اثاری که به زبان پهلوی تالیف شده اند ،بیشتر آثار دینی زردشتی است زبانی که آثار زردشتیان بدان نوشته شده فارسی میانهء زردشتی، فارسی میانهء کتابی یا پهلوی زردشتی و پهلوی کتابی می گویندخطوط زبانهای ایرانی میانه همه اصل ارامی دارند وبه صورتهای گوناگون برای نگارش بکار می رفتند. اهمیت فارسی میانه زردشتی در تنوع زیاد آثار باقیمانده و همچنین این موضوع که فارسی دری بازما نده فارسی میانه زردشتی است و از ج...

ازدواج پایۀ اصلی نهاد خانواده است و برای آن در هر دو دین زردشتی و اسلام شرایطی تعریف شده که تحقق ازدواج منوط به احراز آن‏هاست. مطالعۀ تطبیقی شرایط ازدواج از منظر دو دین زردشتی و اسلام نشان می‏دهد که وجوه اشتراک و افتراق گوناگونی دربارۀ این موضوع بین دو دین وجود دارد و تحلیل و ارزیابی آن‏ها می‏تواند به روشن‌شدن بیشتر ابعاد میراث و سنن مشترک این ادیان بینجامد. روند پژوهش بدین‌گونه است که ابتدا شر...

دستنویس‌ها و میراث مکتوب زردشتیان برای درک تحولات آیین زردشتی در بستر تاریخِ فرهنگیِ جامعه اسلامی ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. به سبب پراکندگی این میراث و نبود مرکزی واحد برای گردآوری و نگهداری آن‌ و نیز خاص بودن متون زردشتی و ناآشنایی پژوهشگران و فهرست‌نویسان با آن‌ها، میراث یادشده به درستی شناسایی و معرفی نشده است. آنچه هم تاکنون فهرست‌نگاران فرزانه و سخت‌کوش مراکز خطی کتابخانه‌های بزرگ ب...

موضوع این مقاله تحلیل بخشی از رساله‌ای به زبان عبری در بارۀ تقویم یهودی است که به تقویم زردشتی ایرانی اختصاص دارد. مؤلف این، که سفر ها عبّور نام دارد، مؤلف این رساله دانشمند جامع‌الاطراف عبری‌زبان آبراهام بارهیا است و این رساله را در قرن دوازدهم میلادی، احتمالاً در شمال فرانسه تألیف کرده است. بارهیا ساختار تقویم زردشتی ایرانی و ماه‌ها و برخی از اعیاد آن را شرح می‌دهد و سپس به بیان الگوریتم‌هایی ب...

یکی از انواع ادبیات فارسی نو، موسوم به فارسی زردشتی است که زردشتیان در دورۀ اسلامی برای ترجمۀ داستان‌ها، اساطیر، آداب و رسوم، سنن و قوانین دین زردشتی از اوستا و زند به فارسی به کار گرفتند. این دسته از متون فارسی به دو دستۀ متقدم و متأخر تقسیم می‌شوند که از جملۀ نمونه‌های متقدم آن، متنهای صد در نثر و صد در بندهش است. صد در نثر که شاید بتوان آن را کهن‌تری...

در دین زردشتی، شواهدی مبنی بر وجود ازدواج موقت وجود دارد که می‏توان آن را با متعه یا ازدواج موقت در فقه امامیه تطبیق داد. اگرچه میان فقهای امامیه و اهل تسنن در تداوم مشروعیت این نوع ازدواج اختلاف نظر وجود دارد‏، فقهای امامیه با استناد به قرآن و روایات قائل به تداوم آن هستند. این نوع ازدواج از نظر فقه امامیه مشروع است، اما برای انعقاد آن باید شرایطی احراز شود که در صورت وجود آن شرایط، چنین ازدوا...

در نگاه نخست، به نظر می‌رسد اسطوره و عرفان دو مقولة متفاوت در حیطة علوم انسانی هستند؛ در حالی که با بررسی آن دو از منظری که در این مقاله فرا روی خواننده باز می‌شود، این دو نه تنها جدا از هم نیستند بلکه می توان گفت عرفان دنباله و تکملة اساطیر خدایان است. اساسی ترین کارکرد مشترک اسطوره و عرفان، انگیزة نیرومند تقرب انسان به خدا یا خدایان است، انگیزه ای که اساطیر با پایین آوردن خدایان به سطح زندگی ...

دین زردشتی همانند ادیان سامی به فردی که نجات بشریت به دست او خواهد بود معتقد است این فرد بنام سوشیانس است که در دوره هزار ساله قبل از خود نیز در قالب هوشیدر و هوشیدر ماه ظهور کرده است . در دوره ظهور سوشیانس حوادثی قبل و بعد از او اتفاق می افتد که بسیار جالب توجه است اما آنچه مهم است وقوع رستاخیز می باشد که با ظهور سوشیانس تحقق می پذیرد و رستاخیز واقعی بدن رخ خواهد داد و داوری بزرگ انجام خواهد ...

  تمدن ایلام مهم‏‏ترین تمدن باستانی و بومی سرزمین ایران پیش از تشکیل حکومت‏‏های آریایی ماد و هخامنشی است. این تمدن، با مرکزیت شوش، از حدود 3200 پ‌م وارد عصر شهرنشینی شد و در 646 پ‌م به ‏‏دست آشوری‏‏ها از صحنة تاریخ کنار گذاشته شد. یکی از مهم‏‏ترین ارکان تمدن ایلامیان مذهب و جهان‏‏بینی خاص آنان است که با ساخت معابد، پیکرة خدایان، و مراسم و آیین‏‏های مذهبی، مانند قربانی و نذورات، جلوه‏‏گر می‏‏شو...

فارس هم به سبب پیشینه آن وهم به عنوان خاستگاه ساسانیان مهم‌ترین بخش از سرزمین ایران بود که سده‌ها پس از فروپاشی پادشاهی ساسانی رهبری جامعه زردشتیان ایران را در دست داشت. شواهد تاریخی و اسناد و مدارک درون جامعة زردشتی نشان می‌دهند که تا اوایل سده پنجم هجری، کانون‌های زردشتی فارس از رونق و شکوه لازم برخوردار بودند و حکومت اسلامی نیز وجود آنها را به رسمیت شناخته بود. اما ناگهان از سدة پنجم هجری به...