چکیده: در این مقاله سعی بر این است که به تبیین جایگاه دروازه در خاطره جمعی شهر معاصر و ریشه یابی «رشته های خاطره ای» آن پرداخته شود. دروازه ها در شهر قدیم به عنوان مکان های آستانه ای برای عبور و گذار مطرح بوده اند. در شهر امروز با فروریزی حصارها هرچند کالبد دروازه ها تغییر شکل یافته است، اما مکان آنها همواره تداعی کننده خاطره های جمعی شهروندان بوده و می تواند موجد خوانایی شهر و بیان کننده هویت...

هدف از پژوهش حاضر، یافتن معیار های کالبدی و اجتماعی تأثیرگذار در شکل گیری خاطرات جمعی در شهر، و تدقیق آنها با مطالعه موردی شهر تهران است. نتایج مبانی نظری نشان می دهد که معیارهای مذکور به دو دسته اصلی «امکان شکل گیری رویدادها و تعاملات اجتماعی» و «امکان ثبت و انتقال خاطره و تاریخ شهر» تفکیک می شوند. هریک از این دو گروه به دو بخش «ساختار اجتماعی و سیاسی» و «ساختار فضایی و کالبدی» تقسیم می شوند. ...

تهران از جمله بزرگترین کلان شهرهای دنیاست که به دلیل عدم ‌انطباق ساختار قدیم و جدید آن، از نابسامانی‌های بسیار رنج می‌برد. عناصر تشکیل‌دهنده هویت این شهر که طی چندین دهه ثابت بوده ‌است، طی تحولات صنعتی، اجتماعی و سیاسی‌ـ که قطع تداوم فرهنگی را به دنبال داشت‌ـ از خاطره اذهان عمومی پاک شده‌‌اند. از جمله این عناصر لبه‌های شهری هستند که نقش اساسی در هویت منظرین با شهر دارند. رویکردهای حاضر به لبه‌...

هنگامی که خاطره جمعی فضاهای عمومی شهر از حافظه شهرنشینان پاک شود، دیگر احساس نیازی برای حضور در بافت های ارزشمند تاریخی نخواهد شد در نتیجه تعاملات چهره به چهره، حتی بصورت زود گذر وجود نخواهد داشت و برخورد خرده فرهنگ های مختلف در مکان هایی میسر خواهد شد که فاقد خصوصیات یک فضای عمومی اند و دیگر مجالی برای پرورش آنها نخواهد بود. بنابر این نسل جوان جامعه از گذشته ی ارزشمند خود فاصله می گیرند و ان...

با افزایش آلودگی هوا ناشی از حمل و نقل و صنعت، فضاهای سبز و عرصه­های طبیعی مورد توجه ساکنان شهرهای بزرگ قرار گرفته است. انسان امروزی برای داشتن فرصت تفکر و دوری از دغدغه­ها و مسائل شهرنشینی ناگزیر به پناه بردن به محیط های سبز طراحی شده در فضاهای شهری است. عدم رعایت اصول طراحی فضاهای سبز شهری موجب شده تا طراحان شهری در جذب ساکنین شهرها به این فضاها و جلب رضایت آنان تا حدود زیادی ناموفق باشند. تو...

در طراحی محیط های آموزشی، نقش مکان به عنوان یکی از عوامل موثّر در آموزش تأیید شده است؛ لذا توجّه به کیفیّت ّهای مکان اهمیّت ویژه خواهد داشت. از سویی در عصر حاضر، به ارتقاء کیفیّت های فضایی توجّه بسیاری می گردد. در این زمینه یکی از کیفیّت های مهم خاطره انگیزی مکان با چهار مرحله شکل گیری، ثبت، تداعی و انتقال می باشد. این پروژه، از میان مراحل خاطره انگیزی به دو مرحله شکل گیری و ثبت خاطره و تأثیر آن ها در ...

بیان مسئله : حضور مردم در فضاهای شهری با هدف «بودن در فضا» یکی از مؤلفه های سرزندگی فضاهای شهری است که منجر به ارتقای سطح روابط اجتماعی، افزایش امنیت طبیعی، ایجاد حس تعلق به مکان با افزایش امکان وقوع خاطره ی فردی و جمعی و کاهش جرم و جنایت در شهر می شود. یافتن راه‌حل مناسبی جهت پیدا کردن مبنا و معیار در طراحی فضاها مسئله‌ای است که بخصوص در سالهای اخیر معماران و طراحان شهری را به خود مشغول کرده ا...

خیابان، مکانی است که تعاملات اجتماعی و جنب وجوش شهری در آن به وضوح نمایان است و ذهن شهروندان را انباشته از خاطرات جمعی می کند. به واسطه برخی روندهای اجتماعی و اقتصادی بعضی از خیابان ها در شهرهای کشورمان رو به فرسودگی کالبدی و عملکردی نهاده اند، به گونه ای که دیگر نمی توانند بستر مناسب برای فعالیت های مختلف را فراهم کنند و لذا نقش آن ها در خاطره شهروندان بسیار کمرنگ شده است. خیابان زند شیراز نیز...

زبان نویسندگان که روشنفکران جامعه هستند، نمایندة زبان جامعه است، لذا نوشته های آنها منبعی درخور برای شناخت محیط، منظر و فرهنگ به شمار می رود. این نوشتار درصدد است، نمادهای منظر شهری تهران را در ادبیات معاصر ایران، که به دست نویسندگان ایرانی قلم خورده، شناسایی کرده و مکان های خاطره انگیز تهران را در چهار دورة تاریخی معرفی نماید : اول : دوره قاجار و سال های اول حکومت رضا شاه؛ دوم : دوره پهلوی؛ سو...