روایات اسباب نزول از جمله مباحث مورد مطالعه در دو حوزه قرآن و حدیث است. در تفسیر الفرقان 288 روایت سبب نزول به کار گرفته شده است که بسیاری از آن‏ها با شرح و نقد مفسر همراه است؛ اما در این میان چگونگی استفاده و تعامل مفسر با این روایات شایسته نقادی‏هایی است که در این مقاله بدان پرداخته شده است. استفاده حداکثری از منقولات صحابه و تابعین و گاه ترجیح آن‏ها بر قول معصوم، پذیرفتن تعدد اسباب به‏ جای گ...

ازجمله آیاتی که به عنوان دستاویزی برای مخالفان اسلام و مدعیان دفاع از حقوق زنان جهت شبهه‌پراکنی قرار گرفته آیه: «وَ لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَکُمُ الَّتی جَعَلَ اللَّهُ لَکُمْ قِیاما» است. موضوع این آیه ندادن اموال خویش به سفیهان است. مفسران در بیان چیستی مصداق سفیه در تفسیر آیه، تلاش‌هایی نموده‌اند اما با توجه به اقوال تفسیری صحابه و تابعین، برخی مفسران موفق عمل نکرده‌اند و همین امر سبب شده تا مخالفان، زن را مصد...

پژوهش حاضر با بررسی آثار تفسیری مفسران برجسته این مذهب، از جمله احمد بن حنبل، ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب؛ به این نتیجه می‌رسد که بهره گیری از قرآن و سنت نبوی مورد توافق همه آنان در تفسیر بوده و ظاهرگرایی و حدیث گرایی را مبنای اصلی تفسیر آیات از جانب خود قرار داده‌اند. حنبلیان بر خلاف شیعه در بهره‌گیری از سنت صحابه و تابعین در تفسیر قرآن تأکید فراوان داشته ...

بررسی منع کتابت حدیث به مثابه یک ارزش اجتماعی و تشریح زمینه ادبی و فرهنگی آن، مسأله پژوهش حاضر است‏ و تبیین اصالت و مرجعیت زبان در جامعه آن روز عرب و پیوند آن با منع تدوین حدیث از اهداف این مقاله است. وقتی اشراف و بزرگان، کتابت را مایه شرمساری قلمداد می‏‏کردند و این وظیفه تا مدت‏‏ها بر دوش موالی بود، طبیعی است که به کتاب و کتابت نیز اعتماد نکنند و نقل شفاهی عرب هم طولانی گردد. سیر کتابت در فرهن...

بحث این رساله درباره مصادیق اولی الامر می باشد. در میان مفسران و متکلمان فریقین همواره این بحث بوده است که مصداق اولی الامر در آیه 59 سوره نساء چه کسانی هستند؟ علما و مفسران شیعه همگی اتقاق نظر دارند که مصادیق اولی الامر ائمه اهل البیت می باشند. در بین علما و مفسران اهل سنت درباره مصادیق اولی الامر اختلاف است. دیدگاه های مشهور آنان عبارت اند از : فرماندهان لشکر، صحابه و تابعین، خلفاء راشدین، مط...

خوتیر ینبل از جمله حدیث‌پژوهان مهم غربی است که مطالعات حدیثی وی منبع ارجاع بسیاری از حدیث‌پژوهان غربی است. او مفهوم سنت نبوی را در اواخر قرن نخست هجری تاریخ‌گذاری می‌نماید، با این استدلال که نقطه‌ی آغازین یکسان انگاری مفهوم سنت با سنت نبوی اواخر قرن نخست هجری است. وی برای اثبات فرضیه خود به وصیت عمر حین مرگ، صدور فتوی توسط صحابه و تابعین بر اساس رأی شخصی و عدم استناد به سنت پیامبر(ص) و حصر مفهو...

دقت در تاریخ علم حدیث، بیان‌گر تحول و تطورات معنایی در مفهوم سنت در طول دو قرن نخست هجری است. تغییرات معنایی سنت در این دو قرن تحت تأثیر جریان‌های مختلف صورت گرفته است. اصحاب اثر، سنت را به مثابه سخنان پیامبر و صحابه و تابعین و سیره مسلمانان (بلاغات) می‌دانستند؛ اصحاب حدیث، دایره سنت را محدود کردند؛ اصحاب أرأیت، سنت را به معنای ایجاد فقهی تقدیرگرا و نظام‌مند برشمردند و سرانجام، اصحاب رأی، سنت ...

نام "مقامات" در متون عرفانی معمولا با "احوال" همراه شده است و تفکیک این دو مقوله از یکدیگر، با توجه به نظرات متفاوت عرفا، دشوار است. در فرهنگ اسلامی آنچه احوال و مقامات عرفانی نامیده ­شد ابتدا به صورت مفاهیم ایمانی، اخلاقی و معنوی در قرآن کریم و سنت رسول خدا (ص) مطرح شده بود و به تدریج در عمل اصحاب و تابعین و دیگر مسلمانان راه یافت و به عوامل سیر و سلوک باطنی تبدیل شد و خلعت اصطلاحات عرفانی یاف...

در میان فلاسفه متأخر،آراء و اندیشه های ملاصدرا به ویژه نظریه اصالت وجود، تأثیر به سزایی در مباحث فلسفه به جای گذاشت. ساختار فلسفی پیشین را دگرگون ساخت و نظام ماهوی را کنار زد و در بسیاری از مسائل فلسفی از جمله: جعل ، علیت، حرکت، وحدت، کثرت و... سخنان بدیعی را به جهان فلسفه ارائه کرد.مسئلۀ اصالت وجود، اگرچه در آثار صدرا و تابعین وی به کرّات دربارۀ آن بحث شده است، همچنان از زوایایی اساسی دچار ابها...

چکیده پایان نامه : تحقیق حاضر با موضوع «بررسی مسائل عنواندار فقه درارث» و به اصطلاح عامه «مسائل ملقّبه» با بررسی تطبیقی اصطلاحات پایه ای کاربردی و تعاریف آن ها از قبیل عول، حجب، فروض و بسیاری از اصطلاحات دیگر شروع می شود. بنا به اهمیت دانش ارث در فقه با ادلّه قرآنی، در متون فقهی مواریث عنوان های خاصی توسط صحابه، تابعین و به تبع آن ها فقهای مذاهب ایجاد گردیده است، به عنوان مثال مسئله دیناریه که...