یکی از موضوعات اصلی بلاغت، استعاره است؛ مبحثی که همیشه ذهن بلاغیون را به خود معطوف کرده و محققان این حوزه به پژوهش در جوانب آن پرداخته­اند. این روند در روزگار ما  پویاتر شده و پژوهشگران از چشم­اندازهای متفاوتی بدان توجه کرده­اند. پژوهش در جوانب استعاره نشان می­دهد محققان اضلاع آن را گاه با دیگر مباحث بلاغی در هم آمیخته­اند و  گروهی نیز بی توجه به موضوع، نظر دیگران را تکرار کرده اند. ازجمله مباح...

چکیده هدف پژوهش بررسی تصاویر ( استعاره ، تشبیه ، کنایه ) در قصاید خاقانی ( شصت قصیده اول ) و طبقه بندی آنها است . برخلاف تصور بسیاری از اهل ادب که خاقانی را شاعری استعاره پرداز تلقی کرده و بسامد این تصویر در قصاید او را بیش از دیگر صور خیال دانسته اند، نگارنده در این پژوهش با تحقیق پی اثبات این مدعا برآمده که تصویر خیالی تشبیه پرکاربردترین و چشمگیرترین عنصر خیال شاعرانه در سرایش قصاید خاقان...

تشبیه در شعر فارسی، در زمره برجسته­ترین نوع صور خیال محسوب می شود؛ و در شعر اکثر شاعران جایگاهی ویژه دارد. بنابر این شاعران با استفاده از پدیده های طبیعی اطراف خود، دایره تشبیهات خویش را گسترده تر ساخته اند. یکی از این پدیده ها، مشبه ٌبه قرار دادنحروف الفباست که درشعر فارسی و به ویژه در اشعار سبک عراقی و پس از آن، نقش ویژه ای دارد. در این جستار با تمهید مقدمه ای در باب تشبیه و حروف الفبا، و مراج...

با توّجه به اهمیّت افکار، اندیشه ها و آثار مرحوم دهخدا در بین طبقات مختلف اجتماعی از جمله آزادی خواهان، سیاسیون، ادیبان، فرهنگ نویسان، طنز پردازان، مصححین و ... در این اثر ظرایف و دقایق اندیشه های این مرد بزرگ در قالب صور خیال به کار رفته در اشعارش مورد بررسی قرار گرفته است. در مورد هر یک از صور خیال مقدمه ای نسبتاً جامع از آراء و افکار اندیشمندان به همراه شاهد مثالهای گوناگون از دیوان مرحوم دهخدا...

شاهنامه از نظر تنوّع حوزه ی تصویر یکی از شاهکارهای خیال شاعرانه ی سرایندگان زبان پارسی است؛ مجموعه ی بی شماری از زیباترین تصویرها در شاهنامه وجود دارد که به علت پراکندگی در سراسر کتاب تجلّی جداگانه ای نمی یابد.پایان نامه ی حاضر با عنوان (نقد و تحلیل تصاویر شعری بخش تاریخی شاهنامه و مقایسه آماری آن با بخش اساطیری و پهلوانی) به نقد و تحلیل صور خیال بخش تاریخی شاهنامه می پردازد. این پژوهش شامل یک مق...

آسمان، شب و پدیده هایش از دیرباز نوع بشر را به شگفتی وامیداشته و این انگیزه را در او ایجاد می کرده که پی به اسرار آن و ستارگانش ببرد.در رساله ی حاضر به بررسی توصیف شب، پدیده ها و جلوه هایش در شعر دو شاعر قرن ششم، خاقانی شروانی و نظامی گنجوی، از لحاظ صور خیال موجود در آن پرداخته ایم که با توجه به اهمیت تشبیه و استعاره در این مقوله، این دو عنصر خیال انگیز شاعرانه بیشتر از موارد دیگر مورد بررسی قر...

چکیده رساله ی حاضر با عنوان (بررسی صور خیال در غزلیّات اهلی شیرازی) به بررسی شیوه های تصویرپردازی دراشعـار این شاعر پرداخته است . بدین منظور صورخیالی که بسامد بیشتری دارند ، یعنی مجاز ، تشبیه ، استعاره و کنایه ازبین سیصد غزل از این شاعر استخراج شده و در فصول جداگانه بررسی شده اند. فصل اوّل شامل بررسی سبک دوره ی تیموری و فصل دوّم مختصری از شرح حال اهلی شیرازی و شیوهی شعرپردازی اوست . در فصل ها...

تحلیل و بررسی تصاویر خلق شده توسط هر یک از شاعران، مشخص کننده ی نوع نگرش آن ها نسبت به پیرامون خویش است. در این میان نقش هنرهای بیانی و تمهیدات ادبی و صور خیال در راستای ساختن این تصاویر، انکار ناشدنی و پر اهمیت است. تشبیه، از جمله هنرهای اصلی علم بیان که خود زیر ساخت صنایع بلاغی دیگر همچون استعاره نیز هست، برگرفته از ذهن خلاقِ سازنده ی خویش، گستره ای از سادگی و تکرار تا تازگی و ابداع را در بر م...

ناصرخسرو شاعری بزرگ است که اشعار و آثارش در بیان کلام و فلسفه و عقاید دینی است، این شاعر بزرگ با عنصر خیال و وجوه بلاغت به اندیشه های دشوارکلامی و فلسفی، لباس نرم و لطیف سخن منظوم را پوشانیده است. مفاهیم عقلانی درکلام ناصر خسرو با هنرمندی او در بهره گیری از تشبیه و استعاره و صور خیال به وجوه و تصاویر زیبای حسی و ملموس مبدل گردیده اند. شور و حیات و تازگی درکلام و سخن ناصرخسرو ویژگی دیگری است که ...