مطالعۀ دشت همدان، به عنوان یکی از نواحی مهم در بین دو منطقة زاگرس مرکزی و شمال مرکزی فلات ایران و نقش آن در شکل­دهی روند پیچیده­سازی‌های اجتماعی و اقتصادی دوران متأخر مس­سنگی، یکی از نیازهای تحقیقاتی است که جای خالی آن در مطالعات غرب ایران دیده می‌شود. در این پژوهش، در مجموع 39 محوطه شناسایی شد و مورد تحلیل باستان‌شناختی قرار گرفت و در تحلیل داده‌ها، از تحلیل‌های رتبه- اندازه و شاخص آنتروپی، هم...

یکی از سنت هایی که در شمال غرب و غرب ایران کمتر به آن توجه شده، سنت سفال گری دالما است. این سنت سفالی دارای حوزه ی گسترش وسیعی از شمال غرب ایران تا زاگرس مرکزی است، اما اطلاعات ما از این دوره بسیار مختصر و تنها محدود به چند مقاله و گزارش نه چندان مفصل است. در سال 1388 هیأتی به منظور مطالعه و شناسایی، آشنایی با تاریخچه اسکان جوامع انسانی و مطالعه ی الگوهای استقراری از دوره های پیش از تاریخ تا مع...

بستر دریاچه های قدیم با داشتن رسوبات ریزدانه و خاک حاصلخیز، مکان مناسبی برای فعالیتهای گسترده کشاورزی و صنعتی است. بستر دریاچۀ قدیم خرم آباد نیز مکان مناسبی برای انجام این فعالیت هاست. به همین دلیل، آگاهی از حدود دقیق و تحلیل شاخص های مورفومتری دریاچه مذکور برای برنامه ریزی محیطی دارای اهمیت بسیار زیادی است. بستر این دریاچه در محدوده زاگرس چین خورده، استان لرستان، شهرستان خرم آباد و در دشت مرکز...

پراکنش جغرافیایی جنس کوزینیا در ایران با استفاده از 3095 گزارش ثبت شده در منابع و یا بر اساس نمونه های هرباریومی واکاوی گردید. 241 گونه این جنس در تمام کشور گسترده اند، هرچند که حدود یک سوم از گزارش ها از استان های خراسان رضوی، تهران و فارس می باشد. این جنس 135 گونه نادر و 197 گونه انحصاری دارد. بیشترین مقدار برای شاخص حداکثر فاصله میان دو فرد از یک گونه (maxd) 1863 کیلومتر می باشد. استان های خ...

منطقه مطالعاتی (دشت الشتر)، به فاصله حدود 52 کیلومتری از شهرستان خرم‌آباد (مرکز استان لرستان)، در سمت شمال‌غرب آن قرار دارد. برداشت بیش از حد از آبهای زیرزمینی در سال‌های اخیر، باعث افت سطح آب زیرزمینی و ایجاد زمینه بروز برخی مخاطرات به‌خصوص برای منابع آب زیرزمینی شده است. در این پژوهش، میزان افت سطح آب زیرزمینی در دشت مذکور با استفاده از هیدروگراف واحد دشت در طول دوره آماری سال‌های 8۸-138۱ معا...

شناخت سیر فرهنگ و تمدن و اندیشه ی مردم یک سرزمین جز با درک باورها، اعتقادات و اسطوره های آن سرزمین میسر نیست. شرق و غرب، شمال و جنوب، دشت و کوه، صحرا و بیابان، و وجب به وجب این سرزمین کهن و باستانی گنجینه های غنی و سرشاری است که آوازه ی آن شرق و غرب جهان را پر کرده و اشیای فرهنگی – تاریخی به دست آمده از آنها، زینت بخش تمامی گنجینه های معتبر دنیاست. سلسله جبال زاگرس و در قلب آن استان لرستان ن...

الشتر نام بخش مرکزی دشتی کوچک است که در شمال لرستان جای دارد. چند دهه پیش در ناحیه شمالی دشت الشتر بنایی موسوم به امامزاده محمدی، پس از قرن‌ها مدفون‌بودن در زیر خاک، شناسایی شد. امامزاده محمدی نامی جدید است که کمتر از نیم سده پیش، از سوی اهالی الشتر به این بنا داده شد. این نام‌گذاری به سبب یافتن سنگ قبریست که از داخل این بنا به دست آمد. براساس یک رسم دیرینه، ایرانیان معمولا این­گونه بناها که هو...

مطالعة نحوة توزیع شار گرما که از زیر شاخه های مهم ژئوفیزیک است در ایران سابقة زیادی ندارد و پیش از این فقط در مورد مناطق نفت خیزجنوب کشور انجام شده است. در این مقاله داده های دمای ته چاههای نفت وگاز مربوط به ایران مرکزی‘ گپه داغ‘ دشت ساحلی خزر و دشت مغان برای محاسبه شیو زمینگرمایی این مناطق مورد استفاده قرار گرفته و نتایج حاصل با اطلاعات مربوط به زاگرس- خلیج فارس مقایسه شده است. دامنه و نحوة تغ...

زاگرس مرکزی و نواحی شرقی آن به‌­لحاظ زیست‌محیطی شرایط به‌نسبت مناسبی برای شکل‌گیری استقرارهای باستانی دارند. از جمله نواحی شرقی آن می­توان به دشت میان‌کوهی ملایر اشاره کرد که در مجاورت دشت‌های همدان، نهاوند و بروجرد قرار گرفته است. طبق شواهد باستان‌شناختی، شروع استقرار در این دشت از دوره مس­و‌سنگ قدیم است؛ هرچند با بررسی‌های سال‌های اخیر، چندین محوطه از دوران نوسنگی نیز در منطقه شناسایی شده است...

شایستگی مرتع و از طرفی قابلیت چرایی مرتع از موارد مهم در امر آنالیز و ارزیابی مراتع بوده و شناخت عوامل مؤثر بر آن، خود از اهمیت زیادی برخوردار است. از آنجایی که تقریباً همه اجزای اکوسیستم مرتعی روی تعیین شایستگی مرتع تأثیر می گذارند، بنابراین از بین عوامل فیزیکی و پوشش گیاهی سه عامل تولید علوفه، منابع آب و حساسیت به فرسایش انتخاب شد. هدف از پژوهش حاضر بررسی تناسب مراتع لار، دشت بکان، سیاهرود و ا...