در اندیشه تمدنی سید منیر الدین حسینی الهاشمی، تمدن بستر ساز ارتباط انسان با جامعه و طبیعت است و لازمه این ارتباط حضور تمدن هم در نحوه تأثیر انسان و جامعه بر طبیعت و هم در نحوه تأثیر طبیعت بر انسان و جامعه است. البته مناسبات و ابعاد حیات اجتماعی آن گاه وصف تمدنی می یابند که نهادینه شده باشند. اسلامی بودن تمدن به معنای جریان روشمند دین در تمامی حوزه های حیات تمدنی ـ اجتماعی بشر است. نظام مفاهیم (...

جریان ملی گوروش یکی از مهم‌ترین نمایندگان اسلام سیاسی در ترکیه است. آن‌ها برای رسیدن به اهداف خود و در چارچوب دموکراسی ترکیه اقدام به تأسیس احزاب اسلامی مختلفی از جمله حزب نظام ملی، سلامت ملی، حزب رفاه، فضیلت و سعادت می‌کنند و در راستای تأسیس نظامی عدالت محور که روح حاکم بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است تلاش می‌نمایند. به‌عبارت‌دیگر اربکان رهبر این جریان که سقوط شوروی را متوجه شده و متأثر...

تصّوف به عنوان یک جریان اسلامی که بر پایه اعتقادات مشترک تشیّع و تسنّن واقع شده است، پیروانی را از دو جریان اصلی جهان اسلام دور خود گرد آورده و نقطه‌های اشتراک و افتراق بسیاری با این دو جریان دارد. یکی از جنبه های مثبت این جریان، آن است که با بومی شدن در برخی از نقاط جهان، تعاملی مثبت را با سایر ادیان ایجاد نموده است. نگارنده در این نوشتار بر آن است که با بهره گیری از روش توصیفی – تحلیلی و تاریخی...

اعتباریات از مسائل مهم فلسفه جدید اسلامی و نیز علم اصول است. در فلسفه اسلامی سنتی «اعتباریات» به صورت مستقل مورد بحث قرار نگرفته است؛ تا این که علامه طباطبایی در کتاب «اصول فلسفه و روش رئالیسم» آن را مطرح می کند. در علم اصول هم، صرفاً مجموعه مباحثی پراکنده در این زمینه وجود داشته و تحت عنوان واحدی مطرح نشده است و آن مباحث هم عمق کافی ندارد. در سلسله بحث های «فلسفه علم اصول» بحث اعتباریات را به ص...

عنوان «فمنیسم اسلامی» را در اصل ناظران غربی به فعالیت‌های فکری زنان مسلمان نسبت داده‌اند. خوانش ادبیات پژوهشی نویسندگان جریان «فمنیسم اسلامی» (و منسوب به آن) نشان می‌دهد که این پژوهشگران برای ارائۀ رهیافت‌های انتقادی و جایگزین به هندسۀ جنسی‌ـ جنسیتی اسلامی و میراث معرفتی اسلام، موضوعات و ساحت‌های گوناگونی را انتخاب کرده‌اند. در میان نویسندگان اصلی این جریان، عزیزه الحبری و پس از او کشیا علی تمر...

تأکید بر اهمیت دولت- ملّت و عواملی مبنی بر ویژگیهای خاص یک ملّت با عنوان ملّیگرایی، از جمله مقولاتی است که در اندیشهی سیاسی دچار تحول شده است و میتوان گفت در این زمینه واژهی ملّت از یک مفهوم ساده، که به مردمی در یک سرزمین اطلاق میشد، به یک مفهوم سیاسی؛ و ملّیگرایی به مثابه یک ایدئولوژی برای بیان ویژگیهای مخصوص به ملّتها، تغییر یافته است. ملّیگرایی و یا همان احساسات ناسیونالیستی از دیدگاه ملل مختلف، ت...

شعر فارسی در جریان انقلاب اسلامی پای در عرصه های نوینی نهاده؛ یا در کشاکش این رویداد بزرگ تاریخی شاهد بروز تحولات چشمگیر در آثار نظم و نثر فارسی هستیم. شاعران سه دهه پس از انقلاب اسلامی با الهام از تعالیم آسمانی قرآن کریم و رهنمودهای حیات بخش حضرت امام خمینی (ره) تغییرات شگرفی را در مضامین شعر ایجاد کردند؛ هدایت مفاهیم شعری به سمت ارزش های انسانی و اسلامی از جمله این تغییرات است. ساختارشکنی در ...

به رغم تحریم نقاشی در میان مسلمانان - دست کم اهل سنت - این هنر هیچ گاه در جهان اسلام فرو نمرد. نگاره های قصور، صفحات نخستین کتب عربی و تصاویر حک شده بر سکه های اسلامی، از جمله مظاهر تداوم نقاشی در قرون اولیه اسلامی به شمار می رود. رواج عمومی تر سکه در میان مردم تأثیری بسزا در تداول نقاشی اسلامی به جا گذاشت. سکه های اسلامی مصور به دست آمده، مانند سکه های المقتدر بالله عباسی (حک 295- 320 هـ) از ن...

مطالعات اسلامی در غرب که گاهی توسعاً از ان به « شرق شناسی » تعبیر می شود نزد بسیاری از مسلمین طنینن منفی داشته است . این جریان اساساً ضد اسلامی بوده و خاستگاهی اسلام ستیزانه داشته و به نحوی کاملاً بارز امتداد جنگهای صلیبی بوده است . با این حال این مطالعات در تکوین روشنفکری ضد دینی یا غیر دینی در جهان اسلام بی تأثیر نبوده و به این جهات منفی محدود نمی باشد . اما به هر حال باید فارغ از حب و بغض و پ...