هدف کلی از پژوهش حاضر، بیان اهمیت طبیعت و تأثیر مثبت آن بر زندگی موجودات زنده در قرآن و اشعار شاعر طبیعت منوچهری دامغانی می‌باشد. نشانه‌های موجود در طبیعت ما را به سوی معمار هستی راهنمایی می‌کند و قرآن از آن به توحیدشناسی یاد می‌کند. از طرفی عمر شعر در خصوص طبیعت به درازای عمر خلقت جهان است. بارها و بارها پیش آمده که ما از کنار مظاهر هستی و طبیعی می‌گذریم و هیچ احساسی نسبت به آن نداریم ولی شاعر...

قصیدة لُغَز شمعِ منوچهری دامغانی در بین ادب‌دوستان و محققّان ادب فارسی بسیار معروف است. آشنایی منوچهری با ادبیات عرب باعث شده است تا وی مانند دیگر اشعار خود، در سرودن این قصیده، از مضامینی بهره بگیرد که شعرای عرب در توصیف شمع به کار برده‌اند و بدین صورت  واسطة انتقال مضامین شعری لغز شمع از ادبیات عرب به ادبیات فارسی باشد. در این مقاله، با توجه به شباهت‌هایی که در لغز شمع منوچهری و شاعران عرب‌زبان پ...

مسمط که مبتکر آن را منوچهری دامغانی دانسته­اند، در طول تاریخ شعر فارسی دچار تغییراتی شده و انواعی گوناگون از آن پدید آمده است. همچنین میان این قالب و برخی قالب­های دیگر مانند ترجیع­بند و ترکیب­بند، ویژگی­های مشترک وجود دارد که سبب می­شود بتوانیم آن­ها را جزو توابع مسمط قلمداد کنیم. مقالۀ پیش رو که براساس روش توصیفی ـ­­مطالعه و پژوهش­ـ­ نگاشته شده است، ضمن تعریف دقیق قالب مسمط و بررسی تاریخچۀ آن...

چکیده تأثیر شگفت حادثه عاشورا در طول تاریخ در قالب آثار متعدد ادبی و هنری از جمله شعر معاصر بازتاب فراوانی داشته است. تلمیح از جمله شگردهایی است که به بازتاب این واقعه مهم در آثار شاعران کمک بسیاری نموده است. این ترفند بدیعی به عنوان عنصری خیال انگیز و تصویرساز، ابزاری موثر و مهم در هنر شاعری محسوب می شود. در تحقیق حاضر به روش توصیفی – تحلیلی به بررسی شیوه کاربرد تلمیح در اشعار عاشورایی پنج ...

در مقاله حاضر، وصف طبیعت در دیوان دو شاعر، صنوبری و منوچهری دامغانی، در چند قسمت، مقایسه و بررسی شده است: در قسمت اول، جایگاه و رسالت ادبیات تطبیقی بررسی و در قسمت دوم، مختصری از زندگینامه صنوبری و منوچهری بیان شده است. در بخش بعدی، ویژگی های ادبی، فرهنگی و محیطی عصر صنوبری و منوچهری به طور جداگانه آورده شده است. برای آشنایی با محیط و شرایط زندگی این دو شاعر، شخصیت آنها و انعکاس آن در دیوانشان ...

در مقالة حاضر، وصف طبیعت در دیوان دو شاعر، صنوبری و منوچهری دامغانی، در چند قسمت، مقایسه و بررسی شده است: در قسمت اول، جایگاه و رسالت ادبیات تطبیقی بررسی و در قسمت دوم، مختصری از زندگینامه صنوبری و منوچهری بیان شده است. در بخش بعدی، ویژگی های ادبی، فرهنگی و محیطی عصر صنوبری و منوچهری به طور جداگانه آورده شده است. برای آشنایی با محیط و شرایط زندگی این دو شاعر، شخصیت آنها و انعکاس آن در دیوانشان ...

چکیده در این جستار، وصف طبیعت در دیوان دو شاعر کهن ایرانی: طغرایی(515ﮪ) و منوچهری دامغانی(433ﮪ)، مقایسه و بررسی شده است. نخست به جایگاه و رسالت ادبیات تطبیقی، مختصری از زندگینامه‌ طغرایی و منوچهری، ویژگی‌های ادبی، فرهنگی و محیطی عصر و شعر دو شاعر اشاره کرده ایم و سپس با روش وصفی ــ تحلیلی، به مقایسه تطبیقی وصف طبیعت بی¬جان و جاندار و شیوه‌ پرداخت و تصویر‌سازی این موضوعات در دیوان‌های طغرایی و ...

شعر جاهلی عرب که برخاسته از محیط زندگی شاعران و زندگی بدویشان بود، و از مهمترین صفات آن دور بودنش از هر گونه تکلّف و تصنّع است، مورد توجه شاعران ایرانی قرار گرفت، مخصوصاً شاعران بارز قرن پنجم و ششم که به صورتهای مختلفی از شعر جاهلی تقلید کردند.آنها صفات و ویژگیهایی را به تقلید از شاعران جاهلی، در شعر خود به کار بردهاند که زاییدهی طبیعت و ویژگیهای بادیه است، مانند اطلال و دمن یا به کار بردن اسمهای ...

منوچهری دامغانی ( 432- ؟ هـ . ق.) بنابر شیوه ادبیان هم روزگار خود به شاعران عرب و شعر آنان توجه خاصی نشان داده است ولی تأثیر شعر عرب در کلام وی آنقدر برجسته است که او را از دیگر شاعران سبک خراسانی متمایز می کند. تأثیرپذیری منوچهری از شعر عرب به چند شکل بروز و ظهور پیدا کرده است. ساخت چندین قصیده براساس الگوی قصاید جاهلی: تقلید از شاعران خمریه سرا،  مانند امرؤالقیس و ابونواس. اقتباس یا ترجمة بعض...

تشبیه مرکّب گونه‌ای از تشبیه است که در آن دو هیأت به یکدیگر مانند می‌شوند. مشبّهٌ به در این تشبیه، بیش از یک جزء و تصویر حاصل از تشبیه، مرکّب است. در تشبیه مرکّب، عناصر متعدّدی از مشبّهٌ به مورد نظر شاعر هستند که ضمن ترکیب با یکدیگر به صورت یک «کلّ واحد» به مشبّه پیوند می‌خورند. در خصوص تشبیه مرکّب گفته‌اند: تشبیهی است که می‌توان تصویر حاصل از آن را به صورت یک تابلو نقاشی درآورد. این تشبیه در روند تطوّر هن...