محمدرضا بایرامی از نویسندگان توانمند معاصر است که دورمان او «پل معلّق» و «مردگان باغ سبز» به دلیل پرداختن او به عوامل برون زبانی مثل بافت موقعیتی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، تکثرگفتمانی را بین نسل­ها و عصرهای متفاوت به لحاظ پیوند لاینفک این عوامل با ایدئولوژی و پیوند رمان­ها با بافت اجتماعی و تاریخی، زمینه تحلیل گفتمان انتقادی را فراهم کرده است. از دو رمان وی «پل معلّق» جنبۀ روان­شناختی و «مردگان ب...

تحولات پدید آمده در عرصهی تعاملات بینالمللی و تغییر ماهیت منازعات جهانی از جنگ سخت به جنگ نرم، افق های جدیدی را در عرصهی نبرد های کلامی و چالش های گفتمانی گشوده است. پژوهش حاضر بر آن است تا با «بررسی راهبرد های گفتمانی جنگ نرم» از منظر «تحلیل گفتمان انتقادی»، در چارچوب انگارهی اجتماعی-شناختی وندایک و با استفاده از رویکرد ونلیوون1996 و غیاثیان 1386، به بازنمایی قدرت و ایدئولوژی در گفتمان بپردازد...

نظریه نقد ایدئولوژی اسلاوی ژیژک به عنوان یکی از نظریه های عمده در حوزه ایدئولوژی اشتراکاتی با نظریه گفتمان ارنستو لاکلاو و چانتال موفه دارد اما در عین حال، ژیژک بر پیامدهای سیاسی رادیکال نظریه خود که کاملا متفاوت از دموکراسی رادیکال است، تاکید می کند چون معتقد است که نظریه گفتمان معضل ایدئولوژی را نادیده گرفته است. در این مقاله، نگارنده تلاش می کند تفاوت های بین نظریه گفتمان و نقد ایدئولوژی را ...

چکیده : ازآنجا که تحلیل انتقادی گفتمان شاخه ای از زبان شناسی به شمار می رود که کارکردهای مختلف زبان در جامعه وسیاست را بررسی می کند، لذا تحقیق حاضر درصدد بررسی دواثر ازصادق هدایت –یکی از نویسند گان بزرگ ایرانی- دراین حوزه برآمده است. به راستی تعامل او با مناسبات سیاسی،فرهنگی واجتماعی روزگارش چیست؟آیا آثارش توانسته است بدون درنظرگرفتن اوضاع و احوال فکری و فرهنگی زمانه اش بر صفحات کاغذ نقش ببندد...

در این پژوهش به مطالعه و بررسی بازنمایی زن در دو دوره کشف و اشاعه حجاب در متون روزنامه ها و اسناد دولتی، در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی پرداخته شده است. موضوعِ متون مورد تحلیل در این تحقیق، حجاب زنان است. داده های تحقیق از اسناد دولتی و روزنامه های رسمی کشور، در دو بازه ده ساله انتخاب شدند؛ که هر بازه به یک دور? مهم اجتماعی در کشورمان اختصاص دارد. به علت حجم زیاد داده ها، روش جمع آوری در این تحق...

این پژوهش به بررسی کارکردهای سیاسی و فرهنگی کتابهای زبان انگلیسی عمومی می پردازد. فرضیه ی تحقیق این است که کتابهای زبان انگلیسی عمومی به تداوم سلطه زبان انگلیسی به عنوان یک زبان جهانی کمک می کنند که خود بخشی از فرایند بزرگتر نظام سرمایه داری در جهان است. از آن رو که زبان انگلیسی زبان غالب بین المللی دنیای امروز است و بسیاری از مردم کشور ما نیز با مقاصد مختلف مشغول یادگیری آن هستند چنین مطالعاتی...

ازآنجاکه مطبوعات با استفاده از زبان و راهکار های کلامی آن سعی در القاء نگرشی خاص به مخاطبان خود دارند، می توان از طریق تحلیل گفتمانی این رسانه، ایدئولوژی پنهان و روابط قدرت آن ها را آشکار ساخت. در این راستا، پژوهش حاضر به بازنمایی مسأله تحریم ایران در دو روزنام? نیویورک تایمز و تهران تایمز در یک دور? سه ساله (2011 تا 2013) از دیدگاه تحلیل گفتمان انتقادی می پردازد تا نشان دهد که روزنامه ها چگونه...

پژوهش حاضر را با هدف شفاف سازی متون مطبوعاتی و کشف لایه های پنهان معانی آن ها در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی انجام داده ایم؛ بنابراین، چهل متن از چهار روزنامة داخلی ایران را در یک دورة دوماهة مرداد و شهریور 1390، با بهره گیری از مؤلفه های جامعه شناختی- معنایی الگوی ون لیوون (1996) به صورت کیفی تجزیه و تحلیل کردیم. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش نشان می دهد که ایدئولوژی حاکم بر ذهن نویسندگان، گروه...

در این مقاله، رمان رازهای سرزمین من، از حیث نحوه ی بازنمایی شخصیت زنان در آن بررسی شده است. برای این منظور از روش های انتقادی تحلیل گفتمان جهت بررسی متن و نیز از نظریات سیمون دوبووار در باب جنسیت جهت تبیین یافته ها استفاده شده است. تحلیل رمان به این روش، نشان داده است که ویژگی های مهم نحوه ی خاص تصویر زنان در این رمان، یکی تغییر در جفت تقابلی زنانه است؛ به این معنا که دوگانه ی اثیری/ لکاته که ه...

تحلیل گفتمان انتقادی، گرایشی از رشتة تحلیل گفتمان در مطالعات زبان‌شناختی است که به رابطة زبان، قدرت و ایدئولوژی در جامعه می‌پردازد. هدف این مقاله بررسی نمونه‌های از متون و تصاویر کتاب امریکن اینگلیش فایل با استفاده از الگوی ون دایک(1998) و الگوی کرس و ون لیوون(1996) است. نتایج نشان می‌دهد کتاب مذکور مملو از عوامل گفتمانی، مؤلفه‌های اجتماعی و شناختی از جمله نظام‌های ارزشی اجتماعی ـ فرهنگی اس...