تمثیل نوعی روایت منثور یا منظوم است که نویسنده در آن عوامل، وقایع و گاهی نیز محیط آن را ابداع می کند تا در سطح ظاهری یا اولیه روایت، معنایی منسجم ایجاد کنند و در همان حال، دالِ بر نظام معنایی ثانویه مرتبط باشند. تمثیل شگردی روایی است که در هر فرم یا گونه ادبی می‌توان از آن استفاده کرد. یکى از روش‌هاى انتقال مفاهیم در قرآن نیز قصّه‌گویى است. داستان‌هاى قرآن در عین واقعى بودن، از نوع قصّه‌هاى تمثیلى...

انسان ها در دوره هاى متفاوت زندگانى در معرض ارتکاب فساد و شر و بدى قرار دارند و همواره خطر رفتارهاى ناستوده ى اخلاقى آنها را تهدید مى کند. در این میان، هدفِ تربیت این است که خیر و سعادت را در جامعه ى بشرى بر شر و شقاوت غالب سازد. دین مبین اسلام، به منظور تنظیم و سازمان بخشیدنِ رفتار انسان و روابطِ انسانى و حتى طرز سلوک انسان با خویشتن ـ برنامه و ضوابطى رسا و بسنده و پسندیده دارد که از جمله ى آنها ...

مطالعات هیوم در فلسفه دین، در پى سنجش دلایل اقامه شده بر درستى عقاید دینى و بررسى علل پدیده اى به نام دین، در تاریخ و اجتماع است. وى براى انجام این دو کار، در اغلب مواقع، روش تحقیق واحدى را به کار گرفته، آن را «استدلال آزمایشى» و یا «استنتاج علّى» نامیده است. علت استفاده هیوم از این روش، تجربه باورى اوست. وى معتقد است داورى درباره همه امور واقع، از جمله مؤلفه هاى باور دینى، همانند باور به وجود خ...

دیوید هیوم براى آن‌که دربارة عقاید دینى به شیوه‌اى قابل تفاهم داورى کند، کوشیده است  تا از حساب احتمالات بهره گیرد. وى دراستفاده از حساب احتمالات بر آرای ویژه‌اى در خصوص علیت و استنتاج علّى تکیه دارد. از نظر او، روابط علّى خاص میان پدیده‌ها، از طریق تکرار مشاهده تقارن یا توالى آن پدیده‌ها بر ما آشکار می‌شوند. حاصل این تکرار، تداعى طبیعى و غیرقابل اجتنابى میان پدیده‌هاى مقارن است. همه تداعى‌هاى از...

جغرافیا دانشى خلاق و سازنده است و جغرافیدان در واقع سازنده محیط خویش است. تحلیل‏ گر و آینده ‏نگر است. همه سونگر و هدایت‏گر توسعه آتى است. جغرافیا از یک سو در مقام جهت دهى به فعالیت هاى عمرانى بر مى‏ آید و از سوى دیگر در جایگاه ارزیابى بازتاب اقتصادى - اجتماعى فعالیت‏ هاى توسعه و عمران در محیط مى‏ نشیند. جغرافیا در مقام داورى و قضاوت اگر چه وجود عدم توازن در ناحیه را به عنوان عامل پیدایش تبادلات...

هرمنوتیک را مى توان با عنوان فشرده «دانش تفسیر متون» معرفى نمود. علم هرمنوتیک براى رشته هایى که با متون دینى سروکار دارند، اهمیت بسزایى دارد. در این مقاله ابتدا با تعریفى اجمالى از هرمنوتیک، به تأثیر آن بر فهم متون دینى اشاره شده، با تبیین نظریه مؤلّف مدارى، مفسّرمدارى و متن مدارى، هدف از تفسیر متون دینى، درک قصد و مراد جدى صاحب سخن دانسته شد; یعنى تفسیر متن دینى، مؤلّف مدار است. از طرفى، تفسیر مت...

از روش‌های ویژة قرآن به منظور هدایت، داورى قاطع نسبت به اقوال و آرایى است که از دیگران نقل مى‌کند؛ یعنی سخن حق را تأیید و سخن کذب را ابطال می‌نماید. این پژوهش با تکیه برآرای آیت‌الله جوادی آملی به بررسی داوری قرآن نسبت به اقوال منافقان پرداخته است. سخنانی که از منافقان در قرآن ذکر شده، دو دسته است: اوّل سخنان آنان در باب خود (ادّعاهای باطل) و دوم سخنان آنها مبنی بر تخریب چهرة اسلام و مسلمانان. ای...

 پرسش و پاسخهایى در حوزه‌هاى گوناگون قرآنى است.  استاد نخست به بحث در قلمرو دین پرداخته و معتقد است هر چیزى که در رابطه با سلامت و سعادت معنوى و روحى و اخلاقى انسان باشد، در برنامه‌ها و اهداف قرآن قرار دارد. ایشان، نیاز انسان به شرع و دین را، لایزال دانسته و معتقد است انسان در مورد امور جزئیه و تنظیمات داخلى، به دین نیاز ندارد. از سوى دیگر پیامبران نیامده‌اند تا حرف تازه‌هاى بزنند، بلکه آمده‌ا...

تربیت اعتقادى« به معناى آموزش اعتقادات و شکل‏دهى نظام باورهاى متربى و ایجاد بینش و گرایش و التزام در عرصه باورها در کنار عرصه »تربیت اخلاقى« و »تربیت عبادى«، از اهمیت زیادى برخوردار است. نقش خانواده و والدین، در همه ساحات و ابعاد تربیت و از جمله تربیت اعتقادى، مهم و بى‏بدیل است. نوشتار حاضر بر آن است که از منظر شرعى به بازخوانى وظایف والدین در قِبال تربیت اعتقادى فرزندان بپردازد و بر اساس روش‏شن...

رعایت حقوق اجتماعى شهروندان یکى از مطالبات اساسى متفکّران از حکومت ها بوده است و بى شک امام على(ع) بیشترین عنایت را به رعایت حقوق انسانها در مقام عمل و نظر داشته اند. در این مقاله به رابطه بین حق و تکلیف از دیدگاه آن حضرت اشاره شده و سپس مبناى حقوق و تکالیف انسان مورد بررسى قرار گرفته و بعد از آن به انگیزه حکومت و سیاست از دیدگاه حضرت على(ع) پرداخته شده است. پایبندى به اصول و ارزش هاى اخلاقى، تق...