چکیده: غزل حافظ الگوی کمال غزل فارسی است. حافظ در غزل های خود در بیشترین حد از ظرفیت های زیباشناختی و استعدادهای نهفته ی زبان فارسی استفاده کرده است. نوع کلمه و چگونگی به‏کارگیری آن از عوامل تمایز غزلیات حافظ است که آن را نسبت به نمونه های مشابه، متفاوت و برجسته تر جلوه می دهد. در این پژوهش، سعی بر این است تا مقایسه ای بین فکر و شعر فخرالدین عراقی (688- 610) و حافظ شیرازی انجام دهیم. عراقی از ج...

چکیده هر شاعری برای زیبا بیان کردن و موثر واقع شدنِ معانی و مفاهیم ذهنی اش نیاز دارد با تصرّف شاعرانه در واقیعت های خارجی، تصاویری خیالی بر جامه ی عروس ذهنش بپوشاند. تشبیه و استعاره به عنوان دو زیرمجموع? علم بلاغت، از پرکاربردترین آرایه های ادبی مورد توجه شاعران است. فخرالدین عراقی یکی از شاعران و عارفان ادب فارسیِ سده ی هفتم هجری می باشد که شعرهایش رنگ و بوی عرفان دارد و این دو آرایه را به وفور...

چکیده ادبیات فارسی محور تلاقی دین و ادب است و هماره شعرای شیرین سخن و پارسی گوی ایران زمین از آیات قرآن برای جاودانگی کلام ، نشر فرهنگ و عقاید معنوی و از همه مهم تر متخلق شدن به خلق و خوی حضرت باری تعالی بهره جسته و اشعار خود را غنای ادبی بخشیده اند . موضوع و طرح مسأله ی این تحقیق ، بررسی مقایسه ی بهره های قرآنی دیوان عراقی و دیوان جامی است. این بررسی با هدف پاسخگویی به این مسأله صورت می پ...

فخرالدین عراقی یکی از عارفان بزرگ فرهنگ ما است که در قالب تعبیرهایی شاعرانه، اندیشه‌ها و تجربه‌های ناب عرفانی خود را ترسیم نموده است. شگردهای بلاغی از جملۀ ابزارهایی است که در صورت بندی زبان، ذهنیت، تجارب و درونمایه‌های عرفانی شاعران کارکردی برجسته به خود گرفته است. عراقی عارفی نواندیش می‌باشد که از این رهگذر توانسته است افکار تازۀ خود را در ساختی هنرمندانه و متفاوت از زبان رسمی صوفیان به مخاطب...

این پژوهش به بررسی استعاره‌هایی می‎پردازد که با محوریت احساس غم در دیوان اشعار عراقی به‌کار رفته‌اند. بنیان نظری پژوهش، نظریه استعاره‌های مفهومی است که استعاره را از حد ابزاری صرفاً زیباشناسانه به رویکردی برای شناخت و اندیشیدن اعتلا بخشیده است. فخرالدین عراقی در دیوان اشعارش برای تبیین بسیاری از ویژگی‌های غم از حوزه‌های «اشیا»، «خوراک»، «انسان»، «گیاه» و «بیماری و سلامت» مدد جسته و توانسته این م...

رشد و تکامل تاریخ نگاری در اسلام مرهون تلاش و جدیت مورخان در مناطق مختلف اسلامی بود و در این میان تاریخ نگاران عراقی نقش مهم هم در مراحل شکل گیری تاریخ نگاری و هم تکامل شیوه های آن داشتند. ابومخنف ازدی یکی از بزرگترین مورخان عراق در قرن دوم هجری است او از موقعیت برتر قبیله ازد و خاندان مخنف بهره ور بود و با اهتمام فراوان و واقع نگری به ثبت و ضبط رویدادهای تاریخی بخصوص درباره عراقیان و شیعیان و ...

ردیف حاصل تکرار است و از دیر باز تاکنون برای اهداف گوناگونی مورد توجه قرار گرفته‌است. هر چه شعر فارسی مسیر تکامل را طی می‌کند، از ردیف‌های ساده در می‌گذرد و از قصیده سرایی سبک خراسانی، گرایشی  به غزلسرایی که سرشار از عواطف و احساسات و نیازهای انسانی است، نشان می‌دهد و هر چه دامنة غزل گسترش بیشتری می‌یابد، بسامد ردیف چشمگیرتر می‌شود و شاعران سبک عراقی برای نمایش قدرت طبع و قریحة ذاتی خویش، ردیف‌...

تأکید مقالة پیش رو بر تفاوت شیوة شاعران ایرانی دورة صفویه و شعرای هندی دورة گورکانی در سدة یازدهم هجری است که از آن با نام های سبک اصفهانی و سبک هندی یاد می شود.نگارنده بر این باور است که تفاوت اصلی، در میزان روی کرد شاعران این روزگاران به شعر شاعران و مضمون های مرسوم ادبی (motiv) در سبک عراقی رایج در ایران است.بیدل دهلوی تماس با سبک عراقی را در همان حد وزن و قافیه و بی یادکرد مکرر از نام شاعر ...

آراء و اندیشه های ابن عربی، عارف بزرگ قرن هفتم، بلافاصله پس از انتشار مورد توجّه و اهتمام عارفان متعددی قرار گرفت و جریان های گوناگون عرفان عملی و نظری را تحت تأثیر خود قرار داد. گروه بی شماری در داخل ایران به شرح و ترویج اندیشه های ابن عربی پرداختند. فخرالدین عراقی، یکی از ناقلان مهم آثار ابن عربی است. وی گاه با بیان علمی دقیق و گاه در قالب تعبیرهای شاعرانه، به تحلیل و ترویج مباحث فلسفی و عرفان...