رویکرد معنی‌شناسی شناختی که مبنای درک پدیده‌های مختلف زبانی و غیرزبانی را «شناخت» انسان میداند، از طریق ابزارهای متعددی از جمله شکل گیری طرح‌واره‌های تصوری در ذهن، به توجیه چگونگی درک مقولاتی زبانی نظیر «هم‌معنائی» میپردازد. در مقالة حاضر با بررسی جایگزینی معنایی که روند آن از سمت مفاهیم انتزاعی به سمت مفاهیم ملموس و عینی است، به ارزیابی نقش طرحواره‌های تصوری در ایجاد «هم‌معنائی بافتی» در سطح ا...

در باب منشا و چگونگی شکل گیری نظریه «تشابه»که به دو نوع «تشابه نسبت»و «تشابه تناسب»تقسیم می شود ودروجود شناسی و ارتباط خالق با مخلوق،به ویژه نزد فلاسفه قرون وسطا،مدنظر بوده ،آرای گوناگونی مطرح شده است.در این مقاله،این نظریه در آثارفلاسفه یونانی مورد مطالعه قرار می گیرد.افلاطون و ارسطو به تشابه تناسب اشاره کرده اندو به نظر می رسدکه منشا تشابه نسبت را می توان درمابعد الطبیعه ارسطو یافت .درآثار بر...

گرچه متن قرآن کریم، متشکل از واژگان به‌ظاهر ساده است، اما آن‌سوی این واژگان، معانی ژرف و اهدافی خاص نهفته است. با درنگ و تأمل در آیات کلام وحی، به این رهیافت می‌رسیم که هریک از آنها به‌دنبال القای مفهومی ‌خاص به مخاطب است و در پسِ تمامی این آیات اغراضی نهفته است که زیبایی و اعجاز آیات الهی را صدچندان می‌کند. این اغراض، به اقتضای سیاق و مقامِ سخن باز می‌گردد و این مهم در آیاتی از قرآن که چه از لحا...

به منظور تعیین تنوع ژنتیکی ارقام پسته در ایران، تعداد 42 رقم ماده پسته از رفسنجان، 25 رقم ماده پسته از کرمان، 40 رقم ماده پسته از ایستگاه شماره 1 منطقه ناصریه، 3 رقم از منطقه دامغان و همچنین 5 رقم از منطقه خراسان انتخاب شد. تجزیه خوشه ای بر اساس صفات مورفولوژیکی با استفاده از نرم افزار آماری spss انجام شد. نتایج مشخص نمود که ارقام پسته منطقه رفسنجان در10 گروه، ارقام منطقه ناصریه در 12 گروه و ار...

اندازه گیری میزان شباهت معنایی بین مفاهیم بر اساس توصیفات آن ها در هستان شناسی ، عملیاتی بنیادی در بازیابی اطلاعات ، بازیابی مولفه ها و کشف سرویس ها محسوب می شود . در این موارد نیاز داریم که میزان شباهت یا میزان مطابقت دو توصیف یا مستند و یا میزان مطابقت چند کلمه کلیدی با محتوای یک توصیف یا مستند را تعیین نماییم . درنهایت این مسئله ، به مسئله تعیین میزان شباهت بین دو کلمه و یا دو مفهوم ، تبدیل ...

هرچند گوته و حافظ شعـرایی هستند که دردوره های متفاوت و با فرهنگ های مختلف، یکی در غـرب و دیگری در شرق می زیسته اند، ولی به واسطۀ تشابهاتی در اوضاع زندگی خصوصی و اجتماعی روحیه ای چنان نزدیک به هم پیدا کردند که پس از گذشت سده ها، ازورای ترجمه ای نارسا و گاه غـلط، گوته به کمک نبوغ خود، باز به کنه کلام لسان الغیب، حافـظ، بهتر از همۀ هم عـصران خود وبهتراز بسیاری از هـم میهنان و هـمزبانان او پی برد و...

مطالعه تنوع ژنتیک باکتری های ریزوبیومی و ارزیابی کارآیی همزیستی آنها در جمعیت های بومی خاک به منظور شناخت پاسخ آنها به سویه های تلقیح شده به خاک و هم چنین نقش مدیریت های متفاوت بر تنوع این باکتری ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مطالعات بسیار اندکی پیرامون تنوع ژنتیکی باکتری های ریزوبیومی بومی ایران انجام شده و گزارشی راجع به باکتری های بومی ریزوبیومی از لحاظ ژنتیکی ارائه نشده است. به همین منظ...

«عدالت» از حیث مفهوم شناختی، به معانی: تعادل و توازن، تساوی در شرائط مساوی، تفاوت در شرائط متفاوت، دادن حق هر صاحب حقی و قرار گرفتن هر چیزی در جای خود می باشد. در این نوشتار مفاهیم و مبانی «عدالت » و «جنسیت » و ترکیب «عدالت جنسیتی » از منظر علامه طباطبایی و شهید مطهری مورد بررسی قرار گرفته و معلوم می شود، یگانه مرجع حقوقی نظام آفرینش، غایتمندی فعل الهی، رابطه وثیق حق و تکلف، حق و عدالت، وحدت ان...

فرآیندهای «افزایش و کاهش معنایی» که نخستین بار از سوی صفوی (1379: 247) معرّفی شد، از جمله ابزارهای مناسب برای توجیه و تبیین بسیاری از پدیده های معنایی از جمله چگونگی شکل گیری معنی برخی ساخت ها و نحوة درک آنها از سوی شنونده است. عملکرد فعّال این دو فرایند در مکالمات روزمرة سخنگویان زبان باعث شده تا «افزایش و کاهش معنایی» به عنوان یکی از فرایندهای مهم معناشناختی و پدیده ای انکارناپذیر در مطالعة همز...