بنیان های نظری گسست از سنت در جریان نواندیشی دینی در ایران دکتر منصور میراحمدی تاریخ دریافت: 30/10/86 حمید سجادی تاریخ پذیرش: 28/01/87 چکیده اگر بتوان جریان های اسلامی شکل گرفته در دوران معاصر را از منظر رابطۀ دین و مدرنیته در سه جریان نواندیشی دینی، نوگرایی دینی و رادیکالیسم دینی، صورت بندی کرد؛ نواندیشی دینی جریانی فکری است که در فرایند رویارویی با مدرنیته و تلاش برای ساز...

بنیان های نظری گسست از سنت در جریان نواندیشی دینی در ایران دکتر منصور میراحمدی تاریخ دریافت: 30/10/86 حمید سجادی تاریخ پذیرش: 28/01/87 چکیده اگر بتوان جریان های اسلامی شکل گرفته در دوران معاصر را از منظر رابطۀ دین و مدرنیته در سه جریان نواندیشی دینی، نوگرایی دینی و رادیکالیسم دینی، صورت بندی کرد؛ نواندیشی دینی جریانی فکری است که در فرایند رویارویی با مدرنیته و تلاش برای سازگار ساختن سنت فکری...

پرسش از رویکرد فلسفی و معرفتی جریان های ایدئولوژیک و تبیین موضع آنها دربارة عقل و ارزش معرفت شناختی آن، از دغدغه های موجود و در خور تأمل پژوهشگران در قلمرو فلسفه دین است. اهمیت معرفت شناختی این مسئله درباره جنبش های دینی عمدتاَ به دلیل مفروضاتی، مانند نسبت و جایگاه عناصرِ فاخرِ «نقل» و «عقل»، مسئله «کاشفیت» و «صدق و کذب» در هندسة معرفتی و کار ویژه های آنها در قلمرو معرفتی است. این موضوع اخیراً از آ...

چارلز تیلور، یکی از مهم­ترین متفکرانی است که به چگونگی شکل گیری جهان مدرن و هویت انسان مدرن، پرداخته است. این مقاله سعی دارد تا به بررسی دیدگاه وی در باب پیامدهای مدرنیته برای معنویت­گرایی بپردازد. به این منظور، ابتدا شرحی از تحلیل وی از چگونگی شکل­گیری جهان مدرن ارائه و سپس به پیامدهایی از مدرنیته پرداخته می­شود که بر جریان معنویت گرایی تاثیرگذار بوده است؛ پیامدهایی چون گردش به درون، استقلال م...

چکیده یکی از مشهورترین و ناشناخته‌ترین اشاعه دهندگان اندیشه اصلاح دینی در ایران دوره پهلوی اول، رضاقلی سنگلجی معروف به «شریعت» بود. اصلاحات دینی رضاشاه که منجر به انزوای بخشی از روحانیت گردید، راه را برای ورود علمایی چون شریعت که تأکیدشان بر عقل و عقل گرایی بود، هموار ساخت. وی از عقل در فهم دین و سنت استفاده نمود. ریشه‌های فکری وی به عنوان احیاگر دینی منبعث از افکار اصلاح گران دینی پیشین همچون ...

درک صحیح از تحولات سیاسی- اجتماعی ایران از جمله نیازهای مبرم نسل کنونی است، این مقصد زمانی که با پیوندهای دینی آحاد جامعه هم افق شود ضرورتی دوچندان می یابد. از آن جا که در دوران شکوهمند انقلاب اسلامی، روحانیت ایران به عنوان یکی از اقشار متخصص و معمار جامعه در زمینه های دینی، علمی، سیاسی و اجتماعی قلمداد می شوند، بی شک جریان های فکری درون این سازمان که در سرنوشت نظام سیاسی اجتماعی نقش آفرین بوده...

این مقاله به دنبال آن است که با توجه به تحقیقات انجام شده درخصوص وضعیت موجود تربیت دینی در مدارس و با نظر به شاخص های برگرفته از آموزه های دینی (اعم از قرآن و سنت)، به آسیب شناسی تربیت دینی دانش آموزان در نظام آموزش رسمی کشور بپردازد. در این مقاله ابتدا با استفاده از روش فراتحلیل و اسنادی، مجموعه ای از تحقیقات انجام گرفته در عرصه تربیت دینی در آموزش و پرورش مورد بررسی قرار گرفته و سپس با استفاد...

تقریب مذاهب اسلامی به معنای زندگی مسالمت آمیز پیروان مذاهب اسلامی با حفظ ارزش های درون مذهبی، ضرورتی انکار ناشدنی است، که با درنظر گرفتن موقعیت ویژه برخی کشورهای اسلام، اهمیت و ضرورت آن دوچندان می شود. با مد نظر قرار دادن تأثیرهای دینی و فرهنگی و سیاسی کشور لبنان در منطقه خاورمیانه و کشورهای عربی اسلامی، ضرورت بررسی ظرفیت های تقریب در لبنان، به منظور توسعه و بررسی چالش های آن جهت رفع یا تبدیل ب...

به جهت اوضاع مشابه اجتماعی و فرهنگی دو ملت ایران و عراق، در این مقاله سعی شده است تا با تکیه بر مضامین دینی اشعار محمد مهدی جواهری و محمد حسین شهریار، موارد اشتراک و اختلاف دیدگاه این دو شاعر بزرگ در مورد دین مورد بررسی قرار گیرد. جواهری در شعر خود به بیان موضوعاتی چون خرافه زدایی و قشر زدایی دینی می پردازد، در این زمینه جواهری به دنبال اصلاح در دین می باشد. همچنین نگاه شهریار در اشعار دینی، نو...

روشنفکری دینی به عنوانمحصول رویارویی دین با مدرنیته، یکی از رویکردهای مناقشه انگیز و پرنفوذ چند قرناخیر دنیای اسلام است. این رویکرد در ایران نیز به یکی از مباحث مهم و جنجال برانگیزمیان اندیشمندان تبدیل شده و جهت گیری های بعضاً متفاوتی را تجربه کرده است. این جهت گیری هاسبب شده است تا روشنفکری دینی ایران در قالب موج های متفاوتی نام گذاری گردند.”احیاگری اسلامی“، ”اسلامی سازیدانش“ و ”جریان متأخر“ آن...