چکیده: بافت های فرسوده ، بخش قابل توجهی از پهنه بسیاری از شهرهای کشورمان را تشکیل می دهند که به دلیل معضلات خاص خود از گستره حیات شهری خارج گشته و به بخش های مسئله دار شهرها تبدیل شده اند. بنابراین ، زدوده شدن خاطرات جمعی و افول حیات شهری، که به از بین رفتن سرزندگی و نشاط بافت منجر می گردد، از عواقب افت شاخصه های کیفی در فضاهای شهری این پهنه های فرسوده محسوب می شود. محله از جزیی ترین تقسیمات...

محله‌ها از عناصر مؤثر تشکیل‌دهنده‌ حیات اجتماعی شهری به شمار می‌روند. در مبانی نظری مرتبط با توسعه محله‌ای نوین، اهمیت مشارکت ساکنین محله، در قالب الگوهای برنامه‌ریزی فرآیندگرا و تعامل‌محور مورد تأکید قرار گرفته است. برنامه‌ریزی اجتماعات محلی با تکیه بر دیدگاه پایین به بالا مؤید توانمندسازی، افزایش سرمایه‌های اجتماعی و مشارکت جمعی ساکنین محلات است. هدف این پژوهش، بررسی نقش مشارکت اجتماعات محلی ...

بحران‌ها در بی‌خانمانی مردمان نقش عمده‌‌ای دارند؛ به‌طوری‌که بعضی صاحب‌نظران بحران را کاتالیزور وقوع «بی‌مکانی» یا از دست دادن حس مکان می‌شناسند. علاوه بر حجم تخریب مکان در جریان وقوع بحران، عامل دیگری که بر سرعت فرایند بی‌مکانی می‌افزاید، ساخت و سازهای همانند و یکسان شدن مکان‌ها در جریان بازسازی است. افزون براینکه عمده فعالیت‌های بازسازی نیز به ساخت مسکن با دیدگاه کالبدی صرف و بدون توجه به باز...

از ابتدای شکل گیری هر شهر، طبیعت آن، جزئی از تصویر ذهنی شهروندان و تاریخ و هویت آن شهر محسوب می شود. نمادهای طبیعی شهر حامل خاطرات جمعی شهروندان هستند و سبب ماندگاری شهر می شوند. تأثیر طبیعت در ایجاد حس مکان انکارناپذیر است و انسان همواره به فضاهای آمیخته با طبیعت احساس تعلق می کند و این علاقه مندی به انس با طبیعت در فرهنگ ایرانیان نیز از دیرباز وجود داشته است. عناصر طبیعی به عنوان نقاط عطف و س...

  همزمان با ورود جامعۀ ایرانی به نظام مدرن، نهاد خانواده و ازدواج تحولات مهمی را از سر گذرانده است. از جمله این تحولات، افزایش روابط دوستی دختر و پسر قبل از ازدواج است. جامعۀ ایرانی- اسلامی همواره برای استحکام نهاد خانواده در تلاش بود تا افراد را از هرگونه روابطی برحذر دارد که می‌تواند بر این نهاد مقدس آثار زیانباری داشته باشد. هدف این پژوهش واکاوی تجارب روابط دوستی دختر و پسر در دانشگاه بود. ...

حس مکان یعنی تجربه و درک خاص از یک قرارگاه ویژه که جهت گیری شخص را نسبت به یک مکان با احساسی از تفاوت، جهت یابی و درک فضایی مشخص می کند. در این مقاله حس مکان به عنوان یک پایگاه نظری در حوزه های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. از صاحب نظران در این زمینه می توان رلف (1976)، توان (1977، 2002)، استیل (1981)، شامای (1991) و آلتمن و لاو (1992) را در حوزه های مختلف برشمرد. از اهداف این نوشتار مشخص کر...

امروز سبک زندگی انسان شهرنشین فضا های منعطفی را می طلبد که بسته به نوع نیازهای متنوع و گاه متضاد در طول روز یا شب بتواند از آن استفاده کند. نورپردازی نه تنها به لحاظ عملکرد استفاده از فضا را میسر می سازد بلکه در ایجاد حس امنیت و برقراری ارتباط با فضا برای کاربر اهمیت دارد. میدان تئاتر در مرکز شهر روتردام نمونه ای از طراحی با تأکید بر زندگی شبانة شهر است که ایده های نورپردازی جوهر اصلی آن را نه ...

زندگی هر روزه شهروندان، گستره ای از ارتباطات ، تعاملات اجتماعی و فعالیت ها در قالبی از فضاهای ساخته شده است. آشناپنداری شهروند با محل سکونت خود (خاطره جمعی و حس مکان)،حاصل فرآیندی پیچیده از تجربه و آموزش است...درک احساس مکان در اشخاص نیز، نتیجه تفاوت تجربیات زندگی در فضاهای شهری است. هدفموضوع: پرداختن به بررسی عناصر شهری در جهت توسعه و بازسازی یکی از محله های تهران قدیم(تجریش)، با توجه به هویت...

آیین اجرای داوطلبانه رفتاری است که به‌شکلی سزاوار به‌منظور تأثیرگذاری نمادین یا مشارکت در زندگی جدی طراحی شده‌ است و طیف وسیعی از فعالیت‌های انسانی در جوامع را شامل می‌شود. آیین با دارا بودن سه ویژگی کلان (1) تکرارپذیری در زمان و مکان مشخص، (2) برخوردار از ماهیتی نمادین و استعاری و (3) کنش و فعالیتی اجتماعی، با سه مؤلفه اصلی شهر شامل کالبد، معنا و فعالیت در تعامل و ارتباط تنگاتنگ است. در نتیجه ...

در گفتارها و نوشته‌های گوناگون اندیشمندان عرصه‌ مطالعات سکونت‌گاه‌های جمعی، همواره از معنا به عنوان انگاره‌ای که در ایجاد محیط جمعی مطلوب، نقشی اساسی بر عهده دارد، نام برده شده است. پارامتری که تاکید آن بیشتر بر ویژگی‌های ذهنی فرد است تا کالبد و فرم ظاهری محیط؛ و در حقیقت کیفیت معنا در رابطه با محیط‌های جمعی، نمی‌تواند به صورت مستقل از عرصه ذهنی، خاطرات و فرهنگ ناظر، فرصت ظهور و بروز یابد. به ...