ترس از مرگ، چون کابوسی وحشتناک، همیشه لذت و آرامش بشر را مکدر و خواب خوش وی را پریشان کرده است و شاید بتوان از آن به عنوان کهن ترین ترس بشر یاد کرد که خود منشأ پیدایش دیدگاه های فلسفی و اسطوره ای فراوانی در طول تاریخ بشریت شده است. از جمله تلاش های مهم، اما گذرای انسان در طول تاریخ برای کاستن از تلخی این حقیقت مهلک، پردازش داستان هایی بوده است که امروزه از آن به عنوان اساطیر جاودانگی نام می بری...

در حالیکه افلاطون، بر اساس اعتقادش به جهان ایده ها، نفس را مربوط به جهانی دیگر و امری مفارق از بدن معرفی می کند، ارسطو که توجه خود را به تفحص و چگونگی کارکرد واقعی موجودات این جهان معطوف داشته، بر نظر ورزی محض در باره ماهیت و سرشت آن ها تاکید دارد. وی در تعریف نفس نیز به تحلیل مو جو دات جاندار پرداخته و نفس را صورت بدن معرفی می‌کند. در اندیشه فلوطین، نفس جزئی از نفس کلی است که یکی از اقانیم سه ...

مسئله معاد و زندگی پس از مرگ یکی از اصول ادیان آسمانی است و اعتقاد به آن ریشه در فطرت انسان ها دارد و در آیات قرآن هم فراوان به این موضوع اشاره شده است. امید به آینده و جاودانگی انسان نقطه عطف افکار بشر و معنا بخش زندگی آدمی است؛ لذا تبیین مساله معاد و پرداختن به آن می تواند پاسخگوی سوالات متعددی در این زمینه باشد. دور بودن از تجربه ی زندگی اخروی، پژوهش و تحقیق در آن را بس دشوار می سازد و این ا...

در این پژوهش هدف این بوده که نظر افلوطین و ابن سینا را در مورد نفس و جاودانگی آن روشن کنیم. به نظر افلوطین از واحد، عقل و از آن نفس به وجودآمده جوهری لطیف و واحد است که از آن نفس های متعدد به وجود می آید ولی وحدتش را حفظ می کند و در حال شدن است و نفس در عالم ذات از نفوس دیگر جدا نیست و با ارتباط یافتن با جسم میان او و نفوس دیگر جدائی می افتد و همه نفوس فردی سرانجام به آن عالم معقول بر می گردند ...

مسافر روحانی در جامعه ای زندگی می کند که آرزوها و آرمان های او توسط مردم هم زمانش بر آورده نشده، از این رو او می کوشد با ترسیم سفر روحانی خود مقدماتی برای عینیت بخشیدن بر ذهنیات خویش بیابد.ارداویراف در سفرنامهء خود با به تصویر کشیدن جنبه های خشن پادافره ها، بر آنست تا مردم را به سوی کیش زرتشتی بخواند. در قرن دوازده شاعری به نام دانته آرمان هایش را در محیطی خیالی و روحانی ترسیم می نماید. در سومی...

موسی بن میمون(1135-1204م/530-601ق) یکی از متفکران بزرگ یهودی به شمار می رود و نخستین کسی است که اقدام به تدوین نظام نامه ی اعتقادی کرد. او صورت بندیِ متفاوتی از پیشینیان را عرضه کرد که ماخوذ از اندیشه های فلسفی است. از طرفی او پایبند شریعت یهود بود و مفسر تلمودی به شمار می رفت و از طرف دیگر در فضایی اسلامی رشد یافته و به فلسفه نیز آشنایی داشت و بر همین اساس، به تبیین آراء می پرداخت. در این پژوهش...

جاودانگی و جامعیت قرآن به مفهوم فرازمانی و فرامکانی بودن و عدم تأثیرپذیری آن از فرهنگ زمانه اثبات گردیده است. آیات من بلغ، بعثت، عزّت و آیاتی که از پایداری و جهان شمولی بشارت ها و بیم ها و پیام های قرآن و پیراستگی قرآن از هر گونه اختلاف و کاستی سخن می گویند، دلایل قرآنی این مدعا هستند. روایات رسیده در باب تازه بودن قرآن در همه زمانها، لزوم مراجعه به قرآن، عرضه احادیث بر قرآن و حدیث ثقلین مستندات...

  برخورداری انسان از قوة تخیل و تلاش او برای فرار از محدودیتهای بشری، او را به تفکری ماورایی واداشته است که یکی از مجاری به روز این تفکر خلق سفرنامه‌های روحانی و آن جهانی است که ادبیات جهان به هر رنگ و زبانی، نمونه‌ای از آن را بروز داده است. در ادبیات اسلامی نیز از این مقوله شاهکارهایی وجود دارد که خود در شکل‌گیری و حتی روند این سیر و سیاحت در ادب اروپا بسیار تأثیرگذار بوده اس...

سیرالعباد سناییِ غزنوی و مصیبت نامه ی عطّار نیشابوری از مهم ترین سفرنامه های روحانی است. این دو اثر اشتراکات و اختلافاتی با یکدیگر دارند. اختلافاتِ آن دو از طرفی ناشی از جنبه های سه گانه ی زندگی و اندیشه ی سنایی و تأثیرپذیریِ او از شعرِ غیرعرفانی است. در حقیقت سنایی، شاعرِ شعرِ تحقیق است و سیرالعباد او نیز صبغه ای کاملاً عرفانی ندارد. از طرف دیگر سنایی، آغازگرِ راه است، بنابراین پر واضح است که گذشتِ زمان...

انسان از منظر قرآن چگونه موجودی است؛ آیا تک ساحتی است یا چندساحتی؟ این مقاله در پی آن است که دو مدعا را در این زمینه بررسی و اثبات کند: اول آنکه انسان از منظر قرآن بیش از یک ساحت دارد؛ دوم آنکه چون انسان بیش از یک ساحت دارد (ساحت بدن و غیربدن) و ساحت بدن پس از مرگ نابود می شود، ساحت یا ساحت های دیگر که غیربدن است جاودانه است. لازمۀ این مدعا آن است که ساحت اصلی انسان که ملاک هوهویت اوست، ساحت غی...