ابن خلدون نخستین فردی است که در مقدمه به بحث درباره تمدن پرداخت، اما سخنی از تمدن اسلامی به میان نیاورد. به نظر می رسد نخستین بار متفکران اروپایی بودند که در دوره معاصر، پس از درک مفهوم تمدن و سخن گفتن از تمدن اروپایی، به بحث از تمدن اسلامی نیز پرداختند. در اینجا این مسئله مطرح می شود که متفکران مسلمان از چه زمانی به تمدن اسلامی توجه کردند و در پی شناسایی آن برآمدند؟ پژوهش حاضر با مطالعه آثار ن...

حوزه فرهنگی و تمدنی ایران که مرزهای آن بسی از مرزهای واحد سیاسی کنونی فراتر است، در ابتدای قرن نوزدهم میلادی به صورت جدی تر با فرهنگ و تمدن نوین غربی (تجدد) رویارو شد. در اثر این رویارویی بخش های مختلف تمدن و فرهنگ ایرانی به درجات و در ابعاد مختلف از تجدد غربی تأثیر پذیرفت. بخشی از تاریخ جریان روشنفکری ایران همراه و همزاد سرگذشت جریان تجدد در عثمانی بوده است. لذا سخن گفتن درباره چگونگی آغاز و ...

گذشته پربار فرهنگ و هنر ایران زمین به ویژه هنر تزیین ابنیه در معماری این دیار جایگاهی رفیع دارد که هنر و معماری دوره خوارزمشاهیاننه تنها از این امر مستثنی نیست، بلکه علاوه بر زیبایی ظاهری از ازر شهای والاتری نیز برخوردار است و ذهن جستجوگر را قبل از نمودظاهری، به معنایی درونی رهنمون م یسازد. از آ نجاکه اصول زیباشناسی و ویژگ یهای خاص سنت ایرانی به طور ظریف و آگاهانه درمعماری این نقوش موردتوجه قرا...

جهان گرایی روندی است که مردمان را به هم نزدیک می کند و از دستاورد های فرهنگ یکدیگر به ویژه از پیشرفت های تمدن غرب بهره مند می سازد. این روند بزرگ، ضدیت ها و جریان های ناروایی هم دارد که در تاجیکستان جلوه گر شده است. ازجمله اینکه دوست داران «طرز زندگی غرب» از پدیده های ظاهری آن که بیشتر نمونه ای از فساد اخلاقی است، کورکورانه تقلید می کنند؛ درنتیجه، جهان گرایی همچون رخدادی منفی نمودار می شود. متأ...

در این تحقیق به بررسی علل و عوامل انحطاط فرهنگی تمدن حاکمیت اسلام در اندلس و وضعیت مسلمانان در آن و برخورد تمدن اسلامی با فرهنگ موجود در آن سرزمین و بالعکس پرداخته می شود. گرچه تمدن اسلامی در اندلس، به رغم نفوذ و گسترش اسلام طی 8 قرن در آن منطقه که یکی از ادوار درخشان حکومت اسلامی بوده است و از برکت این حرکت عظیم خدمات شایانی در زمینه های پزشکی، کشاورزی، نجوم، کاغذسازی، بهداشت و... برجای ماند...

فرهنگ و تاریخ در بستری موازی حرکت می نمایند. فرهنگ وجه ذهنی تمدن و تمدن وجه مادی و عینی فرهنگ است. بستر سازی هر دو مفهوم تاریخ می باشد. بررسی تاریخ از منظر دیرینه شناسی و تبارشناسی برای تبیین آینده و آشکار نمودن ساختار پنهان حاکم بر روابط پدیده ها ‘ مورد علاقه محققین علوم سیاسی می باشد. هدف تاریخ نیل به درجة عالی انسانیت است یعنی دستیابی به وضعی که بشر به واقعی ترین مفهوم انسان به سر برد. مقاله...

رابطه دین با تمدن و نقش دین در پیدایی یا توسعه تمدن ها، موضوعی است که در اندیشه بسیاری از نظریه پردازان و مورخان و برخی از دین پژوهان انعکاس یافته و طیف متنوعی از صاحبان دیدگاه های موافق و مخالف را در برگرفته است. این نوشتار تلاشی است برای واکاوی نسبت دین با تمدن در اندیشه مالک بن نبی، اندیشمند معاصر الجزایری. وی از معدود اندیشمندان مسلمانی است که نقطه ثقل مطالعات و آثار خود را بر موضوع تمدن قر...

تمدنی جدید و جهانی در حال تکوین است، تمدنی جهانی با فرهنگهای فراوان. سیر تاریخ در این سکانس این گونه رقم خورده که به واسطه پیشرفت سریع تکنولوژی در ارتباطات و محقق شدن دهکده جهانی مک لوهان، همزیستی تمدن ها و فرهنگ هایشان به اصلی ترین و مهم ترین چالش امروز تبدیل شود. همزیستی تمدن ها و فرهنگ هایی که منافع ناهمگون و افق های دید متفاوتی دارند. تمدن هایی که اکثراً در جریان آشتی دادن و ایجاد همگنی بین...

ویژگی میان رشته ای بودن مطالعات «تمدن پژوهی»، دایرة نگاه به مسائل این حوزه را از حصر در یک یا چند دستة تخصصی خاص بیرون کرده و در گسترة وسیع تری قرار می دهد. این چالش به ویژه در تحلیل اصل مفهوم تمدن بیش از هر جای دیگر خود را نمایان می سازد، چراکه ما با واژه ای چندوجهی روبه رو هستیم که مفاهیم هم عرض دیگری را نیز در جنب خود قرار می دهد؛ مقوله های انسان، فرهنگ، جامعه، تاریخ، و دین، واژگان هم خانواد...

به کارگیری شخصیت های باستانی یکی از بارزترین ویژگی های ادبیات در دوره معاصر شده است. باستان گرایی یکی از منابع نوآوری و فعالیت فکری به شمار می آید که در اندیشه ها و مفاهیم تجلی می یابد. از آن جا که ادبای معاصر اهمیت آن را دریافتند به باستان گرایی روی آوردند و آن را در آثارشان به کار گرفتند. زکریا تامر نویسنده ی نوآور و برجسته ی سوری از نویسندگانی است که دل در گرو میراث نیاکان خود دارد. بر این...