تبیین مفاهیم بنیادی لکان، سیزده نمایشنامه ی شاخص ایرانی دهه ی ????، در چارچوب اندیشه های این روانکاو فرانسوی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرند. دلیل انتخاب چنین موضوعی این است که در...

صورتبندی شبکه های اجتماعی- فرهنگی مجازی در-دنیای پسایازده سپتامبری، بر چگونگی برساخته شدن سوژه ی افراد، تاثیرات هستی شناختی ای نهاده، تا به آنجا که خیزش های دموکراسی -خواهانه در سال های اخیر خاور میانه و جهان عرب را می توان ازهمین رهگذر مورد تحلیل فرهنگی قرار داد. مسئله ی فرهنگی جامعه ی ایران، در تفاوت و تمایز سبک زندگی طبقه ی متوسط شهری و مطالبات مدنی اشان، خود را به گونه ی بی -واسطه ای در رشد...

در این رساله سه اثر از پیتر شفر به نام های شکار سلطنتی خورشید، ورزش پنج انگشت و ایکوئیس با استفاده از نظریات روانشناسی روانشناس و فیلسوف فرانسوی با تأکید ویژه بر طبیعت میل ورزی و ارتباط آن با ظهور سوژه در رابطه با حضور و یا عدم حضور والدین و همچنین میل دیگری مورد بررسی قرار گرفته اند. در مرحله اول، رساله ی حاضر طبیعت مقصود میل ورزی و تلاش غیر واقعی سوژه برای به دست آوردن این مقصود گمشده به عنوا...

معشوق غزل فارسی باچهره مبهم و مه آلود، یکی از موضوعاتی است که به سختی می توان نظری جامع وشامل را در باره آن بیان کرد. در این نوشتار از زاویه روانکاوی فروید به تحلیل و بررسی این مخاطب یا معشوق پرداخته می شود تا همزمان با آوردن نمونه های شعری و بیان سنت های غزل فارسی مطرح شود که مخاطب اصلی وبنیادی در غزل عاشقانه فارسی در واقع مادر یا شخصیتی با ویژگی های مادر گونه است. مادری که از دیدگاه کودک تثبی...

«اَُُدیپ در جاده» روایتی است از مسیری که اُدیپ طی می‌کند تا از تِب به کُلُن برسد، از شهری که در آن گناهش بر او هویدا می‌شود به شهری‌که سرانجام آرامگاه او می‌گردد. مسیری که از لحاظ روایی بین دو نمایشنامۀ سوفوکل قرار می‌گیرد و این‌چنین «اُدیپِ شهریار» را به «اُدیپ در کُلُن» وصل می‌کند. درواقع بوشو با بهره‌گیری از این خلأ روایی مسیری را متصور می‌شود که طی کردن آن به اُدیپ اجازه خواهد داد تا با وضعیت رنجور خود ...

بحث فروید در باب اخلاق را می توان ذیل دو عنوان کلی فلسفه اخلاق جای داد. بخشی از آنچه فروید در باره اخلاق می گوید، با مباحث فرااخلاق تناسب دارد. این دسته از سخنان او خود در دو شاخه کلی قرار می گیرد. نخست مباحثی که به تکوین مرجع اخلاقی (وجدان) و حس اخلاقی در روان فرد نظر دارد. در این دست مباحث فروید از نحوه تشکیل آنچه فراخود یا خود آرمانی می نامد، بحث می کند و ظهور نماینده آن یعنی وجدان را سبب سا...

زیگموند فروید رؤیا را محصول امیال سرکوب‌شدة انسان می‌داند که تا ضمیر ناخودآگاه پس رانده شده‌اند، ولی در رؤیا مجال ظهور پیدا می‌کنند. در جهان اسلام، فلاسفة اسلامی، از جمله ملاصدرا، نیز کم‌وبیش به رؤیا پرداخته و دربارة آن بحث کرده‌اند. هر چند نگاه فروید به رؤیا با نگاه ملاصدرا تفاوت بسیار دارد، برخی تشابهات میان دیدگاه این دو متفکر قابل ردیابی است. در این مقاله نشان داده شده است که فروید و ملاصدر...

در این پژوهش،کوشیده شده تا مشترکات ذهنی اندیشمندان روان شناسی قرن اخیر و برخی اندیشه های مولانا جلال الدین محمد بلخی، عارف و شاعر سده قرن هفتم هجری مورد بررسی قرار گیرد تا نسبت های گوناگون هنر شعر و اندیشه وی با روانکاوی به گونه ای آشکارتر تبیین گردد. پژوهنده، در نظر دارد با معرفی مکانیزم های دفاع روانی و تاریخچه آن ها، ابتدا منشأ، هدف و ساختارشان را مشخص نماید و سپس با تطبیق داستان های مثنوی ...