سرزمین ایران از دیرباز خاستگاه تمدن های بزرگ و کهن بوده است که پادشاهی ساسانیان یکی از آنها محسوب می شود. همان طور که می دانیم ایرانیان از تمدن های میان رودان، مصر، یونان و روم آگاهی داشته و بطبع از این تمدن­ها الهام گرفته و بر آنها نیز تأثیر گذاشته­­اند، این امر طبیعی است که در طی برخورد و کشمکش و جنگ و صلح بین این تمدن ها در طول تاریخ ما شاهد تحولات و دگرگونی های سیاسی، اجتماعی ،اقتصادی ،فرهن...

دین همواره نیرومندترین عامل ایجاد نظم و ثبات در ابعاد گوناگون روابط اجتماعی و سیاسی بوده است و باورهای مذهبی، تداوم اجتماع را از طریق معنابخشی به حیات جمعی و قاعده مندسازی مناسبات گروهی، تضمین کرده اند. در عین حال دین مقوله ای تفسیرپذیر است و از این رو منشاء تاریخی شکل گیری نحله ها، فرقه ها و دستجات مختلف بوده است که پیامد آن شقاق اجتماعی و ناپایداری سیاسی است. در این شرایط، گروه های منشعب غالب...

چکیده ارجان یکی از مهمترین کوره های ایالتی دوره ساسانی در جنوب غربی ایران بود که در دوران اسلامی نیز رشد و گسترش مضاعفی یافت. سلسله هایی چون صفاریان، آل بویه، سلجوقیان و اتابکان براین منطقه حکمرانی نمودند. اعراب مسلمان طی سالهای18تا23ه.ق تمامی منطقه ارجان و رستاق های وابسته به آن را فتح نمودند. در این منطقه مذاهبی چون زرتشتی، مسیحیت و صابئی بیشترین جمعیت از ساکنان را به خود اختصاص دادند. پس از ...

در فاصله هجوم مغولان و فروپاشی خلافت بغداد تا ظهور حکومت صفوی، همچنان که سازمان سیاسی، ماهیت و شکل ساختاری پیشین خود را ازدست داد، مذهب رسمی این دستگاه نیز دچار بحران عمیقی شد و در پروسه ای نوین، نفوذ آن به لحاظ پدیدایی بستری جدید، هم در گستره اجتماعی و هم سیاسی کاهش یافت. در تقابل با مذهب تسنن، به تدریج تشیع و نحله های تصوف مجال رشد یافتند و از نفوذ اجتماعی گسترده ای بهره مند شدند و بر همین اس...

تحقیق پیرامون چگونگی و چرایی گسترش نسبتا سریع دیانت اسلام در ایران در قرون اولیه هجری از جمله مباحثی است که هنوز مورد توجه و عنایت پژوهشگران عرصه تاریخ است. آگاهی از چند و چون اوضاع سیاسی, مذهبی ایران در آستانه ورود اعراب مسلمان ما را در فهم علل و عوامل ترک آئین قدیم و گروش به سوی اسلام از سوی ایرانیان رهنمون می سازد. مدعای مقاله حاضر این است که حاکمیت ساسانی در آخرین ایام خود گرفتار بحران در س...

چکیدهتجلی مقابر برجی شکل مدور بر روی مزارات شخصیت‏های مذهبی سیاسی در سده‏های 8 و 9 هجری بر شکل‏گیری شیوه‏ی خاص معماری یادمان‏های آرامگاهی در حوزه کشورهای فعلی دوسوی شمالی و جنوبی رودخانه ارس تا آناتولی شرقی دلالت دارد. دراین شیوه‏ی معماری ،که باید از آن تحت عنوان سبک آذری درنواحی آران –آذربایجان یاد کرد، در چیدمان بدنه‏ی بیرونی مقابر و تزیین هنری سطوح بناهای آرامگاهی بطور نسبتاً یکسان از کلوک و ...

هدف پژوهش حاضر بررسی کیفیّت علل و عوامل نفوذ، حضور و نمود شیعیان امامیّه در ابعاد مختلف ـ جمعیتی، سکونتی، فرهنگی، آموزشی، سیاسی، اماکن مذهبی و برگزاری مراسم مذهبی ـ در کشور هندوستان است. بنابر اهمیّت موضوع ، بررسی آن به روش کتابخانه ای و اسنادی انجام یافته؛ سپس اطلاعات و داده های موجود تنظیم، توصیف و تبیین شده است. یافته های پژوهش، مبیّن آن است که در نفوذ و گسترش مذهب شیعه امامیّه در هند عوامل متعدد...

شاهان قاجار بیش از شاهان دیگر سلسله های حاکم بر ایران به قم و عمران این شهر مذهبی اشتیاق نشان دادند. در دوران ناصرالدین شاه و به همت صدراعظمش میرزا  علی اصغر خان امین السلطان، راه جدیدی بین تهران و قم با تعداد زیادی کاروان سرا، حمام، و مهمان خانه ساخته شد و بعدها کمپانی برادران لینچ (lynch) این راه را کامل تر کرد. با وجود این که شهر قم در دوران قاجاریه از لحاظ اقتصادی شهر مهمی به شمار نمی رفت؛ ...

آموزش اسلامی با آموختن قرآن آغاز شد پس بدیهی است که آموزش و پرورش اسلامی ارتباط محکمی با مسائل دینی داشته است. پیدایش فرق و مذاهب پس از رحلت رسول خدا (ص) رقابت­های مذهبی، سیاسی و اجتماعی را در پی داشت. این مقاله بر آن است تا با استفاده از روش تحقیق تاریخی به چگونگی تأثیرگذاری رقابت­های مذهبی و پیدایش فرق و مذاهب و تلاش ارباب مذاهب برای گسترش نفوذ سیاسی اجتماعی در پیدایش مدارس به تبیین موضوع بپر...