سعدی در آثارش برای پرورش معانی تربیتی و اخلاقی خود، از آموزه های علوم دیگر، از جمله دانش طب و علم تشریح که مقدّمه طب است، بهره برده است. در حوزه علم تشریح سخنان سعدی، غالباً، با مطالب بخش تشریح کتب طبی قدما مطابقت دارد، مثلاً وی اصل و مایه منی و شیر را خون می داند که در کتب تشریحی نیز عیناً همین معنی آمده است. در آثار سعدی نام بیماری های متعددی آمده است که مهم ترین آنها بیماری رشته، تب، مالیخولیا و...

پزشکان و دانشمندان ایرانی نقش برجسته‏ای در پیشرفت علم پزشکی داشته اند. شهر جندی شاپور از دیرباز، یکی از شهرهای مهم در عالم پزشکی شناخته می شد. تا قرن سوم هجری جندی شاپور یکی از مهم ترین مدارس پزشکی دنیا بود. از این به بعد، کم‏کم بغداد جای جندی شاپور را به مثابه مهم ترین مرکز پزشکی دنیا گرفت. در این انتقال، پزشکان ایرانی مانند یوحنابن ماسویه خوزی نقش بسیار برجسته ای داشته اند. متأسفانه باوجود نق...

در بررسی دو زیرگونة   H. murinum،شامل(Steadel) Tzvelev ،H. murinum L. ssp. Glaucum murinum ssp. Leporinum (Link) Arcangeli، 47 صفت کمًی و کیفی تشریحی در برگ پرچمی مطالعه شد. از میان این صفات، صفاتی مانند کرک‌های بلند، شکل سلول‌های کوتاه، شکل سلول‌های حبابی، شکل رگه‌های برگ و وضعیت سلول‌های سیلیسی، تفاوت‌های مشخصی نشان داد؛ همچنین نتایج تجزیة واریانس صفات کمّی نشان داد که از 30 صفت کمّی اندازه‌گیری...

مکتب طب سنّتی ایران دارای مبانی قوی استدلالی می باشد که با کمک گرفتن از تجربه و قیاس و بر اساس عملکرد طبیعت بدن در جهت درک و توضیح بسیاری از علایم و نشانه ها تلاش نموده است. دستگاه گوارش بخصوص معده در مکتب پزشکی ایرانی از اهمیّت ویژه ای برخوردار می باشد و دقّت در پیشگیری و درمان بیماری های معده در درمان بسیاری از بیماری های بدن همواره مورد توجه بوده است. در معاینه و بررسی بیماری های دستگاه گوارش، ...

سرده phlomoides یکی از بزرگترین و چالش برانگیزترین سرده های طایفه phlomideae است. مطالعه تشریح مقایسه ای دمبرگ و پهنک برگ در 17 گونه phlomoides به نمایندگی از چهار بخشه این سرده در ایران، به منظور تخمین زدن اهمیت صفات تشریحی در تعیین حد و مرزهای درون سرده ای و بین گونه ای انجام شد. صفات تشریحی که در پژوهش حاضر به دست آمد، مطالعات پیشین در مورد این گروه را تأیید می نماید. به نظر می رسد تشریح دمب...

این مقاله رویکرد محاسباتی جدیدی را معرّفی می کند که می­تواند تخمین مناسبی را از میدان­های القایی در کلّی­ترین تا جزئی ترین اجزای بدن حاصل کند. اساس نظری این رویکرد استفاده از تحلیل چندمقیاسی و تحریک مدل­های مقیاس های کوچک­تر با میدان­های به دست آمده در حل مقیاس بزرگ­تر است. شیوه اجرای روش در این مقاله تشریح و با مثالی کاربردی، میدان الکتریکی القایی بر­ غشای سلولی با موفقیت در چند نقطه از مدل بدن ...

پس از اسـلام نیز اولین گروه کتاب هایی که مصور گردید کتب علمی است که در توصیف جانوران گیاهان تشریح بدن انسان و مکانیک نیازمند تصویر بوده است ، این کتاب ها یـا تـرجمه شده از زبـان های یونانی سریانی ، پهلوی و سانسکریت یا توسط دانشمندان مسلمان تألیف گردیده است تاریخ نـگارگری ایران به ندرت به این گونه نسخ پرداخته.

حکماء و اطبای گذشته با شناخت طبیعت افعال بدن انسان، برای تشخیص و درمان بیماریها به شیوه‌های گوناگونی متوسل شده‌اند. در منابع کهن طب سنتی ایران، مکانیسم جابه‌جایی و انتقال امراض بر اساس قوانین طبیعی از طریق عروق غلاظ برای توجیه گروهی از بیماریها مورد بحث قرار گرفته است. این مطالعه با بررسی برخی کتب طبی ایران از جمله طبیعت الانسان بقراط و شرح تشریح قانون ابن نفیس قصد در تبیین عروق غلاظ دارد. عروق...

چکیده شریان آگزیلاری ادامه ی شریان تحت ترقوه ای است که از کنار خارجی دنده اول شروع شده و در کنار تحتانی عضله گرد بزرگ با تبدیل شدن به شریان بازویی پایان می یابد. واریاسیون شاخه های منشعب از شریان آگزیلاری شایع می باشد که یک مورد نادر آن در هنگام تشریح به روش کلاسیک (grand's method) حفره ی زیر بغل سمت چپ یک جسد مذکر با سن تقریبی 25تا30 سال در سالن تشریح دانشگاه علوم پزشکی زنجان مشاهده گردید...