مسألة رویا از جمله مسائل مورد توجه انسان‌ها در اعصار مختلف بوده است و روان‌شناسان نیز تا حد زیادی دربارۀ آن به تحقیق و بررسی پرداخته‌اند؛ با این حال بسیاری از مسائل آن مانند ماهیت و حقیقت رویاهای صادقه در پاره‌ای از ابهام به سر می‌برد. در این میان ملاصدرا در مقام یک فیلسوف و به مثابه یک روان‌شناس، این مساله را تا حدودی در کتب خود مطرح کرده است و این نوشتار پس از استخراج مبانی فلسفی مرتبط به خوا...

در این پژوهش ابتدا بحث تقدیر و اعتقادات مربوط به آن نزد ایرانیان پیش از اسلام و پس از آن مطرح و ضمن آن ارتباط عقاید باستانی با دوره اسلامی نشان داده شده است . در نگرش پیشینیان آسمان منشاء اصلی سرنوشت آدمیان و توزیع کننده بخت است . به تبع این اعتقاد جبرگرایی به نیرومندی در حیات فکری ایرانیان رخ می نماید و همین اندیشه سایه خود را بر متون حماسی و غنایی اولیه نظیر شاهنامه و ویس و رامین ... گسترده ا...

تعبیر خواب یکی از ژانر های فولکلور تاجیک است و یکی از نمود های تعبیر خواب نیز متن های شفاهی است که در بین مردم و فرهنگ بومی آن ها بسیار رواج دارد. تعبیر خواب با تصورات و جهان بینی و شرایط زندگی مردم ارتباط دارد و تجربه غنی آن ها را که در طول صدها سال خلاصه شده اند، در بر می گیرد. خواب به عقیده مردم، منبع خبر و معلومات از غیب است که در گذشته معبّران حرفه ای تعبیر و تفسیر می کردند. در این مقاله، ن...

هنر و رویا ارتباط دوسویه و تنگاتنگی دارند؛ رویا بمانند هنر، ژرف ترین بخش روان آدمی را می کاود و به خود او عرضه می دارد. رویا حاصل ناخودآگاه است و داستان، آمیزه ای از ناخودآگاه و خودآگاه. رویا از یک سو همچون عنصری داستانی، در سیر عناصر داستان ها نقش ایفا می کند، از سوی دیگر پیوند میان این دو، در داستان نویسی گونه ای داستان را به وجود آورده که متن، سراسر در فضایی ذهنی و رویایی شکل می گیرد و پیش م...

حافظ در بسیاری از اشعار خود به تجربیات رویدادهای شبانه ای اشاره کرده که دربردارنده دستاوردهای عرفانی برای او بوده است و اغلب با کاربرد واژه «دوش» و استفاده از تعابیری نظیر «دوش دیدم که...»، آنها را به تصویر می کشد. این تعبیر با اصطلاح «طوارق» نزد عرفا مناسبت دارد. «طوارق» به معنای آن چه در مناجات شب بر دل عارف و سالک وارد می شود، از جمله اصطلاحات عرفانی است که مفهوم آن در اشعار شاعران عارف پیش ...

به تصور عوام، رویاها تصاویر مهمل و بیهوده اند اما در سه رویکرد اسطوره ای، روانشناختی و معرفتی رویا دارای معانی خاصی است. در عالم اسطوره رویا به معنای تاریخ، پدیده و طبیعتی نمادین است و در حیطه روانشناختی رویا زبان ناخودآگاهی معنا می شود. اما در عالم عرفان رویا گستره ای از مفاهیم ماوراء طبیعـی است. اساطیر که در ژرف ساخت خود حقیقت اند، از طریق هماهنگ شدن با نیازهای متنوع روانی و اجتماعی انسان و گ...

کلمه ی « euphemism » از ریشه ی یونانی و به معنی «صحبت خوب» یا «استفاده از لغت خوب» است. در زبان فارسی و عربی ، معادل آن «حسن تعبیر» به کار رفته که استفاده از واژگان خوشایند به جای واژگان ناخوشایند، همانند کاربرد کلماتی چون «درگذشت» به جای «مرگ» یا در زبان محاوره ای «بفرمایید» به جای «بنشین» است.حسن تعبیر در اصطلاح ، استفاده از کلمات ملایم، مودّبانه و غیر محاوره ای به جای کلمات گستاخانه، صریح و غ...

تحقیق تحلیلی در زمینه ی ترجمه ی اصطلاحات حسن تعبیری, بویژه در آثار ادبی, موضوعی است که مورد اغماض قرار گرفته و مطالعات اندکی در این حوزه انجام شده است. به عبارتی دیگر و با دیدگاهی جامع, نتایج این تحقیق نشان می دهد که تابو و حسن تعبیر در زبان از اقلام وابسته به فرهنگ به شمار می آیند.این امر به دلیل عدم وجود معادل میتواند در ترجمه مشکل آفرین باشد. لذا این تحقیق کوشیده تا مشکلات ترجمه ی این گونه ع...

نظریّه تجسّم اعمال که عهده دار تبیینِ کیفیّت و نحوه دریافت جزای اعمال در عالم آخرت است، حقیقت اعمال آدمی را به عنوان پاداش یا کیفر او در آن عالم معرّفی می کند. درگفته های بسیاری از عالمان و مفسّران افزون بر ادلّه عقلی، شواهد نقلی فراوانی برای اثبات این نظریّه به چشم می خورد. حدود 95 آیه از آیات قرآن به مسئله تجسّم اعمال اشاره شده است. این آیات با توجّه به گوناگونی آنها در نوع ساختار ادبی به دسته های متعدّ...

محمد حسن یعقوبیان[1] نظریه رؤیای رسولانه با روشی پدیدار شناختی و روایت شناختی بر آن است که پیامبر نه مخبر و مخاطب که به سان روایت گری است که راوی رؤیاهای خود است و قرآن به عنوان حاصل آن، خواب نامه ای است که بیش از تفسیر و مفسر، نیازمند تعبیر و معبر است. و بر این ادعا به برخی از ادله نقلی در وحیانی بودن رؤیاهای صادقه نبوی، توصیف شناسی روایی از متن قرآن و تشتتات و تناقضات آن استدلال می کند. نقد و...