امکان یا عدم امکان علم و آگاهی جدید از جملة مسائلی است که از دیرباز مورد توجه فیلسوفان بوده و نظرات گوناگونی در بارة آن اظهار شده است؛ چنان که گروهی از اساس کسب آگاهی جدید را ناممکن دانسته و گروهی نیز منکر وجود هر گونه دانش بدیهی و بی نیاز از کسب برای آدمی شده اند و یا آنکه گروهی دیگر قائل به تقسیم شده، اکتساب آگاهی در بخشی از دانسته های بشری را ممکن و در بخشی دیگر ناممکن دانسته اند. در حکمت اس...

در دیدگاه ابوالحسن اشعری، «ایمان» در لغت به معنای تصدیق و در اصطلاح عبارت است از تصدیق به وجود خداوند، پیامبران، و اوامر و نواهی او. از نظر اشعری، تنها تصدیق رکن ایمان است و اقرار زبانی و عمل به اعضاء از فروع ایمان محسوب می­شوند که از حوزه مفهومی ایمان خارج است. او، در تبیین این دیدگاه، ایمان را دست­خوش زیادت و نقصان دانسته است. همچنین وی اعتقاد داشته که ایمان باید مبتنی بر دلیل باشد؛ زیرا از ن...

مؤلف کتاب حقائق‌الایمان معتقد است که ایمان، تصدیق منطقی یا یقین ثابت جازم نسبت به متعلقات ایمان است. البته این تصدیق زمانی به‌عنوان ایمان پذیرفته می‌شود که با انکار معارف ایمانی همراه نباشد. ایشان اختیار در ایمان را به اختیار در حدوث یا اختیار در بقای ایمان مربوط می‌داند. از نظر وی تعریف لغوی ایمان عبارت است از تصدیق منطقی که تعریف شرعی اخص از معنای لغوی آن است. در نقد و بررسی نظریۀ مذکور، به ا...

جنگ‌ و صلح‌ دو وضعیّت‌ کاملاً متمایز از یکدیگرند که بر هرکدام‌ آثار خاص‌ و قواعد حقوقی‌ ویژه‌ای‌ مترتّب‌ است‌ و‌ پیشینه‌ای‌ به‌ اندازة‌ تاریخ‌ بشریّت‌ دارند. حکومتهای اسلامی‌ در دوران‌ تأسیس‌ و استقرار کامل‌ اسلام‌، با حکومتهای سایر ادیان‌ و ملل‌ غیرمسلمان‌، روابط سیاسی‌ ـ حقوقی‌ برقرار کرده و ارتباطات‌ دیپلماتیک‌ داشته‌اند. سؤال‌ اصلی این‌ نوشتار این‌ است‌ که‌ آیا در روابط کشورهای ‌اسلامی با ملل‌...

جنگ و صلح دو وضعیّت کاملاً متمایز از یکدیگرند که بر هرکدام آثار خاص و قواعد حقوقی ویژه ای مترتّب است و پیشینه ای به اندازه تاریخ بشریّت دارند. حکومتهای اسلامی در دوران تأسیس و استقرار کامل اسلام ، با حکومتهای سایر ادیان و ملل غیرمسلمان ، روابط سیاسی ـ حقوقی برقرار کرده و ارتباطات دیپلماتیک داشته اند. سؤال اصلی این نوشتار این است که آیا در روابط کشورهای اسلامی با ملل غیرمسلمان ، اصل اولیه ، جنگ است ...

مساله ایمان، دغدغه همیشگی تاریخ انسان و تامل درباره آن ضرورتی اجتناب ناپذیر برای همه دوران ها است. ایمان چیست؟ از چه ماهیتی برخوردار است؟ پیامدها، آثار و لوازم آن چیست؟ متعلقات ایمان کدام اند؟ نگاه واقع گرایانه به متعلقات ایمان در مقابل نگاه غیر واقع گرایانه هر کدام چه تاثیری در بحث ایمان دارند؟ رابطه ایمان با سایر حوزه ها به ویژه با حوزه عقل، عقلانیت و معرفت عقلی چگونه است؟ پاسخ های دو اندیشمن...

بررسی معنی شناسی و اصطلاح شناسی مرحوم طبرسی از اصطلاح دین، ایمان و اسلام است. عده ای میان معنای لغوی ایمان و معنای اصطلاحی آن ارتباط می بینند و ایمان را تصدیق قلبی، تصدیق لسانی و قلبی و... معرفی می کنند. گروهی دیگر ایمان اصطلاحی را معرفت و لغت ایمان را تصدیق می خوانند. مرحوم طبرسی از سویی همانندی معنای لغوی و اصطلاحی ایمان را باور دارد و از سویی دیگر ایمان را معرفت می خواند و نقل ایمان از معنای...

شناخت عمیق روش علمی در گرو شناخت فرانظری علم و نظریه های علمی است. در سایۀ چنین شناختی است که می توان مسیر اصلی پژوهش را شناخت و از کجروی و سرگشتگی اجتناب کرد. این که چه باوری علمی است، چه پیش فرض هایی باعث علمیّت می شوند، هریک از روش های علمی به چه نوع نگرشی به علم وابسته هستند و چه تحلیل هایی با جهت گیری کلی محقق به علم متناسب اند، همه با علم شناسی محقق می شود. مؤلف در نقد حاضر در نظر دارد ضمن...