در دهه‌ی 1980 ، مصر، تحت تاثیر جریان نولیبرالیسم (به عنوان رهیافت غالب در عرصه‌ی سیاست و اقتصاد جهانی)، اصلاح ساختار اقتصادی داخلی و تلاش برای ارتقای جایگاه در عرصه‌ی داخل و بین الملل را در پیش گرفت. سؤال این است که عملکرد دولت مصر در فرآیند اصلاحات، ذیل آموزه‌های نولیبرالیسم و جهانی‌شدن اقتصاد، چگونه بوده است؟ فرضیه‌ی مقاله، عملکرد دولت را در اجرای سیاست های نولیبرال و ادغام در اقتصاد جهانی، ع...

تحولات سیاسی و اجتماعی پیوند عمیقی با رشد و گسترش طبقه متوسط جدید دارد. یکی از ویژگی‌های جوامع در حال نوسازی، ظهور و رشد این طبقه اجتماعی است. مصر به‌عنوان بزرگ‌ترین کشور عربی دارای سابقه نوسازی به طول دو قرن است و همین مسئله باعث‌شده تا همواره بستر تحولات اجتماعی باشد و علاوه بر گروه‌های اسلام‌گرا، جریانات، احزاب و گروه‌های جدیدی در آن شکل‌گیرد. مقاله حاضر به بررسی خاستگاه و ریشه‌های ظهور و گس...

چکیده آمریکا با تکیه برتجربیات بیش از نیم قرن خود درتعامل با منطقه خاورمیانه، مصر را کشوری کلیدی در منطقه قلمداد می کند. به عبارت بهتر، مصر لنگرگاه ثبات و امنیت برای غرب به ویژه آمریکا محسوب می شود، به طوری که در دهه های گذشته، واشنگتن- قاهره برای ﺗﺄمین منافع مشترک راهبردی خود در خاورمیانه همکاری های نزدیک و مستمری با یکدیگر داشته اند. با رخداد تحولات کشورهای عربی (بیداری اسلا...

اصلاحات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی گسترده جمال عبدالناصر در مصر که در زمان انورسادات و مبارک نیز پیگیری شد، خصوصاً در زمینه بهداشت و درمان و توسعه آموزش همگانی، باعث افزایش جمعیت جوان و رشد قشر تحصیلکرده دانشگاهی و طبقه متوسط جدید در این کشور شد. از این رو پژوهش حاضر در پی پاسخ گویی به این سوال است که طبقه متوسط جدید چه نقشی در انقلاب 2011 مصر داشته است؟ فرض این پژوهش بر آن است که طبقه متوسط جدید ...

اخوان المسلمین مصر به عنوان بزرگترین جنبش اسلامی معاصر در سال 1928.م در شهر اسماعیلیه مصر تاسیس شد. اخوان المسلمین با بیش از سه ربع قرن فعالیت در فضای متغیر اجتماعی و سیاسی مصر واجد تاثیرات فراوانی گشته و تغییرات فراوانی را از اصلاح در عمل انقلابی تا تغییر بنیادین الگوها رفتاری اسلام گرایانه چه به لحاظ راهبرد وچه تحت لوای تاکتیک تجربه کرده است. اخوان المسلمین از زمان پیدایش تا حال حاضر هشت رهبر...

جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب اسلامی، گفتمان ویژه­ای را در سطح جهان و به­ویژه در خاورمیانه به وجود آورد که مبتنی بر سه محور اسلام گرایی، استقلال­گرایی و وحدت­گرایی است. و با آغاز تحولات بیداری اسلامی در خاورمیانه نیز تلاش کرده است تا با حمایت از تحولات انقلابی، نقش مؤثرتری را در شرایط جدید منطقه ایفا نماید. نگارندگان با طرح این سؤال که فرصت­ها و چالش­های تحولات ژئوپولیتیک نوین مصر بعد از وقو...

خیزش­های مردمی سال 2011م در جهان عرب، اگر چه از تونس آغاز شد اما در مصر بیشترین تأثیرها را گذاشت. این مسأله از یک سو به اهمیت این کشور در جهان عرب و خارمیانه باز می­گردد و از سوی دیگر، ناشی از شکاف­های مختلفی است که ساختارهای سیاسی مصر را تحت تأثیر قرار داده است. منازعات سیاسی و درگیری­های خیابانی در مصر حتی پس...

شاید بی‌راه نباشد اگر گفته‌شود که تولد مصر جدید همراه با ایجاد ارتش به سبک جدید و به تقلید از ارتش‌های مدرن اروپایی بوده‌است؛ بنابراین، در خوانش بسیاری از تحولات و فرایندهای سیاسی و رویدادهای نظامی، امنیتی و سیاسی و حتی اقتصادی این کشور پس از استقلال رسمی، ارتش به‌گونه‌ای‌ بی‌بدیل و منحصربه‌فرد نقش‌داشته‌است. ارتش مصر دو بار مسیر تاریخ سیاسی این کشور را تغییرداده‌است؛ بار نخست، دخالت ارتش به ان...

حکومت خاندان کرد ایوبی در مصر و شام و یمن و جنگها و فتوحات آنان در برابر متجاوزان صلیبی و بر افتادن فاطمیان از مصر بدست این خاندان و نیز غلبة آنان بر اتابکان زنگی در سرزمین جزیره و شام، یکی از مقاطع با اهمیت تاریخ جهان اسلام است. پیش از آشنایی با دوران فرمانروایی این سلسله در مصر و شام و جزیره، و آگاهی از عادات و کنش ایشان، و نیز بناهای عمده ای که از روزگار آنان به یادگار مانده، لازم است به شیو...

امام خمینی (ره) در دهة 1350 مصداق روشنی از مفهوم بیداری اسلامی را از ایده تا عمل در ایران محقق ساخت و آن را به‌عنوان الگویی به جهانیان عرضه کرد. سه دهه پس از این روی‌داد، در ژانویة 2011 خیزش عمومی مردم مصر به بار نشست و حکومت سی‌‌سالة حسنی مبارک سرنگون شد و متعاقب آن طی روندی دموکراتیک محمد مرسی در مقام رئیس جمهور برگزیده شد. اما بی‌کفایتی وی در پای‌بندی به اهداف انقلاب و تمکین از مطالبات مردمی...