الأدب المقارن لون من ألوان البحث الأدبی ظهر فی فرنسا، وفیها نشأ وترعرع، ثم تم تصدیره منها إلی الجامعات الأوربیه والأمریکیه، کما دخل إلی جامعات العالم الثالث منذ منتصف القرن العشرین فصاعداً.   ومن الحقائق المتّصله بالمقارنه الأدبیه أنّ هذا اللون من البحث الأدبی قدیم، ویمکن البحث عن أصوله حتی فی التاریخ القدیم. وما نقوله عن الأدب المقارن ینسحب علی سائر العلوم المعارف الإنسانیه؛ غیر أنّ ما نحن بصدده ه...

یعدّ محمود سامی البارودی شاعراً وسیاسیاً مصریاً من شعراء القرن التاسع عشر، وقد کان له أکبر تأثیر فی إحیاء  الشعر العربی المعاصر وتجدیده، حیث أوصله إلی نهره العذب، وأتی بالمضامین الجدیدة فی القوالب القدیمة التی کانت من خصائص الشعر الکلاسیکی. رجع البارودی إلی العصور الذهبیة للأدب العربی رجوعاً واعیاً، وبتقلید القدماء ومعارضتهم حال دون  السقوط الحتمی للشعر العربی . إن للبارودی تجدیداً ملموساً فی الشعر إضا...

إن الجاحظ من أکبر النقاد و أصحاب الرأی فی الأدب العربی شعره و نثره. فجاءت آراؤه فی هذا الباب متناثرة بین آثاره لاسیما فی کتابی البیان و التبیین و الحیوان و رغم أنّ له آراءً فی الشعر و نقده مهدّت الأرضیة لاستقلال النقد، فی العصور الآتیة غیر أنه لم تکن للنقد فی عصره أسس و مبادئ مدونة. و بهذا یعتبر الجاحظ من مؤسسی النقد الأدبی و نقد الشعر فی تاریخ الأدب العربی و نقده. و من المواضیع التی أدلی فیها ال...

توطدت العلاقه بین الشعر والقصه منذ القدیم، بما لم تکن القصه رائجهً فی الأدب العربی قدیماً فنجد شعراء یحکون فی ثنایا أشعارهم حکایات وقصصاً. ومع رواج القصه والفنون السردیه أصبحت القصه الشعریه أهم أسالیب البیان الشعری فی الشعر الحدیث کما أصبحت وسیله ناجحه من وسائل القناع والتناص. والقصیده الحرّه بما تحتوی علی الروح الجماعیه وتتّسم بالبنیه الدرامیه علی عکس الشعر القدیم القائم علی الذات الفردیه؛ تقتضی هذ...

تُعَدّ النهضهُ الحدیثه صفحهً بیضاء فی الأدب العربی، و لم یحصل ذلک إلّا بفضل جهود روّادها التی سقوها من منهل ذوقهم العذب، و ینابیع ثمارهم الناضجه. ومن أعظم روّاد هذه النهضه، بل برأیی من أعظم الأدباء فی الأدب العربی بأسره، هو جرجی زیدان، الذی أجاد إضافه إلی اللغه العربیه، اللغات العبریه، و السریانیه، والفرنسیه، و الإنجلیزیه. قد أحرز جرجی زیدان مکانهً عظیمهً و حیزاً رحباً فی الأدب العربی، حیث أبدع فی مجال الأ...

نقد ادبی یکی از شاخه‌‌های پژوهشی در حوزة ادبیات است و از دیرباز توجه خاصی به آن شده و همواره به‌‌منزلة راه‌کار و معیاری برای تحلیل، ارزش‌گذاری، و تصحیح متون ادبی به‌کار رفته است. امروزه، با‌توجه‌به گستردگی و تنوع تولیدات ادبی این شاخه از دانش بشری می‌‌کوشد از بیش‌تر یافته‌‌های علمی برای تقویت توان و تسلط خود در انجام وظایف محوله استفاده کند. نکتة بدیع این‌که، آثار نقدی نیز هراز‌گاهی درمعرض نقد ...