هدف: رهیابی به ظرفیت‌ها و قابلیت‌های فرهنگ و علوم اسلامی در روزگار معاصر و نیز بهره‌گیری شایسته از آنها برای تمدن‌سازی و سازگاری هرچه کامل‌تر با حرکتهای نوین جهانی. روش: توصیف وتحلیل مسئله بر اساس واقعیت علوم انسانی و اسلامی و نیز بررسی و تطبیق نظرات موافق و مخالف اسلامی‌سازی علوم. یافته‌ها: فرایند اسلامی کردن علوم با وجود تفاوتهای جزیی آن با بومی‌سازی علم، نیازمند شناخت دقیق ضرورتها و چالشهای ...

دین مبین اسلام در عربستان ظهور کرد، سرزمینی که مردم آن دارای تمدنی بسیار ابتدایی و فاقد هر نوع فرهنگ چشمگیری بودند، با وجود این خود را هم بی نیاز از کوشش در فرا گرفتن دانش ها و کتاب و سنت و کسب علم می دیدند. آنان چنان بی اعتنا و بی قید به علوم بودند که کار فرهنگی و علمی مهمی از آنها دیده نشد و ضبط نگردید. ولی اسلام تحرک علمی گسترده ای را در میان اعراب و ملل دیگر اسلامی ایجاد کرد و تمامی ملل تاز...

تمدن به عنوان یک پدیده انسانی، اجتماعی دارای ابعاد گسترده در حیطه های مختلف می باشد و لزوم وجود اندیشه و دانش برای ساختن تمدن، امری مسلم و اجتناب‏ناپذیر است و بدون آن تمدن بنیان نمی پذیرد. در تمدن اسلامی نیز چنین بوده و بُعد علمی آن محصول تلاش های علمی بی شماری در طول تمدن اسلامی می باشد. در این میان امام صادق(ع) با تلاش های علمی گسترده خویش و تربیت اصحاب و شاگردان دانشمند، نقش بسیار چشمگیری در ...

در این مقاله با تفکیک «عقلانیت عملی» از «عقلانیت علمی و شناختی» نشان داده می شود که عقلانیت شناختی، مربوط به فاعل شناخت و عالم علوم انسانی است که اعتبار خود را از اعتبار عقلانیت پارادایم های فلسفهٔ علم می گیرد. اما عقلانیت عمل که به «موضوع شناخت» علوم انسانی مربوط است، اعتبار خود را وامدار فلسفه و نظام اخلاقی است. به علاوه وظیفهٔ عقلانیت شناختی در قلمرو علوم انسانی، فهم روشمند رفتارها و کنش های آ...

در این مقاله کوشیده شده، نقش و جایگاه باستان شناسی دوران اسلامی در بازشناسی فرهنگ و تمدن اسلامی مورد ارزیابی قرار گیرد. به همین منظور، ابتدا به تعریف و خاستگاه باستان شناسی اسلامی پرداخته شده است. در ادامه با بررسی دو دوره شاخص فرهنگی در تاریخ ایرانِ دوران اسلامی (حکومت آل بویه و عصر صفوی) عوامل بالندگی و شکوفایی حیات اجتماعی و نیز عوامل رکود در ادوار تاریخی دیگر مورد مطالعه قرار گرفته است. در پ...

یکی از مناقشه برانگیزترین موضوعات در چند دهه اخیر پدیده جهانی شدن و چالش های ناشی از آن است که به باور بسیاری از صاحب نظران، بایستی برای جلوگیری از آسیب در مقابل آن ها به چاره جویی پرداخت. همکاری های چند جانبه و یکپارچه سازی، راهکاری است که می تواند با حمایت از کشورهای عضو برای اصلاح ساختارهای داخلی، آن ها را آماده ورود به فضای جهانی کند. به رغم اهمیت موضوع فوق، ضعف جدی در میان کشورهای اسلامی د...

پزشکان دوره اسلامی بیشتر برای درمان بیماری ها از گیاهان دارویی و سایر درمان های غیر جراحی استفاده می کردند؛ به همین دلیل در میان نگاشته های علوم پزشکی متون مرتبط با ابزار و وسایل جراحی در تاریخ علوم پزشکی دوره اسلامی نسبت به سایر نگاشته های این دوره کمتر دیده می شود. این پژوهش که به شیوه توصیفی ـ تحلیلی و به روش کتابخانه ای انجام شده است، مقدمه ای بر ابزارشناسی جراحی در دوره اسلامی است که در آن...

هدف: پژوهش حاضر میزان همکاری علمی ایرانیان و پژوهشگران سایر کشورهای اسلامی در سه نمایه استنادی علوم، هنر و علوم انسانی و علوم اجتماعی طی سالهای 1900 تا 2008 را بررسی می کند. روش پژوهش: جامعه پژوهش حاضر را آن دسته از تولیدات علمی ایران نمایه شده در پایگاه وب علوم تشکیل می دهند که با مشارکت کشورهای اسلامی طی سال¬های 1900 تا 2008 منتشر شده اند. جهت تجزیه و تحلیل  داده ها از نرم افزار اکسل استفاده ...