در میان سازه‌های متنی شاهنامه فردوسی، بافت‌های زیادی از متن با برون‌متن شاهنامه ارتباط دارد؛ چرا که شاهنامه، بازتابی از بافت کلانِ اجتماعی – فرهنگی روزگار فردوسی است که در آن به مراسم آیینی چون، ازدواج، تشرّف و مرگ اشاره شده است. بخشی از بافت رواییِ شاهنامه با مفاهیم و  آیین‌های مربوط به مرگ و تدفین و عقاید زروانی، زرتشتی و اسلامی در جامعه ایرانی مرتبط است. این جستار با مطالعه موردی برخی از داستا...

آدمی در طول عمر خود شاهد مرگ انسانها بوده و این مسأله همواره برای بشر رنج و اندوه فراوان در پی داشته است. بشر برای کاهش درد و رنج خود و جاودانه ماندن در جهانِ دیگر، اقدام به اجرای آیینها و مناسک ویژه نموده است تا بتواند اندکی از اضطراب خود نسبت به مرگ را بکاهد؛ تنوع فرهنگی و تاریخی باعث شده که آیینها و شیوههای تدفین و همچنین باورها و اعتقادات انسانها نسبت به روح و جهان پس از مرگ متفاوت باشد. ...

آیین­های مرتبط با مرگ در فرهنگ­های گوناگون، صرفاً نوعی مراسم کلیشه­ای نیست، بلکه حاوی مضامین و نمادهای مذهبی و اساطیری­ای است که نشان­دهندۀ گفتمان­های حاکم بر آن فرهنگ است. آیین­های مرگ، اگرچه در حوزه تمدنی هلیل­رود، مانند سایر نقاط ایران، تحت تأثیر گفتمان مذهبی- اسلامی شکل گرفته، امّا در ضمن این آیین­ها، باورها و رسومی وجود دارد که در عین اشتراک با فرهنگ­های دیگر، نشانگر نوعی اعتقادات اساطیری اس...

فرد مکلف حتی پیش از مرگ (حال احتضار) نیز احکام و آدابی را متوجه خود می‌‌بیند که البته این احکام و آداب شامل پس از مرگ او اعم از مرحله آماده‌‌سازی برای دفن، تدفین و پس از تدفین (مراسم بزرگداشت و ترحیم) نیز می‌‌شود. این احکام البته به فراخور هر فرهنگی گاه دستخوش انحرافاتی نیز گردیده‌‌اند که ضرورت اقتضا می‌‌کند این احکام به طور اصیل بیان گردد و البته پالایش در اعتقادات جاری عوام صورت گیرد. علاوه ب...

در این مطالعه ویژگی‌های زمین‌شیمی آلی سازندهای کژدمی، گورپی و پابده که به‌عنوان سنگ‌های منشأ احتمالی در میدان نفتی پارسی به‌شمار می‌روند، توسط پیرولیز راک-اوال و نیز مدل‌سازی تاریخچه تدفین ارزیابی شد. بر اساس مقادیر TOC و S2، توان هیدروکربنی سازند کژدمی، گورپی و پابده به‌ترتیب خیلی خوب، فقیر، و خوب تا خیلی خوب پیشنهاد شده است. کروژن سازندهای کژدمی، گورپی، و پابده به‌ترتیب از نوع III، II/III و I...

در راستای انتخاب مسیری فاقد آثار باستانی، به منظور احداث راه دسترسی مناسب به قلعه کنگلوی سوادکوه مازندران، فعالیتی در قالب عملیات گمانه زنی با هدف آزمایشی(تست) انجام پذیرفت که منجر به کشف گوری نادر با تدفینی به شیوه جنینی همراه با اشیاء مربوط به اواخر دوره ساسانی و دو گور از دوره اسلامی گردید. گور ساسانی مغایر با انواع معمول تدفین ها در این دوره است و به نظر نویسنده، ضمن دلالت بر تداوم سنتی بسی...

با گسترش باستان شناسی جدید از دهه 1960 م .به بعد، تفسیر و تحلیل نظری یافته های باستان شناسی مورد توجه باستان شناسان « نوگرا» قرار گرفت .باستان شناسی جدیدبابهره گیری از آموزه های رشته های علمی دیگر،نظیر علوم اجتماعی، علوم اقتصادی و علوم سیاسی، پا از حوزه توصیف صرف داده های فرهنگی فراتر گذاشته و به تشریح جنبه های «غیر ملموس»زندگی بشر پرداخته است.دراین میان، آثار باقی مانده از «شیوه های تدفین» از ...

تا کنون گورستان های متعددی متعلق به عصر آهن در غرب زاگرس مرکزی کاوش شده و در آن ها اشیای تدفینی خاص زنان به دست آمده است. اما کاوشگران جز توصیف داده ها و شکل تدفین به موضوع جایگاه زنان در این دوره نپرداخته اند. این موضوع از این امر ناشی بوده که در میان اشیای تدفینی هیچ کتیبه یا نوشته ای در ارتباط با این گورها به دست نیامده و همچنین مطالعات مربوط به زنان تازه در ادبیات باستان شناسی مطرح شده بود....

نهشته­های کربناتی سازند درینجال به سن پسین کامبرین در سه برش مورد بررسی (واقع در شرق زرند) و از دولومیت، بانداستون­­های استروماتولیتی، ماسه­سنگ با میان لایه­های نازک مارنی تشکیل شده­اند. بر اساس شواهد سنگ­نگاری (اندازه­ی دانه و بافت) و داده­های ژئوشیمیایی (ایزوتوپ δ 18o و δ 13c و عنصری mg, ca, sr, na, mn, fe) چهار نوع مختلف دولومیت در سازند درنجال شناسایی شدند که به صورت اولیه و ثانویه قابل مشا...

سازند زیارت در برش نمونه واقع در شمال دهکده توچال (جنوب خاور تهران) با ستبرای 5/212 متر در بالای کنگلومرای فاجان و در زیر سازند کرج واقع شده است. سن سازند زیارت پالئوسن پسین تا ائوسن میانی است. مطالعات سنگ‌نگاری مقاطع نازک منجر به شناسایی 11 ریز رخساره شده است که به احتمال قوی در یک سکوی کربناته از نوع رمپ تک شیب (هوموکلاین) نهشته شده­ است. از فرایند­های دیاژنزی تأثیر گذار می­توان میکرایتی شدن،...