در باره روند تکوین، شکل‌گیری و ماهیّت واقعۀ 28 مرداد 1332، روایت‌های گوناگونی، که گاه متعارض و کاملاً وارونه می‌نماید، ارائه شده­است. در مقالۀ حاضر تلاش می‌شود، با تحلیل انتقادی روایت‌های برگزیده پهلوی‌گرایان و طرفداران دکتر محمد مصدق، دلایل و فرایندهایی ردیابی شود که، راویان را به‌کانون‌سازی، شخصیّت‌پردازی و برجسته‌سازی پیرامون واقعۀ 28 مرداد 1332 رهنمون ساخته­است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، ...

چکیده بدون شک مدینه به عنوان اولین حوزه حدیثی است که آبشخوار دیگر مکاتب و حوزه های حدیثی فریقین می باشد. از این رو بازشناخت راویان پر کاری که در این حوزه فعالیت های حدیثی داشته اند ضروری می نماید. در این حوزه، همانگونه که بخاطر حضور پیامبر اکرم(ص) و حضور حداکثری صحابی آن بزرگوار، فعالیت های حدیثی اهل سنت از رونق قابل توجهی برخوردار بوده، بدلیل حضور حداکثری اهل بیت گرامی آن حضرت در مدینه، مدرسه...

نقد روان شناختی یکی از رویکردهای نقدادبی در شناخت و بررسی آثار ادبی است. استفاده از این رویکرد باعث کشف لایه های ناخودآگاه ذهن راوی می شود و دریافت های او از انسان معاصر و شرایط اجتماعی و روانی جامعه را انعکاس می دهد.دریافت هایی که به صورت ناخودآگاه در لایه های پنهان متن نفوذ کرده و با استفاده از نقدروان شناختی می توان به برخی از آن ها دست پیدا کرد. در این پژوهش پس از بررسی سه رمان برجسته ی ادب...

برخی از اسامی راویان بر اثر گذشت زمان دچار تغییرات مختلفی شده اند که در دو شیوه تغییرات شکلی و محتوایی جای می گیرند. نام شناسی به منزله علمی که به مطالعه نام ها می پردازد، می تواند راهکار مناسبی برای مطالعه تغیییرات صورت گرفته در نام ها، ارائه دهد. در واقع نام شناسی با ارائه شکل صحیح نام و تغییرات مختلف آن، راه را برای مطالعات رجالی در حوزه نام ها باز می کند.روش های نام شناختی، در حوزه های مختل...

یکی از راه‌های حفظ و انتشار اشعار در گذشته روایت راویان بوده است. معنای لغوی روایت در عربی حملِ آب بوده و سپس در مفهومی مجازی به نقل شعر و خبر نیز اطلاق شده است. در زبان فارسی شاعران با آوازی خوش اشعارخود را می‌خواندند و یا برای خود راوی یا راویانی بر می‌گزیدند با حافظه‌ای قوی تا اشعار آنان را با آواز بخواند. این راویان ویژگی‌هایی داشتند. در این نوشتار این ویژگی‌ها از لابه لای سروده‌های شاعران ...

چکیده دانش رجال که از شاخه های علم حدیث به شمار می رود، از اهمیّتی ویژه برخوردار است و سهمی بزرگ در اعتبار سنجی روایات معصومین دارد از جمله عرصه های قابل پژوهش که هنوز هم تأمل برانگیز می باشد، وضعیّت راویانی است که به عدول و انحراف از عقیده منتسب شده اند. این پژوهش، با عنوان "پدیده ی عدول و تأثیر آن در تحلیل های رجالی" با استفاده از روش کتابخانه ای ضمن بررسی شخصیت تعدادی از راویان یاد شده به م...

در سدۀ سوم هجری برخی راویان حدیث از سوی احمد بن محمد بن عیسی اشعری از شهر قم اخراج شدند. از آنجا که بیشتر اخراج شدگان متهم به غلو بودند، دلیل اخراج ایشان، غلو و انحراف عقیده دانسته شده است و با یک تعمیم کلی اظهار می‌شود که قمی‌ها راویان را به کوچک‌ترین شائبه غلو از شهر اخراج کرده‌ و در حقیقت به حذف کلی آنان حکم می‌کردند، ولی به نظر می‌رسد که دلایل اخراج این افراد، تنها انحراف در عقیده نبوده است...

سنت و فرایند نقل شفاهی در تولید، حفظ و انتقال مواد و اطلاعات تاریخی که به پیدایش تاریخ‌نگاری اسلامی انجامید از مسائل بنیادی در تاریخ‌نگاری اسلامی است چراکه، مهمترین منبع نگارش و تدوین متون تاریخی قرون نخستین اسلامی داده‌های شفاهی است که متکی بر مسموعات و محفوظات راویان بوده است. باتوجه به شفاهی‌بودن بخش عمده‌ای از اطلاعات اولیه تاریخی و ثبت و تدوین تدریجی آنها، و از سوی دیگر به‌دلایلی ازجمله جع...

از دیدگاه محدثان عوامل گوناگونی در پذیرش روایات راویان دخیل است که آسیب در هر یک از آن‌ها می‌تواند منجر به تردید در پذیرش روایات راوی گردد. گرچه در شرایطی خاص می‌توان از برخی از آسیب‌های وارد شده بر متن یا سند روایات چشم‌پوشی نموده و به صحت آن‌ها حکم نمود، اما دروغ‌گویی و اشتهار راوی به بدعت‌گذاری به سبب خلل جدی که در عدالت راوی وارد می‌سازند، از جمله عواملی هستند که از دیدگاه حدیث‌پژوهان فریقی...

موضوع پژوهش حاضر، بررسی آماری نقش موالی خاندان اشعری در کتب اربعه شیعه است که در آن، تعداد احادیث نقل شده از چهار تن از محدثان قمی قرن ‌سوم و اوایل قرن‌ چهارم هجری به نام‌های احمد بن محمد بن ‌خالد برقی، محمد بن ‌حسن‌ صفار قمی، علی بن ابراهیم بن ‌هاشم‌ قمی و محمد بن ‌‌یحیی ‌‌العطار در کتاب‌های الکافی، من‌ لایحضره‌ الفقیه، تهذیب‌‌الاحکام و الاستبصار فی‌ مااختلف‌ من‌...