طولانی ترین دوران نخست وزیری در دوره رضاشاه را مهدی­قلی­خان مخبرالسلطنه ی هدایت داشته است. وی که به مدت ۶ سال از ۱۳۰۶ تا ۱۳۱۲ عهده­دار این منصب بوده خاطرات خود را از دوران سلطنت هفت پادشاه قاجار و پهلوی تحت عنوان خاطرات و خطرات به رشته ی نگارش در آورده است. تصویری که هدایت از خود در این کتاب نشان می دهد با آنچه در کارنامه ی سیاسی او دیده شده متفاوت و بعضاً متضاد است. او در این کتاب خود را فردی ض...

     تاریخ و تحولات سیاسی و اجتماعی هر کشور در بستر جغرافیا، دین، فرهنگ و اقتصاد آن کشور شکل می‌گیرد. قاجاریه یا قاجاریان نام دودمانی است که از حدود سال ۱۱۷۴ تا ۱۳۰۴ بر ایران به مدت صد و سی سال فرمان راندند. بنیانگذار این سلسله آقامحمدخان قاجار است. وی تهران را به عنوان پایتخت انتخاب کرد و آخرین پادشاه قاجار، احمدشاه قاجار بود که در سال ۱۳۰۴ برکنار شد و رضا شاه پهلوی جای او را گرفت. نیشابور در ...

تبریز در دوره پادشاهی فتحعلی­شاه، ولیعهدنشین و دومین شهر بزرگ کشور بوده و از نقطه نظر سیاسی، یکی از مراکز اصلی تصمیم­گیری ها به شمار می­رفته است. همچنین کاخ­ها و بناهای حکومتی مهمی در این دوره ساخته شدند.قصرهای حکومتی با دارا بودن فضاهایی نظیر دیوانخانه، شمس­العماره، جبه­خانه، توپخانه، حرم­خانه و معلم خانه، به عنوان یکی از فضاهای مهم دارالسلطنه تبریز تا اواخر دورۀ قاجار همچنان به حیات خود ادامه...

نوشتار حاضر قصد دارد با پاسخ به این پرسش که «چرا حکومت قاجار فرو پاشید و پهلوی اول به قدرت رسید؟» راهی به قانونمندی تاریخی در جریان انتقال قدرت بگشاید. مؤلف در پاسخ به پرسش یاد شده فرضیه های ذیل را مورد بررسی قرار می دهد: 1. فشار مجموعه ای از عوامل درونی و بیرونی، حکومت قاجار را در حفظ قدرت مستأصل ساخت؛ 2. همزمانی رخدادهای داخلی و خارجی در دست یابی رضاخان به قدرت مؤثر واقع شد؛ 3. انگلیسی ها از ...

داروغه از مناصب حکومتی است که از دوره تیموری تا پایان عصر قاجار، در قالب اشکال مختلف چون داروغه دفترخانه، داروغه ایلات و داروغه شهر وجود داشت. این منصب از دوره تیموری تا قاجار، به تناوب دارای اختیارات سیاسی و قضایی شد. داروغه به عنوان حاکم شهر یا ایالت، معمولاً با مقوله نظم و امنیت عمومی جامعه در ارتباط بود. این منصب در دوره قاجار تا پایان عصر ناصری (1212 تا 1313ق/1۷96 تا 1۸96م) همچنان نقش اساسی...

تحولات زبانی از قدیمی ترین دوران در زبان فارسی مشهود است که عبارتنداز: تحول واجی، صرفی، نحوی، واژگانی، معنایی، رسم الخطی. از دوره ی قاجار به بعد نیز به دلیل دگرگونی های سریع جامعه، تحولات زبان سرعت یافته است و در برخی زمینه ها، زبان را دچار آشفتگی کرده است. این رساله در صدد است که عوامل و انواع تحول زبان را از دوره ی قاجار تا دوره ی فرهنگستان اول (عهد تدوین ضوابط معین زبان) تشریح کند و بررسی ن...

این مقاله روند تاثیر وسایل ارتباط جمعی را بر تحولات سیاسی ـ اجتماعی ایران در دوره قاجار و پهلوی بررسی می کند و این تاثیرگذاری را در متن تطور فکری اجتماعی ایران در دوره نظام های سیاسی قاجاریه و پهلوی جستجو می نماید. در این راستا این مقاله تلاش می‌کند تا به این سوال پاسخ دهد که رسانه‌های جمعی چه تأثیری بر تحولات سیاسی ـ اجتماعی ایران در دوره قاجار و پهلوی داشته‌اند؟ و اینکه وسایل ارتباط جمعی بر ت...

هدف نگارندگان در پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی و بازنمایی شخصیت آموزگاران روستا در آثار نویسندگان شهری و روستایی است. در بیشتر آثار داستانی رویکرد مثبتی به معلمان وجود دارد، به ویژه معلمانی که سختی تدریس در روستاهای دورافتاده را تحمل می کردند؛ اما از اواخر دهه ی چهل داستان هایی نوشته شد که در آن ها شخصیت آموزگاران منفی بود. پژوهش حاضر درپی یافتن چگونگی شخصیت پردازی آموزگاران روستایی در داستان ها و ع...