درباره رویدادهای تاریخ صدر اسلام پس از رحلت پیامبر(ص) بسیار گفته و نوشته شده است. نوشتار حاضر کوشیده است رفتار خواص جبهه مقابل امیرالمؤمنین علی(ع) را در مواجهه با حق خلافت اهل بیت: در قالب محورهای زیر بررسی کند: توجیه و تأویل ادلّه قرآنی، جعل سبب نزول آیات، تحریف معنای آیات، توجیه و تأویل ادله حدیثی، تحریف لفظی و معنوی حدیث، توجیه خلافت با اجماع و شورا، جعل فضائل برای خلفا، و فرقه سازی. مقاله با...

آراء امام علی )ع( در زمینه علوم قرآنی و آثار منتسب به آن حضرت )ع( در این حوزه مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده، پس از گزارش تعریف های گوناگون درباره علوم قرآنی، به بررسی طرق روایی و معرّفی بخشهای رساله علوم قرآنی منتسب به امام علی )ع( پرداخته و دیدگاه های امام علی )ع( را درباره تأویل قرآن، تنزیل قرآن، محکم و متشابه، عدم اختلاف و تناقض در قرآن، عام و خاص، اسباب نزول، ناسخ و منسوخ و اعراب قرآن ب...

مَثَل، یکی از شیوه‌های بیانی قرآن کریم است. این کتاب عظیم الهی بسیاری از حقایق مکنون خود را در قالب مثل بیان می‌دارد. از آنجا که در روایات مأثوره از ائمة معصومین(ع) نیز در ذیل بعضی از آیات امثال القرآن تأویلات دقیق و لطیفی ارائه شده که به سبب آن تا حدودی معانی باطنی امثال القرآن روشن می‌شود؛ مقالة حاضر نیز برآن است تا برخی از امثال قرآنی را از منظر تأویل مورد کنکاش قرار دهد، بدان امید که عروس طلع...

قرآن (طریق وحی) در کنار استدلالات عقلی و برهان و نیز تهذیب نفس و عرفان، یکی از مؤلفه‌های اصلی و در حقیقت مهمترین رکن حکمت متعالیه به‌شمار می‌آید.. صدرالمتألهین به عنوان فیلسوف، مفسّر و عارف بزرگ جهان اسلام، رسیدن و نایل آمدن به «حقیقت واحد» را از طرق مختلف ممکن دانسته، آن‌ها را مکمل یکدیگر تلقی می‌کند. به‌گونه‌ای که از سویی می‌توان تأثیر عمیق فلسفۀ وجودی ملاصدرایی، آگاهی از اصول و مبانی...

این رساله در زمینه تأویل قرآن و شریعت، طریقت و حقیقت، و همچنین اصول و فروع خمسه در مراتب شریعت، طریقت و حقیقت از نگاه سید حیدر آملی همچنین دیدگاه های مختلف در زمینه تأویل و شریعت و طریقت و حقیقت پرداخته شده و با تکیه بر آیات و روایات نظراتی را که به صواب نزدیک تر است بیان شده است ، این مباحث که مربوط به ظاهر و باطن قرآن می باشد برای دانش پژوهان علوم قرآنی و عرفان قابل استفاده است و هدف از این پ...

این مقاله بدون اینکه قصد تحلیل جریان فکری مکتب تفکیک داشته باشد، میکوشد جامعه ایدهآل قرآنی را از منظر محمدرضا حکیمی، از متفکران دوره دوم از حیات مکتب تفکیک، مورد بازخوانی قرار دهد. دلیل انتخاب حکیمی به دو مسئله مهم باز میگردد: انحطاط » نخست، علاق همندی وافر حکیمی به مهمترین موضوع تاریخ معاصر ایران یعنی ما را دینی نمیداند و وضعیت موجود را « جامعه کنونی » دوم آنکه حکیمی ؛« مسلمین انحراف از آرمانه...

چکیده بیشک مولوی، بزرگترین شاعریاست که توانسته، داستانهای قرآنی را در شعر خود به طور گسترده به کار گیرد و مثنوی او گنجینهای از ادبفارسی و عرفان اسلامی است که مولانا در آن قصص قرآنی را به رشتهی نظم میکشد و آنها را بهانهای، برای بیان و تفسیر عقاید و اندیشههای عالی عرفانی خود قرار میدهد. همانگونه که از عنوان رساله برمیآید، هدف اساسی این تحقیق، بررسی قصص قرآنی مثنوی و مقایسهی آنها با تفسیر طبر...

چکیده بی شک، قرآن کریم افزون بر این که یک کتاب مقدس دینی است که در مقام هدایت بشر و تشریع راه و روش زندگی برتر است تا آدمی را به سعادت دنیا و آخرت رهنمون سازد، یک شاهکار ادبی نیز هست که ضمن بهره گیری از فصیح ترین و بلیغ ترین اسلوب های بیانی عصر خود، این اسلوب ها را به کمال رسانده است. روشن است که فهم قرآن کریم و به عبارت دیگر فهم صحیح قرآن کریم در گرو آشنایی بهتر و بیشتر با اسلوب های ادبی رایج...

پژوهش حاضر به بررسی موضوع محکم و متشابه در قرآن با نگاهی تطبیقی به دیدگاه های دو عالم بزرگوار علامه طباطبایی و آیت الله جوادی آملی می پردازد. بحث در آیات محکم و متشابه و شناخت این آیات و فهم صحیح متشابهات، از موضوعات بسیار مهم و اثرگذار در حوزه دانش های قرآنی و تفسیر است؛ چون فهم نادرست آیات متشابه باعث به وجود آمدن فرقه ها و مذاهب فاسدی مانند مجسمه، مجبره و ... شده است. تحقیق حاضر در پنج فصل...

چکیده : یکی از رازهای ماندگاری سخن به کارگیری انواع ایجاز است. ایجاز زیر مجموعه ی علم معانی است وکسی که ازایجاز در سخنش استفاده می کند به خوبی علم معانی، بیان و فصاحت و بلاغت را می شناسد چون لازمه ی سخن موجز این است که انسان فصیح و بلیغ باشد و نیز عیوب فصاحت و بلاغت را بشناسد و از آن عیوب که شامل تنافر حروف، کراهت در سمع، مخالفت با قیاس، غرابت استعمال، ضعف تألیف، تعقید لفظی و تعقید معنوی است؛ ...