«خوانش» ادبی دارای دو بعد است: اول رویکردها و نظریه‌ها و دوم منطق خوانش. این مقاله درصدد است تا منطق خوانش را، که در تحقیقات و مطالعات ادبی به‌ندرت به عنوان موضوعی مستقل مورد توجه قرار گرفته‌است، تبیین نماید. طرح تحقیق سرفصل‌های زیر را در بر می‌گیرد: 1- معرفی خوانش به عنوان برداشت دیگری از ادبیت متن؛ 2- بررسی شیوه‌های متداول خوانش؛ 3- معرفی خوانش دیالکتیک به عنوان برابرنهاد روش‌های دیگر؛ 4- نقد...

مسأله «انتظار فرج امام قائم» به معنای «انتظار فرج امام غائب»، یکی از مفاهیمی است که بویژه پس از آغاز دوره غیبت ‏کبری امام عصر (عج)، مورد توجه دانشمندان شیعه بوده است. اگر چه برخی گزارش های تاریخی از طرح مسأله «انتظار ‏فرج» در میان جامعه شیعه برای برخی ائمه پیشین نیز حکایت دارند، ‏ اما بی شک این مفهوم، در دورانی که امام از میان ‏انظار غائب شدند، بیش از هر زمان دیگری مورد توجه جامعه شیعه و بخصوص ...

امروزه رمان غالب ترین ژانر ادبی معاصر است. از میان تمامی طرفداران رمان، سهم زنان در این حوزه، چه در قالب نویسنده و چه در مقام خواننده به طور روزافزون در حال افزایش است به نحوی که بسیاری از صاحب نظران از زنانه شدن ادبیات سخن می گویند. این مقاله به توصیف همین ابعاد می پردازد. متأسفانه در زمینه ی رمان خوانی ایرانیان آماری دقیق و مناسب در دست نیست و لذا نتایج تجربی موجود در مقاله، نتیجه ی مجموعه ای...

فرمالیسم روسی یکی از مکاتب نقدی ادبی در حوزه بررسی ادبیات از دیدگاه زبان شناسی است. این مکتب در خلال جنگ جهانی اول در روسیه به وجود آمد و در خلال سال های 1920 با تمام مخالفانی که پیش روی آن بود و با وجود تمام هجمه های مختلف که به تحقیر آن می-پرداختند شکفت. به اعتقاد آن ها، ادبیات صرفا یک مساله زبانی است و می توان گفت که زبان ادبی یکی از انواع زبان هاست و باید به آن از دید زبان شناسی نگریست. آنا...

تصویر غالب از کُردها در سینمای دهه­های شصت و هفتاد ایران بر محور تقابلی دوتایی ساخت یافته است که یک سوی آن مردمی ساده­دل، سنتی، روستانشین و غریب­نواز و سوی دیگر آن افرادی خشونت­طلب، فریب­خورده و شرور است. این تصویر که بالاخص در سینمای دفاع مقدس و برخی سریال­ها و فیلم­های تلویزیونی ارایه می­شد خود حاصل تنش­ها و تقابل­هایی بود که اوایل انقلاب و نیز همزمان با جنگ هشت سالۀ ایران و عراق به­طور عینی د...

معراج نامه ی میرحیدر یکی از نسخه های ارزشمند هنر کتاب آرایی ایران است که به تصویرسازیِ یک روایتِ واحد، در قالب بیش از پنجاه تصویر و نگاره ی متوالی پرداخته و مراحل پی درپی معراجِ شبانه ی حضرت محمد(ص) را نشان می دهد. این معراج نامه که به احتمال بسیار برای دومین امیر تیموری، شاهرخ مصور شده و متعلق به ربعِ دومِ قرن پانزدهم میلادی-نهم هجری است، منبع قابل توجهی در جهت فهمِ مفاهیم و باورهای مذهبی در دوران ت...

خلاقیت قابلیتی است که نیازمند پرورش و تقویت است تا به سرحد مطلوبی از شکوفایی برسد. به بیانی دیگر خلاقیت برآیند فرآیندهای ذهنی و شخصی فرد بوده و به تولیدات و آثاری منجر می شود که نو و بدیع بوده ، خاصیتی متکامل داشته و با واقعیتها منطبق بوده ودر غایت به سود جامعه و فرد خواهد بود. پرورش خلاقیت باید از همان سالهای نخست کودکی آغاز شود تا تدریجا شکل گیرد که خود زمینه ساز و پرورش دهنده ی رفتارها طرز ب...

در این رساله این ایده مطرح می شود که امیر ارسلان نامدار، در واکنش به رابطه ی ایران و غرب/فرنگ در دوران قاجار پرداخته شده است و قابلیت خوانده شدن به روش پسااستعماری را دارد. برای شهودی کردن این ایده ابتدا به معرفی نظریه ی پسااستعماری پرداخته می شود. مرحله ی بعدی استقبال از این پرسش است که آیا ایران می تواند موضوع مطالعه ای پسااستعماری باشد؟ با پاسخ به این سوال، به بررسی چند خوانش پسااستعماری انج...

این تحقیق بر آن است که با استفاده از نظریه زیبایی شناسی تئودور آدورنو خوانشی سیاسی از برخی آثار ساموئل بکت ارائه دهد تا اهمیت سیاسی بعضی جنبه های "فرم دهی" در آثار وی مشخص شود. برای دست یافتن به این مهم، زیبایی شناسی آدورنو به دقت مطالعه شده تا بتوان از آن بنیانی نظری استخراج کرد که اهمیت ویژه به فرم آثار در تحلیل گفت و گوی منتقدانه میان آثار هنری و زمینه تاریخی آنها می دهد. فصل نخست نمایی کلی ...