چکیده مکتب رمانتیسم دارای ویژگی­هایی چون بیان آزادانۀ احساسات و عواطف، درون­گرایی، توجّه به عشق، غم­گرایی، نارضایتی از محیط و زمان موجود و گریز به فضاها و زمان­های دیگر است. در داستان کوتاه «به کی سلام کنم؟» از سیمین دانشور، ویژگی­های مذکور را می­توان دید. در این داستان، شیوۀ روایت، پیرنگ، زبان و لحن، نمادها و توصیف زمان و مکان در خدمت درون‌مایۀ غنایی اثر قرار گرفته است. در این داستان همچنین بی...

ادبیات عامیانۀ ایران، علاوه بر ابعاد ادبی و هنری، منبعی عظیم و سرشار از اطلاعات دست اول مردم شناختی است و خوانندگان و پژوهشگران را با جنبه های گوناگون زندگی زمانۀ خلق اثر، چون باورها، خرافات، ارز ش ها و ضد ارزش ها، طبقات گوناگون جامعه، مشاغل، نظام اداری و اجتماعی، اصول اخلاقی، و... آشنا می کند. اسکندرنامه های منثور نیز از این دسته آثارند. در ایران اسکندرنامه های فراوانی به نثر و نظم، از اواخر س...

جنبش رومانتیک ، با انتشار چکامه های غنایی اثر ویلیام وردزورث و ساموئل تیلور کولریج در سال 1798 آغاز گردید. بارزترین مشخصه متمایز کننده میان شعرای رمانتیک و شعرای دوره های پیشین دیدگاه آنان در باره تخیل است. شعرای رمانتیک عموما توجه بیشتری به احساسات بعنوان مکملی ضروری برای خردورزی صرف مبذول داشتند و تاکید بر عملکرد قوه تخیل با تاکید بیشتری بر اهمیت الهام، غرایز ، و احساسات همراه شد. این موضوع م...

دانش پزشکی در آغاز پیشینۀ تاریخی خود با خرافات و روش‌های سحرآمیز همراه بود. پس از آنکه پزشکی از خرافات جدا شد و بر پایۀ چند اصل کلی و تجربۀ بالینی قرار گرفت کماکان روش‌های غیر علمی در آن تأثیرگذار بوده است. فردوس الحکمه از جملۀ نخستین آثار جامع پزشکی دورۀ اسلامی است امادر آن می‌توان اشارات و تجویز روش‌های غیر علمی را به وفور مشاهده کرد. در این مقاله که به روش توصیفی و با تکیه بر فردوس الحکمۀ طب...

خرافات شامل باورها و رفتارهایی هستند که پشتوان? علمی، عقلی و دینی ندارند؛ولیعدّه ایاز افراد به آنها معتقد و پایبندند. خرافات در طول تاریخ بشر، افکار انسان های زیادی را به انحراف کشانده و تبعات شوم فراوانی را بر جای گذاشته اند. این پژوهش در پی راهیابی به اصلی ترین علل و عوامل گرایش افراد به خرافات است که در آن، با شیوه تطبیقی و تحلیلی، از منابع معتبر اسلامی و روان شناختی استفاده شده است. نتیجه ای...

گونۀ ادبی رمان، مشخّصۀ ادبیّات دوران معاصر است. شخصیّت¬های هر رمان بازگوکنندۀ رفتار و زبان عادی افراد اجتماع است و از ذهن و زبان آن¬ها سخن می¬گوید. هنر رمان در نشان دادن خصلت¬های گوناگون و گاهی متضاد است. رمان ارتباط مستقیم و دوسویه¬ای با جامعۀ خود دارد. شرایط اجتماعی در به وجود آمدن و رشد گونه¬های ادبی مؤثر است. جامعه¬شناسی رمان به تحلیل و بررسی جامعه¬ای که رمان در آن شکل گرفته، می¬پردازد. در این...

به رغم آگاهی های موجود در باب اجتماع عصر صفوی، که عمدتاً از سفرنامه ها و گزارش های اروپاییان معاصر حکومت صفوی فراهم آمده است، ممکن است بتوان در تواریخ محلی و سلسله ای نیز شواهدی از موضوعات اجتماعی یافت. به لحاظ تاریخ نگاری، در عصر شاه عباس، دو دسته از منابع - تواریخ محلی و سلسله ای - به نگارش درآمده اند. در پژوهش کنونی، گزیده ای از گزارش های اجتماعی مشترک در این تواریخ، بررسی تطبیقی شده است. روی...