تحقیق حاضر به پژوهش پیرامون هنر خوشنویسی و تناسب میان فرم و کاربرد در هر یک از این خطوط، می پردازد. هدف اصلی آن بررسی خطوط گوناگون اسلامی و کشف قابلیت های بصری آنها و نقش این ویژگی در تناسب یافتن آن با کاربردهای متداول برای آنهاست.به منظور بررسی، مجموعه خطوط سازمان داده شده توسط ابن مقله شیرازی که به اقلام سته مشهورند مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش، بهره گیری از مبانی هنرهای تجسمی، قوانین...

شاهنامه رشیدا، یکی­از نسخ خطی مصور دوره­صفویه متعلق به­سده یازدهم هـ. ق، و کتابت آن منسوب به­عبد­الرشید دیلمی است، به­همین دلیل هم به­شاهنامه­رشیدا معروف ­است. معتمدالدوله، رئیس کتابخانه فتح­علی­شاه قاجار در صفحه­آستر بدرقه کتاب این انتساب را مرسوم کرد. درحالی­که تطبیق شیوه رسم­الخط شاهنامه­رشیدا با آثار خوشنویسی عبد­الرشید دیلمی مانند چهل­کلمه و تحفه العراقین، تفاوت رسم­الخط این آثار را از یکد...

خط و خوشنویسی بویژه نقاشیخط گویای فرهنگ غنی در تمام سرزمین ایران است. نقاشیخط برخلاف آنکه در بین تحولات خوشنویسی هنر، به عنوان واقعیتی در گوشه ای از جامعه خطاطان و هنردوستان تجلی کرده است. نقاشیخط اصطلاحی است برای توصیف نوعی نگارش توأم با رنگ آمیزی که غالباً در آن از شگردهای خوشنویسی سنتی استفاده می شود. صداقت جباری از هنرمندان برجسته این عرصه هنری می باشد.

این مقاله به رسم اجازه ستانی و اجازه دهی در آموزش سنتی خوشنویسی می پردازد. شیوه ی درخواست «اجازه» توسط شاگرد پس از اتمام آموزش ها در خوشنویسی به عنوان آزمون صلاحیت شاگرد تلقی می شود که شاگرد تمام آموخته های خود را، با زبردستی در مرقعی فراهم می آورد، تا استاد به فراغت او از تحصیل در فن شریف خوشنویسی رأی بدهد. این نوشتار ابتدا به حکمت کسب «اجازه» پرداخته، آنگاه در بار? روال کسب اجازه و ورود شاگرد...

خوشنویسی در بین هنرهای اسلامی از ارزش ویژه ای برخوردار است. از این رو جایگاه خاصی در آثار گوناگون، به ویژه در تزیین بناهای مذهبی دارد. خط بنایی (معقلی) به واسطۀ انطباق با آجر به سبب راست گوشه بودن در تزیین بناها استفاده شد. این خط یک هنر ترسیمی اسلامی برگرفته از خط کوفی و نقوش معقلی است که بر زیر نقش های مختلف هندسی، به ویژه مربع، با رعایت تناسب فضای سیاه و سفید و در یک چارچوب معین طراحی و ترس...

چکیده تاریخ روند مستمر رویدادهاست و ذهن انسان برای درک و ارزیابی بهتر آن را به اجزایی کوچک پیوسته و یکنواخت تقطیع و از یکدیگر متمایز می کند. در تاریخ هنر روشهای مختلفی برای طبقه بندی وجود دارد که دوره، سبک، مکتب، جنبش، و گرایش معروف ترین آنهاست. طبقه بندی به هر روشی که باشد نیازمند مرجع یا اعتباری مخصوص است. تاریخ بر اساس هر روش که طبقه بندی شود روایتش نیز متفاوت است. یکی از نکاتی که در طبقه ب...

دوره‌بندی عبارت است از تقسیم زمان به واحدهایی کوچک که در هر بخش از جهتی یکسانی و یکنواختی برقرار باشد. اکثر مورخانْ تاریخ خوشنویسی ایران را بر مبنای ادوار سیاسی یا گاه‌شماری طبقه‌بندی کرده‌اند. اما این روش‌ها به‌رغم فوایدی که دارند با تغییر و تحولات خوشنویسی منطبق نیستند. بنابراین به طرحی برای دوره‌بندی نیازمندیم که هم منطبق با تحولات خوشنویسی باشد و هم از مبانی بومی این سرزمین برآمده باشد. برای...

یکی از برجسته ترین نمودهای فرهنگ ایران و اسلام را باید در هنر خوشنویسی و به عنوان شریف ترین هنر بصری جهان اسلام جستجو کرد. هنر خوشنویسی به مثابه بازتاب تحریر کلام پروردگار بر لوح محفوظ ، سرچشمه هنرهای تجسمی به حساب می آید و از این جهت ، جایگاه والائی در بین هنرهای اسلامی دارد و ایرانیان نیز به عنوان پاسداران ارزش های فرهنگ اسلامی، نقش مهمی در شکل گیری و شکوفائی این هنر ارزنده داشته اند. طی سده ...

اندیشهء تشکیل ادارهء آرشیو شفاهی در آرشیو ملی ایران،به اوایل دههء 70 برمی گردد.هدف از تشکیل آن،گردآوری اطلاعات مستند تاریخی از طریق مصاحبه است که ماحصل آن، صدها ساعت گفتگو با پیشگامان و صاحب نظران معاصر کشور ر عرصه های مختلف هنری، علمی،سیاسی و...می باشد.آنچه درپی می آید،گزیده ای از مصاحبه با استاد ید الله کابلی خوانساری،در زمینهء هنر خوشنویسی و سیر و تحول آن است. ید الله کابلی خوانساری،در سال 1...

پژوهش حاضر، بررسی نقطه در هنر خوشنویسی و مطالعه¬ی کارکرد آن در طراحی حروف فارسی می¬باشد. این مطالعه با این هدف انجام می¬شود که نقطه را از جنبه¬های مختلف و ابعادی فراتر از عنصر تجسمی صِرف، مورد مطالعه قرار داده و ارتباط میان آن و هنرهای نوشتاری را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد. این پژوهش با روش کتابخانه¬ای و با استفاده از آثار خوشنویسی و طراحی حروف انجام گرفته است. نقطه در کتب و رسالات خوشنویسی ...