اصطلاح تجربۀ دینی را نخستین ‏بار شلایر ماخر، در قرن هجدهم، در غرب به‏کار برد. این اصطلاح انواع مختلف تجربه‏های دینی (تجربۀ شبه حسی، تجربۀ وحیانی، تجربۀ احیاگر، تجربۀ عرفانی، تجربۀ ربانی یا قدسی، و تجربۀ تفسیری) را فرا می‏گیرد. تجربۀ تفسیری تجربه‏ای است که دینی‌بودن آن به واسطۀ برداشت دینی از رویدادی است که شخص صاحب تجربه بر اثر اعتقادات دینی خود به آن می‏رسد و پس از روبه‏روشدن با آن، آن را ب...

چکیده عشق از مهم‌ترین مفاهیم انسانی و پایۀ اساسی شکل‌دهی ارتباط بین دو جنس است که در علوم مختلف و آرا و نظریات فلاسفه و متفکران به روش‌های متفاوتی بررسی شده است. با وجود این، دربارۀ نگاه از درون و از منظر کنشگران درگیر در رابطۀ عاشقانه، کمتر بحث شده است. هدف پژوهش حاضر، کاوش در تجربۀ زیستۀ عشق و گونه‌شناسی آن بود. برای این منظور با رویکرد پدیدارشناسی با 14 نفر از دانشجویا...

الهیات عصب نقطۀ تلاقی علم جدید و الهیات است که در آن الهیدانان و عصب‌شناسان به‌کمک ابزارهای علمی روز فرایندی را بررسی می‌کنند که مغز انسان در یک تجربۀ دینی از سر می‌گذراند. برخی از ایشان بر پایۀ همین تحقیقات تجربه‌های دینی را رد یا دربارۀ صحت و سقم آن سکوت اختیار می‌کنند و برخی دیگر با شواهد و مدارکی صحت آن را اثبات می‌کنند. با ظهور این رشتۀ جدید، برخی با استناد به آزمایش‌هایی که در محیط آزمایش...

تحقیق دربارۀ مطلوبیتِ تجربۀ زندگی در خانه، موضوعی است که به روشی منطبق با ویژگی‌های خاصِ فهم و بازنمایی این تجربه نیاز دارد. کیفیتِ تجربۀ زیسته در حضور هم‌زمان ساکنِ خانه و کالبد آن آشکار می‌شود و روشی که برای تحقیق دربارۀ آن انتخاب می‌شود هم باید به این یکپارچگی فاعلِ شناسایی و موضوعِ شناسایی ملتزم باشد تا بتواند کیفیتِ منحصر و زندۀ تجربه را عمیقاً دریابد و آن را به دیگری منتقل کند. این یکپارچگی در وج...

در این بررسی اثر تجربۀ قبلی پارازیتیسم و آمیزش با نر در زنبور trissolcus djadetshkoe rjachowsky (hym. scelionidae) پارازیتویید تخم سن گندم در قالب واکنش تابعی بررسی شد. تراکم های 2، 4، 7، 14، 28 و 56 تخم میزبان در 20، 20، 15، 15، 10 و 10 تکرار به مدت 24 ساعت درون لوله های آزمایش 10 × 5/1 سانتی متر به تک ماده های با تجربه های مختلف ارائه شد. در دو آزمایش مختلف، ماده های تلقیح شده با ماده های باک...

تبیین سرشت وحی یکی از مسئله های پر مناقشه در الهیات ادیان ابراهیمی است. در الهیات اسلامی دربارۀ این موضوع دیدگاه های مختلفی ارائه شده است؛ براساس دیدگاه مشهور، وحی مجموعه ای از حقایق الهی است که توسط پیامبر و در قالب عبارت های زبانی برای انسان ها بیان شده است. در سال های اخیر دیدگاه دیگری نیز درباره ی وحی مورد توجه قرار گرفته که براساس آن وحی فاقد سرشت زبانی است. در این مقاله به مقایسۀ آراء مرت...

این جستار بر آن بوده است تا تصویری شفاف تر و ، در عین حال، ژر ف تر از تجربۀ عرفانی به دست دهد . بهاین منظور، نخست نگاهی از فراز بر این مفهوم افکنده و آن را دارای مصادیق، ساحت ها و ابعاد مختلف یافتهاست. آنگاه با تحدید محدوده بحث بر مفهوم مصطلحِ تجربۀ عرفانی، به بررسی ابعاد چهارگانه این احوال وانکشافات (بعد معرفتی، معرفت شناختی، اَنفسی، و عاطفی ) پرداخته، و سپس با مروری اجمالی بر توصیفتجربۀ عرفانی ...

در ادبیات انگلیسی و فارسی وصف طبیعت از جایگاه والایی برخوردار است. در این مقاله، تلاش بر این است تا نشان داده شود که نگاه وردزورث به طبیعت، انفسی است در حالی که نگاه منوچهری به طبیعت، آفاقی است. ویلیام وردزورث طبیعت را مأمنی قرار می دهد برای مفاهیم اخلاقی، عرفانی، شخصی و معنوی. وی عناصر ساده زیست طبیعت از جمله کشاورزان ساده زیست، مردم عامه و روستایی را به صحنه ی ادبیات می آورد که تا زمان او از ...

عصر حاضر، آیا عصر بازگشت به دین است؟ آیا رواج سخن گفتن از معنویت، حکایت از چرخشی به سمت دینداری دارد؟ چرا امروزه معنویت که در جهان سنت در چارچوب دین فهمیده می شد، فارغ از دین هم قابل تصور است و حتی برای برخی، معنویت منهای دین، مترقیانه تر نیز جلوه می کند؟ مسئله ی محوری در مقاله حاضر این است که چه عوامل و زمینه هایی در عصر حاضر باعث شده است چرخشی از دین به سمت «معنویت» انجام گیرد و دینداری چه دل...

تجربۀ دینی به‌عنوان یک نظریۀ به‌نسبت منسجم‌، نخستین بار توسط شلایرماخر مطرح شد. او تجربۀ دینی را به «احساس وابستگی به امر مطلق» تعریف کرد. شلایرماخر گوهر دین را شهود و احساس می‌داند که بی‌نیاز از وساطت مفاهیم عقلی است. از جمله آثار و نتایج تجربۀ دینی شلایرماخر را می‌توان شخصی کردن عنصر اساسی دین‌، ترویج رویکرد سلبی دربارۀ شناخت ذات و صفات خدا‌، در نظر گرفتن احساس به‌عنوان منبع شناخت و امکان حصو...