پژوهشی درباره سیف‌الدین بیتکچی دیوانسالار مسلمان دوره هلاکو (آخرین کارگزار الوس جوچی در ایران)[1] هوشنگ خسروبیگی[2] یزدان فرخی[3] چکیده با حمله گسترده مغول به سرزمین‌های اسلامی‌و سقوط حکومت‌های مسلمان، تشکیلات اداری این حکومت‌ها نیز به یک باره فرو ریخت. با این حال کارگزاران مسلمان بازمانده از این حکومت‌ها توانستند به تدریج جایگاه خود را در تشکیلات اداری مغول‌‌ها باز یابند. در این میان حضور سیف‌...

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، علاوه بر تبیین ویژگی های اسناد دیوانی دوره تیموری (قرن نهم قمری)، بررسی نقش و اهمیت این اسناد در شناخت ساختار قدرت و نظام دیوان­سالاری تیموریان است. جامعۀ آماری: جامعۀ مورد بررسی، کلیه اسناد دیوانی صادرشده از جانب شاهان تیموری (سلطانیات) است که اصل سند در حال حاضر در آرشیوها یا موزه های کشورهای مختلف نگهداری می شود. روش/ رویکرد پژوهش: شناسایی و گردآوری اسناد مورد نظر ا...

نهاد وزارت و دیوانسالاری ایرانی به عنوان یکی از مهمترین ارکان حکومت هایی که پس از اسلام در ایران تشکیل گردید همواره مطرح بوده است. در طی این دوران نهاد وزارت فراز و نشیب های زیادی را به خود دیده است. وزارت در دوره تیموریان (771ه .ق-913 ه .ق) نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. مقام وزارت در طول تاریخ ایران با نام های گوناگونی چون خواجه اعظم، دستور، صدر و وزیر، تحولات بسیاری را در حوزه اختیارات و...

بیان مسئله: کاشی‌نگارۀ «رستم و دیو سپید» بر درگاه ارگ کریم‌خانی از افزوده‌های قاجاریان است که علاوه بر ویژگی‌های هنری از اهمیت اجتماعی و دیوانی ویژه‌ای نیز برخوردار است، گرچه کمتر به آن پرداخته شده است؛ لذا تفسیر تازه‌ای از آن می‌تواند درکی عمیق‌تر از تحولات مجموعۀ زندیه در روزگار قاجار عرضه کند. این پژوهش مبتنی بر این فرضیه است که کاشی‌نگارۀ‌ مورد نظر فارغ از نقش هنری آن -در ادامۀ سنت تصویرگری...

با شکل گیری حکومت سلجوقیان روم در آناتولی ، حاکمان این شاخه از خاندان سلجوقی برای ادار ه ی حکومت نو پای خود با شرایطی متفاوت از سایر خویشاوندانشان -که در بلاد اسلامی حکم می راندند- مواجه شدند. حضور پرشمار ساکنان مسیحی در آسیای صغیر در کنار تاثیرات ناشی از حکومت دیرپای بیزانس در آنجا ، سلاجقه ی روم را با این چالش که چگونه ضمن حفظ استقلال و هویت خویش به عنوان حاکمان مسلمان ، شرایط خاص منطقه را نی...

موقعیت عالی جغرافیایی واهمیت تمدنی مصر در میان حکومت های اسلامی وهم چنین استقرار خلافت شیعی فاطمی درآن قلمرو، می تواند جاذبه های تحقیقاتی گسترده ای را فراهم آورد زیرا خلافت فاطمیان حدود دویست ونه سال ازدویست وهفتاد سال عمر خود را در مصر سپری کرد. خلافت فاطمیان(297-567 هـ.ق)که به عنوان حکومت رقیب خلافت عباسی(132-656 هـ.ق)درشمال آفریقا بر پا شد.از ویژگی های سیاسی واداری ونظامی ویژه ای برخوردار بو...

برخی از انواع فضاهای دیوانی که با حضور عده ای از مردم برای انجام بعضی مراسم و تشریفات اجتماعی و دیوانی مورد استفاده قرار می گرفتند و می توان آنها را فضاهای دیوانی ـ تشریفاتی نامید، از مهم ترین بناهای معماری ایرانی به شمار می آیند، زیرا به سبب اهمیت آداب و مراسم دیوانی، در طراحی از تعدادی الگوهای مهم معماری استفاده می شده است. شمار اندکی از این گونه فضاها باقی مانده است و هنوز انواع و الگوهای طر...

در این مقاله تلاش شده است ابعاد تحولات سیاسی در ایران بعد از انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار گیرد و به این سوال پاسخ داده شود که تحولات سیاسی در ایران بعد از انقلاب متاثر از چه عواملی بوده است؟ برای پاسخ به این سوال ضمن توصیف ماهیت نظام سیاسی در ایران و شناسایی مکانیسم تحول در این گونه نظام های سیاسی این فرضیه اثبات شد که تحولات سیاسی در ایران طی سی سال گذشته عمدتاً شامل تحولات در سطح دولت بوده اس...