((عبدالعظیم ربیعی)) شاعر معاصر خوزستانی ، یکی از دانش آموختگان حوزه علمیه نجف اشرف می باشد که شعر خود را تقدیم به اهل بیت علیه السلام نموده و ابیات خود را در خدمت دین به کار برده است. در این رساله به ترجمه و شرح ادبی موضوعی دو قصیده از قصائد عبدالعظیم ربیعی شامل ((نظم حدیث کساء)) و (( فی ولاده الزهراء (ع) )) پرداخته شده است . در قصیده اول ، « نظم حدیث کساء» در واقع شاعر حدیث مشهور کساء، در معر...

یکی از عوامل مؤثر در فهم حدیث- بالاخص احادیثی که صدور آن بنا به اقتضاء یا اقتضائاتی بوده است. شناخت اسباب ورود حدیث است. گاه سبب در متن حدیث و گاه در سند و طریق آن ذکر می شود؛ اسباب صدور متنوع اند، گاه سبب آن سؤالی از معصوم (ع) است؛ و یا حدیث ناظر به امری تاریخی و یا حادثه و اتفاقی است که در پی آن روایت صادر گردیده است. شناخت حدیث مسبّب [حدیث دارای سبب] فواید زیادی دارد: وقوف بر معنای حدیث و مرا...

تاریخ‌نگاری سامانیان تاحدودی ادامة ساده‌نویسی اواخر قرن دوم هجری قمری است، اما نثر مصنوع شماری از مورخان و نویسندگان، در ستایش امیران و وزیران، مبالغه‌آمیز بوده است و آنان را پادشاهانِ برحق دانسته‌اند. تاریخ‌نویسی این دوره بیش‌تر برمبنای مشاهدات شخصی و اسناد بوده و از این نظر مهم است. تبیین ویژگی‌های عمدة تاریخ‌نگاری و نقاط ضعف و قوت برجسته‌ترین منابع تاریخی سامانیان اولویت این پژوهش است؛ ازجمله...

قدرت یافتن عباسیان تحولاتی بنیادین در ساختار حکومت پدید آورد و مشارکت اقوامو ملل مختلف در امور جای انحصارطلبی اعرا ب را گرفت . این دگرگونی ها، به ویژه نفوذایرانیان بر دستگاه خلافت، به رویکرد نخستین خلفا به اخذ و نشر علوم انجامید که درنهضت ترجمه متجلی گردید و از این رهگذر زمینۀ گسترش اندیشه های فلسفی وکلامی فراهم شد؛ از سوی دیگر این خلفا، خاصّه مأمون، با انگیزۀ کسب و جمع اقتدارسیاسی و مرجعیّت دینی...

قدرت یافتن عباسیان تحولاتی بنیادین در ساختار حکومت پدید آورد و مشارکت اقوامو ملل مختلف در امور جای انحصارطلبی اعرا ب را گرفت . این دگرگونی ها، به ویژه نفوذایرانیان بر دستگاه خلافت، به رویکرد نخستین خلفا به اخذ و نشر علوم انجامید که درنهضت ترجمه متجلی گردید و از این رهگذر زمینۀ گسترش اندیشه های فلسفی وکلامی فراهم شد؛ از سوی دیگر این خلفا، خاصّه مأمون، با انگیزۀ کسب و جمع اقتدارسیاسی و مرجعیّت دینی...

‏«قرّة العین» از جمله ترکیب‌هایی است که در ادبیات عربی به ویژه در منابع دینی مانند قرآن و حدیث ‏بسیار تکرار شده است. در زبان فارسی برای این ترکیب معادل‌هایی چون «خنکی چشم»، «روشنی چشم» ‏و مانند آن در نظر گرفته شده است، ولی به نظر می‌رسد این ترجمه‌ها چندان گویای معنای مورد نظر این ‏تعبیر نیست.‏بر این اساس در‎‎این مقاله، نگارندگان در جستاری گسترده با تکیه بر کتب معتبر لغت، و استناد به ‏نمونه‌های ن...

خاورشناسان همواره به سنت های نقل حدیث به عنوان عوامل مؤثر بر وثاقت و اعتبار تاریخی حدیث می نگریسته اند. بسیاری از ایشان می اندیشیند: بدلیل آرای برخی صحابه مبنی بر ممنوعیت و عدم جواز نگارش حدیث، نقل حدیث بنیادی شفاهی داشته و از این رو در معرض تغییر و تحریف قرار گرفته است. در مقابل، اندیشمندان مسلمان با مدارک و مستندات فراوان ثابت می کنند برغم برخی مخالفت ها، نگارش حدیث خیلی زود آغاز شده است. از ...

علامه مجلسی به عنوان یکی از برجسته ترین محدثان امامیه که به گردآوری بزرگترین دائرة المعارف حدیث شیعه موفق گردیده است، علاوه بر احیای نسخه های در حال اضمحلال حدیث و طبقه بندی بدیع احادیث، به شرح و تفسیر متون حدیث پرداخت و تا حدی مشکلات اخبار را حل کرد. اصولی که مجلسی در فقه الحدیث از آن بهره برده است به عنوان الگویی در نقد و فهم حدیث از اهمیتی به سزا برخوردار است. در این مقاله سعی شده است اصول ن...

در دو حوزه می توان به نقد حدیث پرداخت؛ حوزه متن و سند. در خصوص نقد سندی حدیث تلاش های متعددی در طول قرون متمادی صورت گرفته و از آنجا که این روش از جمله روش های سنّتی نقد حدیث است، در حدیث پژوهی سابقه ای دیرینه دارد. اما در خصوص نقد متنی حدیث تلاش های اندکی صورت گرفته و همچنان ملاک ها و معیارهای این نوع نقد مشخص و متمایز نشده است. در این مقاله به دنبال آن هستیم تا با مراجعه به برخی از اصول و مبان...