این مقاله قصد دارد ضمن تحلیل پیامدهای توزیع منابع طبیعی (زمین و آب) در ساختار سیاسی و اجتماعی، نظریه رانت­داری را به‌مثابه رهیافتی بدیل برای تبیین پاره­ای از رخدادهای تاریخی و مسائل سیاسی و اجتماعی ایران ارائه کند. مسئله اصلی مقاله تبیین پیامدهای توزیع اصل منابع طبیعی در ایران دورۀ قاجاریه است. داده‌ها از آرشیو اسناد ملی و سایر منابع کتابخانه­ای گردآوری و به روش تاریخی تحلیل رانت مورد تجزیه و ت...

مقالۀ پیشِ رو درصدد است تا تأثیر دولت رانتیر بر فرایند خصوصی­سازی در ایران بعد از انقلاب سال 1357 را بررسی کند. در این راستا، سهم بودجه­ای شرکت­های دولتی از کل بودجه کشور به عنوان شاخص خصوصی­سازی و وابستگی چهل درصدی دولت به رانت حاصل از منابع طبیعی به عنوان شاخص دولت رانتیر در نظر گرفته شده است. بر این اساس پرسش اصلی مقاله عبارت است از این­که دولت رانتیر چه تأثیری بر فرایند خصوصی­سازی در ایران ب...

از گذشته تا به امروز دگرگونی‌های عملی و نظری بسیاری در گفتمان‌های جغرافیای ساسی و ژئوپلیتیک رخ داده است. «دولت – ملت» که بحث هسته در مطالعات جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک است؛ به تبع این تحولات به طور طبیعی بی‌نصیب نمانده است. نوشتار حاضر با رویکرد تفسیری و بهره‌گیری از داده‌های کتابخانه‌ای به دنبال پاسخ به این سوال است که در گذار از ژئوپلیتیک مدرن به پسا‌مدرن، گفتمان «دولت- ملت» دچار چه تحول و تغ...

از حقوق رقابت به عنوان یکی از عوامل مؤثر در ارتقای رفاه و کارایی اقتصادی یاد می شود. اما در یک اقتصاد، ممکن است تمامی صنایع و نیز همۀ بخش های یک صنعت توانایی پذیرش رقابت را نداشته باشند؛ این صنایع به عنوان «انحصار طبیعی» شناخته می شوند. گفته می شود که «انرژی» انحصار طبیعی محسوب شده و باید کاملاً در دست دولت باشد. این مقاله ضمن بررسی مفاهیم اولیه، به دنبال بررسی این موضوع است که آیا بخش انرژی قاب...

مقصود این مقاله بیان این نکته است که کسب قدرت برای انسان تنها از طریق میل دایم او به اقتدار و تأسیس دولت برآورده نشده بلکه وی به طور طبیعی به نابودسازی اقتدارهای محیط و مسلط دولت های بیگانه و نابیگانه روی می آورد. طبیعت انسان صرفاً در ساختن دولت ها نیست؛ بلکه کوشش انسانی به نابودی دولت ها نیز معطوف است. تحقیق درباره امکان ضددولت کوششی برای شناخت راه های دیگر وحدت سیاسی گروه هایی از انسان هاست که...

داستان های محمود دولت آبادی به مثابۀ منشوری است که از زوایای مختلف قابل بحث و بررسی است. در آثار او رگه هایی از اندیشه های رئالیستی‏‏‏، ناتورالیستی، و گاه سورئالیستی دیده می شود. به علّت گسترۀ وسیع موضوع‏، در مقالۀ حاضر فقط به برخی از اندیشه های «ناتورالیستی» محمود دولت آبادی می پردازیم. ناتورالیسم، شکل افراطی واقع گرایی شمرده می شود. این مکتب ادبی، نظریّه ای است که کردار و گرایش و اندیشه را زای...