با توجه به شدت گیری و تداوم قیام‌های عربی در خاورمیانه و شمال آفریقا، یک‌بار دیگر این بحث مطرح شده که آیا دامنه این قیام‌ها به سایر مناطق جهان به خصوص آسیای مرکزی و قفقاز کشیده خواهد شد؟ در این بین یکی از کشورهای منطقه آسیای مرکزی که اوضاع به مراتب شکننده‌تری نسبت به سایرین دارد، تاجیکست...

اولویت‌ها و اهداف سیاست خارجی کشورها مستقیماً تابعی از ساختارهای درونی خویش اعم از شرایط ژئوپلیتیک، نیازهای داخلی، قدرت ملی و تهدیدهای امنیتی، نگرش نخبگان حاکم و نیز کیفیت ساختار نظام بین الملل است. تاجیکستان نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست؛ عوامل و متغیرهای متعددی در سه سطح فردی، ملی و بین المللی بر سیاست خارجی این کشور تاثیر می‌گذارند. از این رو، یکی از منابع تعیین کننده سیاست خارجی تاجیک...

ناحیۀ حصار از مواضع بسیار قدیمی تاجیکستان است که یادگاری‌ دورۀ نئولیت (عصر نوسنگی) شامل اناوی (کشاورزی محض)، کلته مناری (ماهیگیری، شکار و صیادی) و حصاری (آمیخته‌ای از کشاورزی، دامداری و شکار) را دربرمی‌گیرد. در عصرهای بعدی، مخصوصاً در عصرهای میانه تا انقلاب بخارا، حصار مرکز اداری و فرهنگی بخارای شرقی بود و در پیشرفت حیات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی این مملکت سهمی سزاوار داشت. هدف این مقاله نشان دا...

میرزامحمد آخوندزاده متخلص به «بهرام سیروس» به سال 1885م در شهر لنکران جمهوری آذربایجان چشم به جهان گشود. وی یکی از بنیان‌گذاران «حزب کمونیست ایران» است که در طول سال‌های 1920-1925م بارها توقیف و زندانی شده است. سیروس پس از وارد شدن به عضویت حزب کمونیست اتحاد شوروی برای کار در هیئت دفتر آسیای میانگی کمیتة مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی به شهر تاشکند فرستاده می‌شود. او از سال 1930م به بعد در تاجیک...

چکیده پس از تجزیه اتحاد جماهیر شوروی و پیدایش پنج کشور جدید در آسیای مرکزی، فصل جدیدی در روابط ایران با این کشورها بوجود آمد. موضوع روابط جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان همواره با اهمیت زیادی مطرح شده و این امر پیش از هر چیز به سبب پیوندهای تاریخی، فرهنگی و زبانی موجود میان دو کشور و ذکر این حقیقت که تاجیکستان به عنوان تنها کشور فارسی‌زبان در آسیای مرکزی است که وضعیت متمایزی با سایر کشورهای ای...

مسائل اقتصادی به آن دسته از مسائل حوزۀ اقتصاد گفته می شود که شرایط نامساعدی را برای زندگی اجتماعی افراد به وجود می آورند و حیات اقتصادی و اجتماعی را به خطر می اندازند. مقالۀ حاضر حاصل مطالعات اکتشافی و عملیات میدانی است که در قالب پژوهشی با عنوان «بررسی مقایسه ای مسائل اقتصادی ـ اجتماعی و دموگرافیک ایران و تاجیکستان» انجام شده است. در این پژوهش، ابتدا، با استفاده از منابع و اسناد (در پی نوشت به...

رفتار رقابتی کشورها در دوران معاصر در حوزه اقتصاد، موجب شده تا شکل جدیدی از رویکردهای نظری جهت تبیین این رفتارها در کانون توجهات واقع شوند. در این دوران اقتصاد بار دیگر به مثابه انگیزه اصلی رقابت‌های قدرت‌های جهانی مورد شناسایی قرار گرفته است. روابط راهبردی میان ایالات متحده و چین نیز از چنین ویژگی‌ای برخوردار می‌باشد. این رابطه در فضاهای مختلف جغرافیایی متاثر از موضوعات اقتصادی قرار گرفته ...

تاجیکستان در زمره کشورهای نوظهور آسیای مرکزی ازجمله مهمترین کشورهایی بود که به دلیل قرابت های تاریخی و فرهنگی و زبانی پس ازاستقلال مورد توجه ایران قرارگرفت. هنگام شروع روابط دوکشور از یک سو تاجیکستان با بحرانهای جنگ شهروندی و مشکلات سیاسی و اقتصادی روبروگردید. از سوی دیگر، رسانه های غربی با تبلیغات منفی سعی می کردند تا کشورهای آسیای مرکزی بطورعموم و تاجیکستان بطور ویژه و نیز کشور روسیه را از حض...

این مقاله به مؤسسات و بنگاه های انتشاراتی جمهوری تاجیکستان که در دوران شوروی تأسیس شده اند و مؤسسات خصوصی طبع و نشر پس از استقلال پرداخته است. مؤسسات انتشاراتی که نگارنده در این مقاله به تشریح آن ها مبادرت کرده است، عبارت اند از: عرفان، معارف و فرهنگ، اداره علمی قاموس ملی تاجیک، انتشارات دیوشتیچ، انتشارات ایجاد، انتشارات سرپرست، انتشارات مطبوعات، کارگاه پولیگرافی دوشنبه، کارگاه واحد «سندواره»، ...

هفته نامۀ سامان، نشریۀ فرنگی- ادبی بنیاد زبان فارسی تاجیکستان، به سردبیری دارا نجات، از مهم ترین نشریات تاجیک است که در تشویق و تبلیغ فرهنگ ایران معاصر و گسترش روابط ایران و تاجیکستان نقشی بارز داشته است. این نشریه از سال ۱۹۹۱-۱۹۹۹م به دو خط فارسی و سیریلیک در ۸۴ شماره به طبع رسیده است. در اکثر شماره های این نشریه درباره بخش ها و بعدهای مختلف علم و فرهنگ ایران معاصر مطالبی جالب و خواندنی درج شد...