الاهیات تمدنی را می‌‌توان به دو مفهوم به‌کار برد: نگرش الاهیاتی به مقولات تمدنی، و نگاه تمدنی به موضوعات الاهیاتی. این مقاله، بسط این دو معنا از الاهیات تمدنی است تا در نخستین گام، مفهوم نگرش الاهیاتی به مقولات تمدنی را بررسی کرده و معنای این تعبیر (الاهیات تمدنی) را بنابر اصطلاح قدیم و جدید از الاهیات روشن نماید. آنگاه در گام دیگر امکان نگرش تمدنی به امور الاهیاتی و نمونه‌های ممکن آن (همچون غی...

در اندیشه تمدنی سید منیر الدین حسینی الهاشمی، تمدن بستر ساز ارتباط انسان با جامعه و طبیعت است و لازمه این ارتباط حضور تمدن هم در نحوه تأثیر انسان و جامعه بر طبیعت و هم در نحوه تأثیر طبیعت بر انسان و جامعه است. البته مناسبات و ابعاد حیات اجتماعی آن گاه وصف تمدنی می یابند که نهادینه شده باشند. اسلامی بودن تمدن به معنای جریان روشمند دین در تمامی حوزه های حیات تمدنی ـ اجتماعی بشر است. نظام مفاهیم (...

بر خرابه های ناشی از حملات مغول، یک کانون تمدنی فعال، به کوشش عالم برجسته، ریاضیدان و منجم مشهور و فقیه و متکلم شایسته، حضرت خواجه نصیرالدین طوسی بنا شد. ویژگی های خاص این مرد دانشی، سبب شکل گیری این کانون تمدنی گردید. نقطة درخشان این کانون، رصدخانة مراغه بود که طالب علمان و دانشمندانی از سراسر عالم اسلامی در آنجا فرود می آمدند. در این مقال، پس از بیان کلیاتی دربارة این کانون تمدنی، فهرستی از...

امروزه، اینترنت با ضریب نفوذ گستردۀ خود توانسته است حوزه های مختلف زندگی افراد را متأثر کرده و با ایجاد حوزه ای متعلق به خود، فضایی ایجاد کند که افراد بتوانند با گریز از محدودیت ها به بیان خود اقدام کنند. افراد در اینترنت به اسامی قابل جستجویی تبدیل می شوند که رخدادها و فعالیت های زندگی روزمرۀ آن ها از دید کسی پنهان نمی ماند. در پژوهش حاضر رابطۀ استفاده از اینترنت و تمایل به خود اظهاری بررسی شد...

سهم اهل علم و ادب و فرهنگ سمرقند در تاریخ تشکّل و ترویج علم و فرهنگ جهان بسیار بزرگ است. هدف این مقاله بیان بعضی ملاحظه ها دربارۀ مرکز علمی و ادبی سمرقند در سدۀ شانزده میلادی است. طبق معلومات منابع مختلف در سدۀ شانزدهم در ماوراءالنهر و خراسان پنج حوزۀ ادبی عبارت از هرات، مشهد، بلخ، بخارا و سمرقند وجود داشت که در میان آن ها دایرۀ ادبی سمرقند بسیار ممتاز بود. در این دایرۀ ادبی از ابتدا تا میانه ها...

«گفت‌وگو‌ی تمدن‌‌ها»، به‌منزلة طرح اعتدالی و تفسیرکنندة روابط بین‌‌الملل، بیان‌گر نقش مهم ارتباط میان ملت‌‌ها در تداوم تمدن‌‌ها و ترسیم آینده‌‌ای شکوفا در پیش‌برد اهداف صلح‌‌آمیز است. پیش‌‌نیاز فرایند گفت‌وگو‌ی حقیقی تمدن‌ها شناسایی ظرفیت‌‌های تمدن‌‌ها، احترام دوسویه، پذیرش جایگاه صاحبان آن‌ها، ویژگی‌‌های اصیل تمدنی آن‌ها، و گفت‌وگو‌ از موضعی برابر است. بدیهی است که عرصة فرهنگ، با لایه‌‌های متع...

شهر ایرانی در ایام سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار به‌رغم حفظ ساختار کالبدی سنّتی، در اثر آشنایی با الگوهای معماری غربی و ورود تأسیسات تمدنی جدید به کشور، به آرامی مسیر تغییر را پیش گرفت و عناصری از تجدد را در خود نمایان ساخت. در فضای کالبدی شهر این دوره، بناهای جدیدی در کنار بناهای قدیمی قد برافراشتند که چهره شهر را دگرگون کرد و در گزارش‌های سیاحان دیدارکننده از ایران بازتاب یافته‌است. این مقاله با ر...

مباحثی مانند هویت و هویت ملی در دهه های اخیر در سطح جهان به موضوعات مهم و پر مباحثه علوم انسانی و اجتماعی و به ویژه حوزه جامعه شناسی سیاسی تبدیل شده است. این موضوعات در کشورهایی مانند ایران با سابقه تمدنی چندین هزار ساله از نمود بیشتری برخوردار می باشد. به دلیل اهمیت موضوع، مقاله حاضر، به بررسی و نقد یکی از شاخص ترین و جدیدترین آثار، از یکی از مشهورترین پژوهشگرانی که در ایران در حوزه هویت و هو...

هدف: هدف پژوهش حاضر، شناخت تأثیر وکاربرد ارزش های انقلاب اسلامی ایران در نظریه پردازی با توجه به دستاوردهای فرهنگی جهانی به منظور احیای تمدن ایرانی- اسلامی و تقویت هویت ایرانی در دوران معاصر بوده است. روش: روش این پژوهش از نوع تحلیلی- تبیینی است و در گروه پژوهشهای نظری راهنمای عمل قرار می گیرد. با استفاده از روش تحلیل کیفی ارزشهای انقلاب اسلامی و دستاوردهای فرهنگی جهانی و از طریق کاربرد استدلال...