نظامی­در پنج گنج­بویژه در «خسرو و شیرین»شاهکاری­در ادب­غنایی­آفریده است که هرگز شیرینی آن از خاطر محو نمی شود. ماجرای عشق را در بسیاری ازآثار ادب غنایی دیگر نیز می توان یافت ولی هیچکدام به پرمایگی روایت نظامی نیست. حتی لیلی و مجنون خود نظامی هم به پای خسرو و شیرین او نمی رسد. جانمایه­ی این شاهکار در پرورش شخصیت شیرین است که نسبت به همتایانش درسایر معاشیق از پختگی و کمال بیشتری برخوردار است. نظ...

چند مسئله در داستان خسرو و شیرین، نظیر نحوۀ رسیدن و آشنا شدن این دو شخص، سرانجام غم‌انگیز آن‌ها، به‌رغم ظاهر پرنشاط رمانس‌های فارسی و میزان کنش شیرین در روایت نظامی درخور توجه است. بدین سبب، برای دریافت چگونگی شکل‌گیری داستان و فرجام غم‌انگیز شخصیت‌های مهم آن به بررسی و تحلیل ساختار روایت نظامی از داستان خسرو و شیرین پرداخته‌ایم. روایت خسرو و شیرین با یک پی‌رفت کامل آ...

خمسه­ی نظامی به عنوان یکی از شاهکارهای داستان ­پردازی فارسی، ضمن تأثیر از سنت­ های پیش از خود، تأثیری ژرف بر آثار پس از خود نهاد. نظیره­گویی، تقلید یا تتبع آن است که شاعر یا نویسنده­ای، به پیروی شاعر یا نویسنده­ی دیگر به خلق و نگارش اثری اقدام کند. بعد از نظامی سنت نظیره­گویی به­ طور گسترده رواج پیدا کرد. از­جمله مهم­ترین آثار نظامی که بازتاب عمده­ای در ادب فارسی داشت خسرو و شیرین است. این اثر ...

هرچند خسرو پرویز، شخصیتی کاملاً تاریخی و شناخته شده است، از همان آغاز، به خاطر زندگی اشرافی و پرشکوهش، دست مایه ای برای قصه پردازی افسانه سازان گردید، حتی در متون تاریخی پس از اسلام، روایت های متعددی می توان یافت که سعی کرده اند، از خسرو شخصیتی فراواقعی بسازند. با وجود این، به مرور زمان، شخصیت خسرو در متون غنایی، کم رنگ شده است. گرچه در منظومۀ خسرو و شیرین نظامی، خسرو، نقشی اساسی برعهده گرفته اس...

طبق نظر یونگ کهن‌الگوها در ناخودآگاه جمعی از طریق نمادها ظهور می‌یابند. هر کهن‌الگو می‌تواند در جامه‌ نمادهای مختلف ظاهر گردد. با بررسی افسانه‌ها و قصه‌های پریان می‌توان بین خودآگاه و ناخودآگاه که آبشخور اسطوره‌هاست ارتباط برقرار کرد. پریان نیروهای فرا طبیعی روح انسان را نمادین می‌کنند. پایداری مضامین پری در ذهن بشری نشان از قدرت عظیم و شگرف آن‌هاست که توانسته‌اند از ماقبل تاریخ به عصر جدید، سف...

طبق نظر یونگ کهن‌الگوها در ناخودآگاه جمعی از طریق نمادها ظهور می‌یابند. هر کهن‌الگو می‌تواند در جامه‌ نمادهای مختلف ظاهر گردد. با بررسی افسانه‌ها و قصه‌های پریان می‌توان بین خودآگاه و ناخودآگاه که آبشخور اسطوره‌هاست ارتباط برقرار کرد. پریان نیروهای فرا طبیعی روح انسان را نمادین می‌کنند. پایداری مضامین پری در ذهن بشری نشان از قدرت عظیم و شگرف آن‌هاست که توانسته‌اند از ماقبل تاریخ به عصر جدید، سف...

دراین پژوهش،به بررسی شخصیت های دو اثرنظامی،خسرو وشیرین (غنایی)واسکندرنامه(حماسی)به صورت جداگانه پرداخته شده است.واین شخصیت ها ازدیدگاه های مختلف مورد بررسی قرارگرفته اند.فصل اول شامل کلیاتی درباره شخصیت پردازی وشناخت انواع شخصیت هاوهمچنین آشنایی با تعاریف داستان و انواع آن مانند غنایی و حماسی است.فصل دوم دربرگیرنده شخصیت پردازی درخسرو و شیرین وتوصیف شخصیت های این داستان غنایی است.سپس درپایان ای...

شیرین همسر خسرو پرویز ساسانی از معشوقه‌های مشهور و کامروای ادبیات فارسی است. دختری طنّاز و آشنا به رموز دلبری که پادشاه قدرتمند ساسانی را وادار می‌کند در برابر خواست او سر تعظیم فرود بیاورد. شهرت عشق جاودانی شیرین و خسرو حاصل تلاش نظامی کبیر است. امیرخسرو دهلوی شاعر پارسی‌گوی غیر ایرانی نیز با اقتباس از این اثر والا به خلق منظومه «شیرین و خسر...

منظومه خسرو و شیرین نظامی به عنوان نمونه‌ای عالی از ادب غنایی فارسی، ابعاد مختلفی از نوع نمایشی را در خود جای داده است. خسرو و شیرین نظامی از جهت گفت و گو و شخصیت‌پردازی بسیار غنی است،‌ چه آنجا که دیالوگ مطرح می‌شود و چه در قسمت‌هایی که وجود مونولوگ ایجاب دانسته شده است. در این مقاله شده است با آوردن نمونه‌هایی از داخل متن به بررسی و تحلیل شخصیت‌ها و مکالمات آن‌ها در این اثر بپردازد و در نهایت ...

چکیده: در فصل اول این رساله (کلیات) کوشش به عمل آمده است جهت بررسی سیر تحول داستان شیرین و فرهاد در متون نظم بعد از نظامی ابتدا به طور مختصر، به ذکر شاعرانی که به نظم این مثنوی اهتمام ورزیده اند پرداخته شود، و پس از آن آثار چاپ شده پس از نظامی که به نظم داستان خسرو و شیرین همت گماشته اند بررسی شود. از میان شاعران آثار نظامی گنجوی، امیرخسرو دهلوی، عارف اردبیلی، سلیمی جرونی، وحشی بافقی، وصال ش...