یکی از کتاب های حدیثی که رد پای تقطیع و اختصار در آن به چشم می خورد کتاب شریف نهج البلاغه است که با انگیزه ای متفاوت از سایر منابع حدیثی تقطیع در آن واقع شده است ، مطالعه پیدایش نهج البلاغه نشان می دهد که مهم ترین دلیل سید رضی رحمه الله علیه در تقطیع خطبه ها و نامه ها و حکمت ها ، انتخاب مواضع بلیغ سخنان امام علی علیه السلام بوده است که این انگیزه اصلی تقطیع را نشان می دهد. ممکن است علاوه بر آن ...

وقتی یک روایت را در هریک از عرصه های دینی از نظر واژه ها، ساختار جمله، سیاق و ... مورد بررسی قرار داده و به معنا و مفادی دست یافتیم، نباید شتاب زده آن را مراد جدی و نهایی معصومان علیهم السلام دانسته و به عنوان آموزه دینی قلمداد کنیم، بلکه لازم است در کاوشی شایسته، تمام یا عموم روایات و آیات مرتبط با آن موضوع را گردآوری کنیم، آنگاه به دسته بندی آنها پرداخته و پس از انجام مبانی فقه الحدیث درباره ...

امام علی (ع)،امام اول شیعیان و خطیب برتر زمان خود و همه زمان هاست که در دامان پیامبر رشد یافت و در های علوم بسیاری بر وی گشوده شد و در سایه معارف بسیار و باتوجه به اقتضای زمانه،سخنان گهربار بر زبان حضرت جاری گشت و توسط سید رضی به صورت مجموعه ای مدون جمع آوری شد و عنوان نهج البلاغه را گرفت. نهج البلاغه ازجمله کتب معتبر شیعی است که پس از قرآن، درجه و مرتبه والایی را دارا می باشد وبه لحاظ اهمیت ...

بی ­شک نهج ­البلاغه امیرمؤمنان علی(ع) با وجود خطبه­ ها، نامه­ ها و کلمات قصار خود به حق می­تواند کتاب راه زندگی بشر باشد و این امر دلیل اهمیت تعمق و تدبر در آن است. از این­رو، با عنایت به اهمیت به­ کارگیری نظریات علمی در فهم بهتر متن نهج­ البلاغه، این پژوهش به تحلیل خطبه جهاد براساس فرانقش متنی  نظریه نظام­ مند نقش­ گرا از منظر ساختار آغازگری پرداخته­ است. ابتدا تمامی 99 بند آن تجزیه و بخش آغاز...

خطبه «متّقین» از خطابه­های وزین و رزین امیر سخنوران، امام علی(ع) است. گزاره­های این خطبه، تصویری هنری از پارسایان و توصیف دقیق آنان است؛ تجسیم حالات معنوی اهل تقوا در شب و روز، ترسیم نگاه رفتاری آن­ها به بهشت و جهنم، علم و حلم تقواپیشگان، بصیرت در دین، تعامل با گروه­های مختلف مردم، آرزوها و سیره فردی و اجتماعی پرهیزگاران از ویژگی­های تبلور یافته در این خطبه است. در جستار حاضر با نگاه درون متنی و...

کتب مختلف چه شروح نهج البلاغه، و چه کتبی که به صورت مو ضوعی به نهج البلاغه پرداخته اند؛ به بحث در زمینه فقه اللغه وارد شده اند؛ اما این نکته قابل توجه است که ما آثاری که صرفاً به بررسی فقه اللغه نهج البلاغه پرداخته باشند، و معانی آن ها را واکاوی نموده و به کاربرد احتمالی معانی یک کلمه در عبارات مختلف این کتاب پرداخته باشند در اختیار نداریم. در این تحقیق در حد توان به این مهم پرداخته شد به طوری ک...

این پژوهش به هدف بررسی مفهوم عهد و پیمان و دلالتهای تربیتی آن در خطبه های نهج البلاغه، اجرا شد. روش پژوهش توصیفی از نوع تحلیل محتوا بود. جامعه آماری شامل کل محتوای نهج البلاغه بود که با روش نمونه گیری هدفمند خطبه های آن به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل سیاهه تحلیل محتوا بود. واحد تحلیل شامل کلمات، عبارات و جملات می شد. تحلیل داده ها نشان داد که از مجموع 241 خطبه، در 65 خطبه به مفاهی...

چکیده: ویژگی تعصب وزمینه ی اصلی آن یعنی تکبرموردتوجه وعنایت خاص امام علی(ع)درنهج البلاغه می باشد. خصیصه تعصب آثار و پیامدهای مثبت ومنفی تربیتی فراوانی بر افراد و گروه ها داشته که اگر ویژگی مذکور به شکل ناروا و بدون تأمل صورت بگیرد موجب نزاع،تفرقه و اختلاف در میان مردم،اقوام و ملل می شود.هرچندمحققان واندیشمندان درشروحی که برنهج البلاغه نگاشته اند،درموردپیامدهای مثبت ومنفی تعصب مطالب مفیدزیادی...

برجسته ترین ویژگی آثار منظوم و منثور فارسی که گنجینه عظیم فکر و فرهنگ ماست بهره­مندی عارفان و شاعران بزرگ از فرهنگ غنی اسلام  و علوم و معارف آسمانی است و در این میان نهج البلاغه جایگاهی ویژه و درخور تأمل دارد. این پژوهش تلاشی است برای تبیین بهره­گیری دو تن از مشاهیر این سرزمین از سخنان حضرت علی (ع) در نهج البلاغه. در این مقاله سعی شده است تأثیر این شاهکار بلاغت و شیوایی و مفاهیم بلند و ملکوتی آ...